BÒ CỬ NHÂN

Với lứa tuổi như mình, giấc ác mộng khủng khiếp nhất không phải là ngã xe, chết đuối… mà là thi đại học. Thậm chí bây giờ, mình vừa mới dự chuyến họp lớp 25 năm ra trường cấp 3 rồi mà đôi khi vẫn mơ đang ngồi trong phòng thi đại học…


Cái thời mình học, tỷ lệ đậu đại học của học sinh tốt nghiệp PTTH chắc chỉ đạt khoảng mươi phần trăm. Những trường có giá như Bách Khoa, Xây Dựng, Giao Thông tỷ lệ chọi toàn 1 trên mười mấy, hai mấy… thì điểm chuẩn cũng chỉ 14-15 điểm. Mà đậu vào trường rồi với cách dạy khoai lang của các ông giáo sư chúng ta nếu không biết cách học thì dù học đến tróc da trầy vẩy cũng chưa chắc ra trường được. Tức là các giáo sư đáng kính của chúng ta chỉ cần quan tâm đến kết quả làm bài và số lần điểm danh chứ không bao giờ tạo động lực học cho sinh viên cũng như không bao giờ đưa ra một phương pháp học hiệu quả nào cho sinh viên cả. Cho nên những thằng tài năng bẩm sinh đạt danh hiệu này, danh hiệu nọ khi học phổ thông(thường là những thằng học tài tử, không chăm chỉ) thì đều tăng ca, bật bãi tuốt.


***


Năm 2013 trên mạng lan truyền bài thơ nói về một ông bố bán bò đưa con đi thi đại học. Mình xúc động quá có phụ hoạ thế này:


“Bán bò đưa nghé đi thi


Nhà nghèo nhưng quyết tâm vì ngày mai


Chẳng sỹ thì cũng phải tài


Thiên thu bia mộ ghi vài chữ to


Rằng đây chẳng phải mộ bò!”


Rồi cách đây mấy hôm vô tình nghe được trên radio rằng chỉ tiêu xét tuyển đại học bây giờ vượt quá 50% số học sinh tốt nghiệp PTTH. Và nghe nói năm nay có thí sinh đạt 30 điểm vẫn trượt đại học…


Nếu vậy thì học đại học để làm gì nhỉ?


Và mình tự hỏi với cơ chế tuyển sinh như thế, đến con ngan nếu biết đọc đề thi cũng có thể thành sinh viên một trường đại học danh giá, rồi nếu biết giữ khoảng cách an toàn với rau răm và dân nhậu để không bị đánh tiết canh thì chỉ vài năm sau sẽ thành một cử nhân ngan… và mình thực sự tò mò không biết bây giờ sinh viên học được những gì ở trường?


Mình cứ thắc mắc mãi mấy hôm nay như vậy! Đến nỗi đi lên Vincom gặp mấy cô chân dài mông vẩy cũng chẳng ngọ ngoạy gì.


Thế rồi hôm qua vô công rồi nghề thấy rùm beng quá chuyện con bò trên mạng(Ông A mua một con bò giá 10 triệu rồi bán 12 triệu, thấy tiếc ông lại mua lại con bò ấy giá 15 triệu rồi lại bán được 17 triệu. Hỏi ông lỗ hay lãi bao nhiêu tiền?) của mấy mẹ con dân quê xứ Nghệ mình nên vào xem. Xem thêm một vài bài liên quan thì mình quá ngạc nhiên. Ngạc nhiên ở chỗ là dân mạng nói đa phần người lớn không giải được bài này… rồi mình lại xem một cờ níp có một ông lùi sỹ kinh tế nào đó đưa ra cách giải như một công trình khoa học(với một bài toán tầm lớp 2-3) và kết luận ông A lãi 1 triệu… Mình phân vân về cái kiến thức của mình quá???


Mình bèn đưa bài này hỏi hai cô sinh viên(học trường danh giá khối A luôn) thì sau một hồi thảo luận rất nghiêm túc và lời giải viết kín nửa trang A4 thì hai cô cũng đưa ra kết luận là ông A lãi 1 triệu.


Mình càng phân vân tợn!


Chẳng lẽ mình lại tụt hậu đến thế? Chẳng lẽ bây giờ các giáo sư đã thực sự có phương pháp tư duy toán học mới và các bạn trẻ và bà mẹ nông rân Nghệ kia đã được tiếp cận?


Mình cứ miên man suy nghĩ, miên man đi, lang thang từ tầng 1 đến tầng 6 Vincom rồi lại đi từ tầng 6 xuống tầng 1… Về đến nhà vợ hỏi mới nhớ ra mục đích của chuyến shoping là bổ sung một chiếc quần xì mới mặc có 9 năm đã thủng đít thì lại quên khuấy đi mà còn mất mất 5k gửi xe máy.


Thế rồi không thể cam chịu cái phận ngu dốt, mình ăn qua loa miếng cơm xong trốn vợ ra vỉa hè gọi cốc trà đá và định thần lại, lục soát xem trong số những thằng em, thằng cháu mình quen biết, thằng nào sáng sủa nhất?


Thằng nào có tư duy toán học cao siêu nhất?


A đây rồi! Thằng C, mới tốt nghiệp Đại học XD Hà Nội hẳn hoi, đang đi làm cho một tập đoàn hùng mạnh lắm.


Mình bốc máy gọi nó. Sau câu chào xã giao thì mình vào thẳng vấn đề rằng “Mày giải hộ anh bài toán này. Nó phức tạp quá anh không biết giải thế nào cả”.


Thế rồi mình đọc đề cho nó hai lần nhưng vì muốn cho chắc nên mình sửa đề đi một chút là “Ông A mua một con bò giá 10 triệu rồi bán cho ông B 12 triệu, thấy tiếc ông lại mua lại con bò ấy giá 17 triệu rồi lại bán cho ông B được 19 triệu. Hỏi ông lỗ hay lãi bao nhiêu tiền?).


Nó bảo “Anh chờ em lấy giấy bút…”


Mình ngồi uống hết cốc trà đá cũng chưa thấy nó gọi lại. Mình lại phải gọi cho nó. Giọng nó hổn hển “Anh chờ em tí, sắp xong rồi”.


Mình lại uống hết một cốc trà đá nữa định bỏ về nhà đi tè thì nó gọi. Giọng oai phong lắm “Thế này anh nhé. Ông A mua con bò giá 10 triệu, bán đi được 12 triệu, suy ra ông lãi 2 triệu, ông lại mua với giá 17 triệu, suy ra lần này ông lỗ 5 triệu, cộng cả hai lần là ông lỗ 3 triệu, ông lại bán được 19 triệu, suy ra lần này ông lãi 2 triệu. Vị chi cả ba lần ông lỗ 1 triệu anh nhé…”


Mình hỏi “Thế à?”


Nó “Vâng! Mấy bài kiểu này ngày xưa em làm suốt”.


Mình lại hỏi nó “Vậy thì ai lời?”


Nó ngập ngừng “Anh chờ em tí”.


Mình lại ngồi uống thêm cốc trà đá.


Chừng 10 phút sau nó gọi giọng rất hoang mang “Ừ anh nhỉ, vậy thì ai lời nhỉ?”


Mình vừa trả 9k trà đá vừa thầm nghĩ “Nếu thằng này có thêm 2 cái chân thì gia đình nó vừa lời ra thêm một con bò”.


***


Đúng là kỳ lạ cho mấy cái ông làm vĩ mô nước nhà. Cách đây nửa năm đã để cho lãnh đạo cao cấp nuôi lợn tăng gia tràn lan hỏng hết cả giá lợn của nông dân làm cả nước phải giải cứu. Giờ lại để cho các trường rậm rịch nuôi bò!


Hà Nội, ngày 05 tháng 08 năm 2017


Phạm Phú Quảng