CHỊ CẢ BỐNG

Truyện ngắn

Chiều tà. Một người đàn ông phóng như ngựa phi nước đại về phía tây thành phố. Nơi ấy có nhà tù. Nhà tù có cái tên rất đẹp: "Hoà khí". Tới cổng gác, ông ta trình thẻ căn cước cho lính canh. Lính canh dẫn ông ta vào văn phòng. Một người đứng tuổi đeo kính trắng, nhận hồ sơ rồi bảo:
- Dẫn xuống khu nhà chờ. Đợi thẩm tra hồ sơ, ba tuần sau có kết quả.
Lính canh lại dẫn ông ta đi. Khu nhà chờ gồm vài chục dãy nhà cấp bốn xập xệ và rêu mốc. Rất đông người ở kín các gian phòng. Đàn ông, đàn bà, già trẻ lớn bé đủ cả. Điều kiện sinh hoạt rất tồi tệ, song không ai ta thán. Đơn giản là họ chỉ ở tạm đây có vài tuần. Từ khi lập ra khu nhà chờ này, không lúc nào vơi người. Ngày nào cũng có người đi, lại ngày nào cũng có người đến. Giống như người đàn ông kia, mọi người chờ thẩm tra hồ sơ, nếu đủ tiêu chuẩn sẽ được vào tù. Tiêu chuẩn đơn giản, nhưng không phải không kỹ càng. Chỉ những người lương thiện, đúng là lương thiện, không dính tý lưu manh nào mới được vào tù. Tất nhiên bất lương đừng có hòng bén mảng tới. Chẳng ai lấy làm ngạc nhiên. Ở xứ sở này không có chuyện gì là không thể xảy ra, kể cả những chuyện ngược đời. Đơn giản bởi mọi người không những thích đùa, lại còn đùa rất dai.

Năm giờ rưỡi sáng, kỹ sư Hoàng thức dậy. Vợ và đứa con trai mười tuổi của anh đang ngủ say. Đứa con gái thứ hai mười bẩy tuổi đêm qua không về. Chị giúp việc cũng đã dậy từ lúc nào, đèn dưới bếp hắt lên mấy vệt sáng le lói qua khe cửa. Mười phút cho việc vệ sinh cá nhân. Hai mươi lăm phút cho việc mở các loại cửa. Cũng như những nhà khác trong thành phố, từ lâu, anh đã biến căn hộ của mình thành một pháo đài. Các cửa sổ ngoài việc lắp chấn song bằng thép dày, còn được giằng ngang ba ống thép to bằng cổ tay chia đều từ trên xuống dưới. Cửa đi cũng bằng thép đúc, bên ngoài dán một lớp gỗ mỏng. Tính từ trong nhà ra đến cổng, gồm năm lớp cửa như thế. Tất cả đều có khoá, khoá đặc biệt, mỗi cửa gồm ba chiếc khác loại nhau...
Mở đến lần cửa cuối cùng thì vợ con anh cũng vừa trở dậy. Những việc chuẩn bị cho một ngày mới diễn ra đã thành nếp. Sau khi dặn dò kỹ lưỡng chị giúp việc, hai vợ chồng dắt xe đi làm. Chị kiêm thêm nhiệm vụ đưa con tới trường, chiều về ghé qua chợ mua thức ăn cho ngày hôm sau. Trước khi ra cổng, anh một lần nữa kiểm tra trên người vợ, con xem có đeo bất cứ đồ trang sức nào không. Nhắc vợ cẩn thận kẻo bị cướp... anh lại lần lượt khoá tất cả các cửa từ trong ra ngoài trong lúc vợ đứng giữ xe. Đứng bên ngoài thò tay qua lỗ cửa, thực hiện những thao tác của một người mù, mươi phút nữa cho công việc ấy. Xong xuôi, vợ chồng con cái chia thành hai ngả phóng xe đi.
Kỹ sư Hoàng làm việc tại một cơ quan thiết kế gần trung tâm thành phố. Mới ngoài bốn mươi mà tóc anh đã gần như bạc trắng. Thằng con trai lớn mười chín tuổi đang ở trung tâm cai nghiện. Đứa con gái thứ hai mười bẩy tuổi đua đòi chúng bạn, bỏ cả học đi vũ trường thâu đêm suốt sáng. Không phải vợ chồng anh không biết dạy con, mà là bất lực. Con đường đời, biết bao nhiêu cạm bẫy, nó gài khắp mọi nơi, mọi chốn, gài trên mỗi bước chân... Già đời, chững chạc như vợ chồng anh, mà ngày nào cũng phải nhắc nhau từng tí một, mà vẫn ngay ngáy lo rằng không biết lúc nào, cái bẫy nào sẽ ụp xuống mình đây?...
Kỹ sư Hoàng chợt lạnh người. Có tiếng còi nghe rợn tai. Một cảnh sát giao thông bước quả quyết từ trên vỉa hè xuống đường, vừa tuýt còi vừa chỉ thẳng cái dùi cui vằn vện vào mặt anh. Một cảnh sát khác ngồi vắt vẻo trên yên chiếc xe máy phân khối lớn sơn mầu trắng. Chưa kịp hiểu mình có đi sai luật hay không, anh vội đạp phanh, chiếc xe đứng tắp lại. "kiểm tra giấy tờ" - người cảnh sát vừa rút chiếc còi ra khỏi miệng, vừa giơ tay lên mũ chào như một cái máy, vừa ra lệnh cho anh. Cầm giấy tờ của anh đưa cho anh cảnh sát ngồi trên chiếc xe phân khối lớn, anh cảnh sát ấy lại tiếp tục đút còi vào miệng, cầm gậy trỏ xuống đường chọn bắt xe khác. Anh cảnh sát ngồi trên xe phân khối lớn lướt qua giấy tờ của anh một khắc, không nói năng, anh ta đưa mắt ngó lơ qua chỗ khác như thể chờ ai đến đọc giùm. Cũng như một cái máy, kỹ sư Hoàng dựng xe, móc bóp rút ra một tờ giấy đẹp đẽ, vuông vắn có in hình lãnh tụ, bước tới chỗ anh ta...
Đến cơ quan vừa kịp giờ làm việc. Chuông điện thoại reo. Đầu dây bên kia là một thẩm phán toà án, người đang thụ lý vụ kiện đòi nợ của cơ quan anh. Bằng một giọng rất lễ phép, anh thẩm phán ấy nhắc anh rằng vụ kiện có thể bị đình chỉ vì phía anh chưa nộp tiền chi phí cho việc thẩm tra... Nhân tiện, anh ta nhắn rằng bữa nhậu chiều qua vì điện thoại cho anh không được, mà anh ta và đám chiến hữu bên Viện kiểm sát phải ký nợ nhà hàng một khoản kha khá, lúc nào anh nhớ ghé qua thanh toán giùm...
Chiều hôm đó về nhà, kỹ sư Hoàng chưa kịp mừng vì tin cô con gái đã trở về, đang nằm bẹp trên gác thì đã nghe vợ mếu máo báo tin chiếc xe máy của chị bị cướp, mẹ con phải đi bộ về. Thực ra chị nói dối anh. Chiếc xe đó, chi đã buộc phải "thế chấp" để chuộc cô con gái từ cái "động" của một mụ tú bà, vì cô còn nợ mụ một khoản tiền vay mua son phấn với lãi suất bốn mươi phần trăm một ngày. Thế coi như của đi thay người. Kỹ sư Hoàng chưa kịp phát điên lên vì giận dữ thì may quá nhà có khách. Ông trưởng khu phố và mấy cán bộ của uỷ ban lừng lững bước vào.
- Chúng tôi đến nhắc anh về khoản đóng góp xây nhà tù - Ông trưởng khu phố vào đề ngay. - Nhân tiện báo để anh biết, tháng trước có xe chở vật liệu đến đây, anh đã thuê thợ sửa nhà mà không xin phép. Uỷ ban đã nắm được việc này. Anh không "thu xếp" ngay thì sẽ bị lập biên bản thu giữ giấy tờ nhà, giấy tờ đất.
Kỹ sư Hoàng ngớ ra. Quả thật tháng trước anh có thuê thợ lắp thêm một lần cổng nữa, phải xây mấy mét vuông tường... Tưởng việc nhỏ không phải xin phép. Ai ngờ... Thôi đành "thu xếp" cho mấy vị trong uỷ ban. Nhưng còn khoản đóng góp xây nhà tù?
- Can phạm bây giờ nhiều quá - ông trưởng khu phố giải thích - đấy anh xem, trong nhà gặp lưu manh, ra đường đụng kẻ cướp. Đủ các kiểu ăn cướp. Rồi lại còn lũ ăn trộm, lừa đảo, cho vay nặng lãi... Nhà tù nào cũng chật ních, phải xây thêm. Ngân sách không kham nổi, phải áp dụng phương châm: "Nhà nước và nhân dân cùng lo". Phố ta được giao chỉ tiêu góp vốn xây năm trăm mét vuông nhà tù. Thế mà ngẫm lại cũng chưa đủ cho số tội phạm của chính phố ta đang nằm trong đó, chưa kể số sắp phải vào tù nay mai...
Đoàn cán bộ khu phố về được một lúc thì lão Tiến cụt dò đến. Đó là một lão già vô tích sự nhà kế bên. Lão bị cụt một chân hồi chiến tranh, giờ sống bằng số tiền thương tật với thỉnh thoảng con cháu dấm dúi gặp chăng hay chớ, suốt ngày chẳng làm trò gì. Lão hay la cà hết nhà này đến nhà khác kiếm câu chuyện làm quà. Nhà kỹ sư Hoàng là một trong những nơi mà lão hay mò đến. Lão dở hơi ấy luyến thoắng như thể đã tỏ tường mọi chuyện:
- Họ đến đòi tiền đóng góp xây nhà tù phải không? Anh kỹ sư này, tôi nói anh xem có đúng không nhé. Làm lương thiện bây giờ khốn nạn quá, phải góp tiền xây nhà tù cho bọn bất lương ở, lại còn phải nai lưng nuôi chúng nữa. Trong khi bọn lưu manh ngày càng chiếm đa số, người lương thiện ngày càng giảm đi... Biết đâu đến một lúc nào đó, những nhà tù kia mới chính là địa chỉ mà người lương thiện cần đến cho mình? Khi ấy, tất nhiên bọn lưu manh tha hồ ở ngoài, vừa không phải xây thêm nhà tù vì lương thiện bây giờ đâu có nhiều nhặn gì, vừa bắt chính bọn chúng phải nai lưng ra làm mà nuôi người lương thiện. Như thế có phải là công bằng không?.
Kỹ sư Hoàng phì cười vì cái "lý sự" ấy của lão Tiến cụt. Vừa lúc ấy chuông điện thoại trong nhà đổ dồn. Vợ anh nghe xong mặt tái mét, ra báo tin dữ:
- Anh tới ngay bệnh viện Chúng Sinh. Thằng Phúc con chị cả bị cướp giật, té xe chấn thương sọ não đang nằm cấp cứu trong ấy.
Chị cả Bống là chị gái kỹ sư Hoàng ở dưới quê. Anh chị có ba thằng con trai thì hai thằng lớn theo bố làm nghề xin đểu kiêm trấn lột ở bến đò Đuôi Cáo, bị đâm lòi ruột, chết cả ba bố con từ năm kia. Cũng là cái số thôi. Làng khối người làm nghề ấy hoặc hao hao nghề ấy mà có sao đâu, chỉ thỉnh thoảng lại thấy đi ở tù, vài năm về còn lưu manh hơn trước. May còn lại thằng út tên Phúc ngoan hiền, học giỏi. Năm ngoái đỗ đại học lên thành phố ở ký túc xá. Nó thương cậu mợ Hoàng nghèo nên không muốn nhờ vả. Chị cả bán hết mảnh vườn còn lại, sắm cho nó cái xe máy cũ làm phương tiện đi lại. Hôm ấy đang làm cỏ ngoài đồng, có người gọi về cái trạm điện thoại công cộng ở đầu làng, báo tin nó bị nạn. Chị nghe nhắn lại mà muốn quị luôn xuống ruộng. Vội vã chạy về nhà, chị vét vội mấy bơ lạc, bơ gạo nếp cho vào mấy cái bao ruột tượng rồi tất tả chạy sang bến đò Đuôi Cáo. Vừa mới mon men gạ bán ở các hàng quán quanh đó, bất ngờ gặp mấy anh quản lý thị trường. Chị bị bắt vào trụ sở. Van lạy thế nào người ta cũng không nghe, lại còn dẫn hết "Nghị định không một..." đến "Thông tư không bốn..." gì gì đó ra, đọc sang sảng vào hai cái tai đã chỉ còn nghe thấy tiếng lùng bùng của chị. Kết quả mấy bơ lạc, gạo ấy bị tịch thu vì lý do bao bì không có nhãn hiệu hàng hoá!
Thật khốn khổ cho chị, chỉ do cuống lên vì đứa con trai cuối cùng còn sót lại đang gặp nạn, muốn bán tống bán tháo mấy món tài sản ít ỏi ấy cho thật nhanh để lấy tiền đi xe lên thành phố. Chứ có phải chị buôn gian, bán lậu gì đâu. Còn tiền thuốc thang, nói dại nếu nó bị nặng, chị chưa biết sẽ trông vào đâu. Một viên thuốc cảm bằng cái cúc áo bây giờ, giá bằng ba bốn cân thóc. Giờ thì ngay đến việc lên nhìn mặt con cũng bị chặn đứng lại rồi. Không có tiền, ai người ta cho chị đi xe hàng trăm cây số... Càng nghĩ, chị càng quýnh quáng chân tay, cuống cuồng đứng chôn chân một chỗ, đầu óc mụ đi, mắt ráo hoảnh vô hồn nhìn phía trước như một bức màn sương. Bỗng từ trong cái màn đục lờ ấy, một bóng trắng hiện ra quằn quại, máu bê bết, chập chờn lúc xa xa, lúc ập ngay trước mặt. Gió lạnh quất gai người, phảng phất mùi tanh của máu tươi. Tai chị nghe rõ ràng tiếng kêu cứu của đứa con trai. Chị bàng hoàng nhận ra đó là tiếng vọng lên từ địa ngục, tiếng của một âm hồn, không còn ở cõi nhân gian này nữa:
- Mẹ ơi... con chết rồi... họ đang mổ bụng con, cứu con mẹ ơi...
Chị cả Bống hốt hoảng lao tới, giơ hai tay túm lấy bóng con. Chợt cái bóng như có người giằng lấy, chập chờn quăng qua, quăng lại trước mắt chị rồi mờ dần, mờ dần... Vẫn còn ri rỉ tiếng kêu cứu của oan hồn. Rồi tất cả lịm đi, cả tiếng kêu lẫn cái bóng máu me chợt tắt ngấm bởi một tràng cười ré lên, sằng sặc như của lũ ma quỷ, nhưng không phải vọng lên từ địa ngục. Tiếng cười ấy rõ ràng đang ở cõi nhân gian hiện hữu này...
Chị cả Bống sau này phát điên, không về làng nữa, cứ lê la, liếm láp ở quanh cái bến đò có cái tên rất ấn tượng là bến đò Đuôi Cáo ấy. Nhưng chị không điên ngay lúc đó. Có người chứng minh là sau khi ra khỏi trụ sở ban quản lý thị trường, chị vẫn còn tỉnh táo nhớ ra trong người còn sót mấy đồng tiền lẻ. Chị lần vào trạm điện thoại công cộng, gọi điện báo cho cậu em trai. Đó là tất cả những gì chị làm được cho đứa con. Sau đó chị mới phát điên...

Kỹ sư Hoàng đến bệnh viện Chúng Sinh thì trời đã tối. Tìm tới phòng cấp cứu, anh hỏi thăm nạn nhân tên Phúc. Cô hộ lý mặc blu trắng bảo: "biết ai là phúc với họa gì ở đây. Đi mà hỏi trực ban." Phòng cấp cứu rộng mênh mông, đầy những giường là giường. Giường nào cũng ít nhất hai người nằm giở đầu đuôi. Đủ các kiểu tai nạn vỡ đầu, gãy chân, lòi xương lòi ruột... Ánh đèn nê ông trắng bệch soi loang lổ những máu me, bông gạc. Nồng nặc một thứ mùi vừa tanh tanh máu, vừa ngầy ngậy thuốc tây. Bóng những blu trắng đi qua, đi lại giữa các giường như ma chơi. Làm sao nhận ra đứa cháu bây giờ. Kỹ sư Hoàng đành vội vã đến phòng trực ban.
Phòng trực ban cấp cứu nằm cuối dãy hành lang đầy những kẻ nằm, người ngồi rất chi là bệ rạc. Trong phòng có mấy người cũng mặc blu trắng đang chụm đầu bàn bạc to nhỏ:
- Cái mật hôm trước bán vội quá. Ngay hôm sau có người tới trả cao hơn cả chục triệu, tiếc đứt ruột - một người nói.
- Cái này đếch bán nữa, đem ngâm rượu. Hũ rượu trước hết con mẹ nó rồi. Mấy lão hen suyễn kinh niên uống vào là khỏi chỉ, vừa chi tiền vừa cám ơn rối rít. - một người khác nói.
- Thôi được rồi. - một người thứ ba nói - Các ông xuống "làm" ngay đi. Thằng này căn cước ghi rõ ràng mười chín tuổi. Đã kiểm tra, đảm bảo còn nguyên dương (đàn ông chưa xuất tinh lần nào), chết do chấn thương sọ não vừa được mấy phút. Cái mật này mới tuyệt hảo. Để quá hai tiếng có mà hỏng mẹ nó cả chì lẫn chài. Đã điện thoại cho bên công an rồi, họ bảo cứ mổ đi, có gì đừng "quên" họ là được.
Hai người kia vội vã đứng dậy lao nhanh ra khỏi phòng. Vừa lúc ấy kỹ sư Hoàng bước vào.
- Bác sĩ làm ơn cho hỏi thăm nạn nhân tên Phúc, mười chín tuổi, sinh viên năm thứ hai, nghe nói bị chấn thương sọ não có cấp cứu ở đây không, nằm giường số mấy? tôi là cậu ruột cháu. - Kỹ sư Hoàng vừa hỏi vừa tự giới thiệu.
Anh bác sĩ còn lại trong phòng thoáng một chút giật mình. Anh ta làm như nghĩ ngợi điều gì rồi ngập ngừng:
- Tên Phúc, sinh viên, mười chín tuổi... A... anh, à bác... ngồi chờ cháu một lát.
Linh cảm thấy có gì nghiêm trọng xảy đến với đứa cháu, lại cứ tưởng anh bác sĩ kia vì thông cảm với nỗi đau của mình mà chưa nỡ nói ngay. Kỹ sư Hoàng vừa lo sợ, vừa cảm động nhìn anh bác sĩ đang cúi gằm mặt, tay lần giở một cuốn sổ to tướng. Chậm rãi lần một hồi, mồ hôi đã toát ra lấm tấm trên khuôn mặt đỏ như gà chọi, anh bác sĩ chợt ngẩng lên bảo:
- Trong sổ này không thấy có tên Phúc. Bác ngồi đây chờ cháu đi lấy sổ khác. Nhớ là đừng đi đâu đấy.
Nói xong, anh ta gập sổ rồi vội vã ra khỏi phòng, không quên đóng sập cửa lại. Còn một mình trong phòng, kỹ sư Hoàng lòng như lửa đốt. Bỗng chuông điện thoại reo vang. Một hồi, hai hồi... chừng như người đầu dây bên kia có việc cần gọi cho bằng được. Kỹ sư Hoàng do dự giây lát rồi nhoài người với lấy cái ống nghe, định nhắn cho bên kia chờ lát nữa gọi lại. Vừa áp ống nghe lên tai, Kỹ sư Hoàng chợt nghe ngay một giọng nói dằn từng tiếng:
- Trực ban cấp cứu phải không? Bảo với pháp y rằng cái mật này tuyệt đối không được bán nghe chưa! Chú Sáu bên uỷ ban đăng ký rồi đấy.
Kỹ sư Hoàng chưa kịp hiểu mô tê ra sao thì người đầu dây bên kia đã dập máy. Sau khi định thần suy nghĩ, kết hợp với mấy câu cuối nghe được loáng thoáng lúc mới bước vào phòng, Kỹ sư Hoàng chợt lạnh người với một nỗi nghi ngờ. Anh với cuốn sổ lúc nãy mở ra. Ngay giữa trang cuối cùng, rõ ràng có tên nạn nhân Nguyễn Hồng Phúc, mười chín tuổi, sinh viên, té xe, nhập viện lúc... giờ... ngày... - Người đưa đến: Phạm Văn A - bạn cùng lớp... Bỗng cánh cửa xịch mở, anh bác sỹ khi nãy ùa vào. Nhìn thấy cuốn sổ trên tay Kỹ sư Hoàng, anh ta thoáng một giây bối rối rồi lập tức luyến thoắng:
- Cháu quên không đọc trang cuối. Đúng là có... - anh ta chưa kịp nói hết câu, Kỹ sư Hoàng đã ngắt lời:
- Tôi biết hết rồi, anh không phải giải thích.
Rồi chẳng muốn nói gì thêm nữa, Kỹ sư Hoàng ném trả cuốn sổ, hấp tấp lao nhanh ra khỏi phòng. Anh bác sĩ hé cửa ngó theo, hơi lắc đầu mỉm một nụ cười ý nhị rồi đóng cửa lại, ung dung quay vào. Chuông điện thoại lại reo, anh ta cầm lấy ống nghe:
- Dạ! Dạ!... À thế ạ... Báo cáo xong xuôi cả rồi ạ. Dạ! Thế thì chú nói chú Sáu chuẩn bị rượu tốt để ngâm. Cháu sẽ bảo anh em mang ngay sang bây giờ ạ...
Kỹ sư Hoàng xuống đến nhà xác thì Phúc đã nằm trong ngăn lạnh. Một không khí thê lương sặc mùi tử khí. Nền nhà vương vãi đầy những bó nhang cụt, những cục nến gãy, những mẩu giấy tiền, vàng mã... làm quang cảnh nơi đây giống như vừa xảy ra một vụ cướp. Viên quản lý nhà xác nghe trình bày, quan sát anh từ đầu đến chân bằng cặp mắt âm u như cặp mắt quỷ, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông ta lừ lừ tiến đến kéo một ngăn tủ ra. Kỹ sư Hoàng lạnh toát người nhìn trân trân cái xác. Đúng thằng Phúc rồi, chị cả ơi... khổ thân chị quá... Không giữ nổi bình tĩnh, anh khuỵu xuống, gục đầu vào ngăn tủ. Mùi máu tanh tưởi ập vào giác quan. Anh chợt tỉnh ngẩng phắt lên, lấy tay lật manh áo trước bụng đứa cháu. Một vết mổ cẩu thả còn chưa khít miệng với mấy mũi khâu vội vàng, dúm dó.
- Các người đã mổ cháu tôi, các người đã... tôi sẽ kiện... - Kỹ sư Hoàng gào lên trong nước mắt.
- Híc! - viên quản lý nhà xác cất tiếng, giọng cũng âm u như phát ra từ bụng gã - Tha hồ cho ông kiện. Tất cả những cái chết bất đắc kỳ tử thế này đều phải mổ hết. Pháp luật quy định như vậy. Hừ! Có mà điên mới đi kiện luật pháp. À, mà tôi đã vi phạm nội qui khi cho ông xem xác. Lấy gì chứng minh ông là người nhà? Bây giờ mời ông đi khỏi đây. Nói xong, gã đưa tay đóng sập ngăn tủ lại.
- Nhưng tôi... - Kỹ sư Hoàng chưng hửng - vậy còn cháu tôi...?
- Trước hết phải có giấy tờ chứng minh ông là người nhà của nạn nhân đã. Rồi sau đó phải làm đầy đủ thủ tục mới lấy được xác ra khỏi đây. Mà ông định cõng xác chết trên lưng mang về hay sao? - viên quản lý lạnh lùng phán.
Kỹ sư Hoàng có vẻ như đã hiểu ra những việc cần làm. Anh thất thểu bước ra khỏi nhà xác, gọi điện về nhà bảo vợ chuẩn bị căn cước, sổ hộ khẩu, lên phường xin giấy chứng nhận... rồi tìm đến một tiệm bán quan tài.
Ông chủ tiệm quan tài có tên: "Nhân nghĩa đường" hăng hái đón khách. Chỉ vào đống quan tài đủ các kiểu loè loẹt đang bày la liệt bảo kỹ sư Hoàng:
- Tuỳ bác chọn cái nào thì chọn. Bác cho biết địa chỉ số nhà, giờ khâm liệm... chúng tôi sẽ cho người đến lo liệu. Giá cả trọn gói là...
- Không phải liệm ở nhà, mà là ở nhà xác bệnh viện Chúng Sinh. - kỹ sư Hoàng ngắt lời.
- Thế thì không được rồi - ông chủ "Nhân nghĩa đường" lắc đầu - tôi không bán được cho bác đâu, cũng không làm gì được hết.
- Tại sao như thế? - kỹ sư Hoàng kinh ngạc thốt lên.
- Chắc đây là lần đầu tiên nhà bác có người chết ở bệnh viện. - ông chủ "Nhân nghĩa đường" giải thích - Bệnh viện có "luật" của họ. Muốn lấy được xác ra phải có "cửa". Quan tài mua tiệm nào do họ chỉ, khâm liệm, ma chay tất tần tật do người của họ làm hết. Có thế họ mới có "ăn" chứ. Độc quyền mà.
Té ra phải là như vậy. Kỹ sư Hoàng cay đắng nghĩ rồi rời khỏi tiệm "Nhân nghĩa đường". Quay lại chỗ nhà xác chờ một lúc lâu thì vợ anh mang giấy tờ tới. Mấy đứa bạn học của Phúc biết tin cũng đã tìm đến, mang theo nhang, hoa, và trái cây... Lúc này đêm đã gần khuya. Mắt đỏ hoe, vợ anh mếu máo:
- Ối anh ơi, vẫn chưa thấy tăm hơi chị cả đâu. Em đến nhà ông chủ tịch, nói mãi ông ấy mới ký cho cái giấy chứng nhận. Lại phải vừa đóng lệ phí, vừa bồi dưỡng hết mấy trăm. Cháu nó nằm đâu? để em vào thắp nén nhang cho cháu.
Kỹ sư Hoàng dẫn vợ và đám bạn Phúc vào, trình mớ giấy tờ cho viên quản lý. Gã này săm soi một lát rồi lắc đầu:
- Không được. Trường hợp này, công an còn phải điều tra, vả lại khi nãy ông còn định kiện tụng gì nữa cả mà. Sáng mai đến giải quyết.
Chẳng lẽ để đứa cháu lạnh lẽo qua đêm không một chút khói nhang an ủi linh hồn. Kỹ sư Hoàng lúc này đã mụ mẫm hết tinh thần, cụt què cả ý chí, anh chỉ còn biết vớt vát như một cái máy:
- Tôi xin ông, ấy là tôi trót nhỡ mồm. Tôi không kiện tụng gì đâu. Mọi việc giao cho các ông "lo" hết. Chỉ mong sao mang cháu về nhà...
- Vậy thì về viết cam đoan đi. - viên quản lý hạ giọng - Nhưng cứ phải sáng mai mới giải quyết. Không có giấy của công an thì bố tôi cũng không dám giao xác cho các người...
Sáng sớm hôm sau, vừa thò mặt đến cổng nhà xác bệnh viện Chúng Sinh, đã có mấy kẻ mặt mũi rất chi là khả nghi túm lấy kỹ sư Hoàng.
- Xác của bác là xác tai nạn giao thông phải không? Giá chót tám triệu. Chúng em lo mọi thủ tục, chiều lấy xác ra. Quan tài, khâm liệm... mười hai triệu nữa, bao trọn gói. - Một người trong bọn bảo.
- Tại sao lại phải đến chiều? Làm ngay trong sáng nay không được sao? - Kỹ sư Hoàng hỏi lại.
- Hì, cái bác này đúng là chưa "chết" lần nào. Phải đợi công an người ta hoàn tất hồ sơ chứ. - một người khác giải thích - Mà chúng em phải đưa bác đến làm tờ khai. Chiều lấy được là còn nhanh, với điều kiện phải có bồi dưỡng... Không thì... cứ đợi đấy...

Đám người ấy quả là thạo việc. Rốt cuộc, chiều hôm ấy, kỹ sư Hoàng cũng đưa được xác đứa cháu về nhà sau khi đã được khâm liệm cẩn thận. Vẫn không thấy bóng dáng chị cả đâu. Linh tính xảy ra chuyện chẳng lành, kỹ sư Hoàng bàn với vợ cùng mấy đứa bạn Phúc trông nom nhang khói, để anh về làng đón chị cả lên.
Có mấy kẻ lạ mặt lảng vảng ngoài cổng nghiêng ngó hỏi thăm. Một đứa bạn Phúc chạy ra nghe ngóng rồi vào bảo:
- Mấy thằng cò nghĩa địa bác ạ. Nó bảo đất chôn mặt tiền lối đi mười hai triệu, phía trong tám triệu, chưa kể tiền lo giấy phép chôn và công đào huyệt, lấp đất, xây mộ... tuỳ theo to nhỏ tính riêng. Nếu túng tiền thì chôn đứng. Chôn đứng rẻ đi một nửa, tất nhiên đất chỉ rộng bằng phần ba. Nghĩa địa bây giờ khối người phải chôn như thế, thành ra đầy những ma đứng, linh hồn đứng, đứng vĩnh hằng...

Vội vã phóng về quê, kỹ sư Hoàng hoảng hốt lạnh người khi hàng xóm bảo chị cả Bống đã lên thành phố từ chiều hôm qua. Mấy nhà khác thấy anh về đổ đến hỏi thăm. Có người chợt nhớ ra bảo:
- Sáng nay đi chợ, thấy ở bến đò Đuôi Cáo có ai nhang nhác bác cả Bống ấy. Hay là bác sang tìm thử xem.
Không kịp suy tính, kỹ sư Hoàng vội vã lao sang bến đò. Tìm khắp các hàng quán, hỏi thăm ai cũng lắc đầu. Chợt anh nhìn thấy dưới bờ sông, sát mép nước, một người đàn bà đầu tóc rũ rượi, đang ngồi ném những nắm cát xuống dòng sông...
Kỹ sư Hoàng vừa nghi hoặc, vừa thận trọng tiến lại gần. Ai như chị Cả... Anh cất tiếng gọi. Một tiếng, hai tiếng... Người đàn bà chợt quay phắt lại. Đúng là chị. Chị nhìn anh với đôi mắt thất thần, khuôn mặt răn reo lem luốc cát. Bỗng chị lảo đảo lao đến, ôm nhào lấy anh, gào lên nức nở:
- Ối con ơi, con về với mẹ đây rồi. Người ta cướp cái gì của con, con chết có đau không? Con về đây báo oán mẹ, mẹ không đến được với con... con ơi...
Cứ thế chị gào mãi, gào mãi, tiếng gào rợn cả một khúc sông. Kỹ sư Hoàng hai tay nâng khuôn mặt chị, miệng hoảng hốt nhắc đi nhắc lại: "em đây mà, Hoàng đây mà..." Song chị đâu có nghe, đâu có thấy, chỉ một mực gào tên con..., dần dần tiếng chị khản đặc, chỉ còn như tiếng thở lào phào. Người chị bỗng lả đi, từ từ khuỵu xuống. Kỹ sư Hoàng quỳ xuống theo, hai chị em ôm nhau quỳ trên bãi cát. Hoàng hôn bắt đầu buông, ráng chiều chợt rực lên, đỏ thẫm. Qua màn nước mắt, anh cảm giác như tất cả không gian đang chìm trong biển máu. Bên tai anh chợt vọng lên văng vẳng giọng nói của lão Tiến cụt hôm trước: "làm lương thiện bây giờ khốn nạn quá... Biết đâu đến một lúc nào đó, những nhà tù kia mới chính là địa chỉ mà người lương thiện cần đến cho mình" ...
Phạm Lưu Vũ-2004
(minh họa: Họa sĩ Thành Chương)