Cuộc chiến nước mắm và hội hãm hại người tiêu dùng.

Bạch Hoàn


Mỗi năm, người Việt ăn 200 triệu lít nước mắm. Tổng doanh thu của ngành này ước khoảng 11.300 tỉ đồng. Con số khổng lồ này khiến nhiều năm qua, người tiêu dùng trở thành con rối trong cuộc chiến giữa nước mắm công nghiệp với nước mắm truyền thống.

Nhãn hàng phổ biến nhất hiện nay là nước mắm Nam Ngư, chiếm 45% thị phần toàn ngành. Đây là sản phẩm nước mắm công nghiệp, của Tập đoàn Masan. Tuy nhiên, bài viết này không nhằm quảng cáo cho Nam Ngư. Chắc chắn là vậy.

Tôi muốn nói đầy đủ hơn về những thông tin đằng sau câu chuyện nước mắm nhiễm Asen (thạch tín) công bố hôm 17-10. Thạch tín được khẳng định là chất cực độc.

Trước tiên là các sự kiện ngẫu nhiên trùng hợp về việc kiểm nghiệm và công bố kết quả 67% nước mắm nhiễm Asen vượt ngưỡng.

Điểm đáng lưu ý, các mẫu bị nhiễm Asen vượt giới hạn tối đa 1ml/lít đều là nước mắm truyền thống. Trong khi đó, tất cả các mẫu nước mắm công nghiệp có hàm lượng Asen nằm trong giới hạn cho phép. Đương nhiên, nhóm này có nước mắm Nam Ngư.

Ngày 10-10-2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo kiểm tra thông tin liên quan đến thành phần hoá chất trong nước mắm công nghiệp.

Ngày 11-10-2016, Masan có thông cáo báo chí cho biết đã gửi công văn kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước thanh tra ngành nước mắm, chú trọng việc tuân thủ quy định về giới hạn ô nhiễm kim loại nặng, đặc biệt là Asen.

Ngày 14-10-2016, Hội bảo vệ người tiêu dùng VN (Vinastas), công bố thông tin đã tiến hành lấy 150 mẫu nước mắm kiểm nghiệm, trong đó chỉ đích danh kiểm nghiệm hàm lượng Asen.

Ngày 17-10-2016, Vinastas họp báo công bố kết quả kiểm nghiệm nước mắm nhiễm Asen vượt ngưỡng là những loại nước mắm có độ đạm cao (một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng nước mắm).

Thời sự trên VTV thấy nói, Asen vượt ngưỡng là không an toàn. Người tiêu dùng đương nhiên hoang mang cùng cực. Vinastas rõ ràng vô cùng quyền lực.

Bây giờ, tôi sẽ tìm lại quy định về ngưỡng Asen trong nước mắm.

Năm 2012, Bộ Y tế ban hành quy chuẩn kỹ thuật đối với nước mắm. Trong đó, giới hạn Asen trong được áp dụng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm. Quy chuẩn này ban hành năm 2011, trong đó giới hạn Asen tối đa trong nước chấm là 1mg/lít.

Đáng lưu ý, mục tính toán lượng Asen chấp nhận được được ghi rõ là Asen vô cơ. Có thể hiểu, quy chuẩn 1mg/lít phải được hiểu là Asen vô cơ? Đây mới là chất cực độc.

Còn một loại Asen khác là Asen hữu cơ. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy Asen hữu cơ gây độc. Khảo sát của Vinastas không phát hiện Asen vô cơ mà chỉ có Asen hữu cơ. Hơn nữa, quy chuẩn quốc gia không đề cập đến giới hạn nồng độ Asen hữu cơ, nên Vinastas không thể kết luận 67% nước mắm có Asen vượt ngưỡng.

Theo các nhà khoa học, nước mắm có độ đạm càng cao (nước mắm truyền thống) thì hàm lượng Asen hữu cơ càng lớn. Nước mắm độ đạm thấp, tức bị pha loãng, thì hàm lượng Asen hữu cơ nhỏ. Thế nên, không biết việc kiểm tra Asen và công bố chung chung không tách biệt vô cơ, hữu cơ là chủ ý của Vinastas hay của nhà tài trợ cho cuộc kiểm nghiệm, nhưng rõ ràng cách làm ấy có thể góp phần giết chết ngành nước mắm truyền thống.

Với tư cách là người tiêu dùng, tôi đề nghị Vinastas phải xin lỗi người tiêu dùng. Đồng thời, phải có trách nhiệm công bố đơn vị giấu mặt đã tài trợ tiền cho cuộc khảo sát. Nếu hội còn kiên quyết bao che, giấu kín đơn vị đã bỏ tiền làm cuộc khảo sát lập lờ đánh lận con đen này, hội này phải gọi tên là Hội hãm hại người tiêu dùng, hoặc hội hãm hại doanh nghiệp nhỏ.

Hãm hại doanh nghiệp nhỏ thì ai được lợi? Tôi không biết.

Nhưng tôi nhớ, hồi tháng 6, tháng 7-2016, Vinastas làm một cuộc khảo sát ở ngành cafe và công bố kết quả 30% cà phê không có cà phê, được gọi là cafe bẩn. Ngẫu nhiên, từ 1-8-2016, một công ty thuộc Masan cho ra đời sản phẩm cafe 100% từ cafe. Họ kí cam kết với Vinastas sẽ làm cafe sạch.

Mọi thứ có vẻ trùng hợp nên tôi không bình luận gì thêm.

Nếu ai muốn biết thêm về nước mắm "thượng hạng", "quốc hồn quốc tuý" quảng cáo trên tivi thì đọc thêm bài viết này cũng được ạ.
http://vietnamnet.vn/…/nuoc-mam-thuong-hang-15-ngan-chai-ti…