TRÒ CHUYỆN VỚI CÁI GHẾ

Fa - Xu - Ca

- Ghế này, có khỏe không?
- Anh là ai mà hỏi như là ngang hàng với tôi không bằng?
- Ơ hay, anh chỉ là cái ghế thôi chứ có gì mà cao ngạo thế?
- Thế anh không biết người ta chạy chọt, luồn cúi, hối lộ, tranh giành, cắn xé nhau, thậm chí đảo chính, lật đổ, nội chiến cũng chỉ vì tôi à?
- Nói thật nhé, anh cũng chỉ là thứ mà người ta gửi tạm cái bàn tọa thôi, chứ cao sang gì! Bức tranh làm nên giá trị cho cái khung. Nhân cách người ngồi trên ghế mới mang lại danh giá cho cái ghế, nghe chưa!
- Chú em đúng là đồ...lý thuyết suông! Chính anh mày đây mới là người mang lại danh giá cho kẻ ngồi!
- Làm gì có chuyện ngược đời thế?
- Anh hỏi chú mày nhé? Chú mày học hành tử tế, bằng cấp đàng hoàng, thông thạo ngoại ngữ, đạo đức sáng ngời, nói năng lưu loát, viết lách giỏi, tổ chức quản lý cừ...Túm lại là rất ổn. Đúng không?
- Ờ...thì đại loại là như thế. Thì sao?
- Nhưng anh hỏi chú mày, chú mày nói có ai nghe không?
- Ờ...thì...là...mà...
- Đấy. Chú mày thấy chưa? Nhưng nếu chú mày ngồi lên chỗ anh đây, tất nói sẽ có người nghe, đe sẽ ối kẻ sợ. Vậy thì cái gì làm nên giá trị, chú mày hay anh? Con người hay cái ghế?
- Anh nói thế nghĩa là kể cả dốt nát, tham lam, dối trá, nịnh bợ...hễ cứ ngồi được lên ghế là danh giá?
- Chứ sao! Cũng con người ấy nhưng hễ cứ tót lên ghế cao là bỗng nhiên “nghe anh nói bọn em sáng ra” ngay. Không danh giá thì là gì?
- Nhưng đó là cái danh hão, báu gì!
- Đúng, danh thì hão, nhưng quyền lực thì thật. Mà, có quyền thì làm được nhiều việc lắm.
- Đương nhiên rồi, thời nào thì cũng phải có quyền mới thực thi được chuyện này chuyện nọ. Nhưng tôi hỏi anh Ghế, các ông chủ của anh, những người đã phải chi phí rất nhiều để có anh, họ thường quay lại dùng anh vào việc gì là chủ yếu?
- Làm tiền. “Măn ny” ấy mà, để trước mắt là bù đắp chi phí, gọi là “thu hồi vốn”.
- Đồng ý với anh “trước mắt” là “thu hồi vốn”. Thế còn “sau mắt” là gi?
- Là tiền!
- Để làm gì nữa?
- Có thế mà cũng hỏi. Để “đóng” một cái ghế cao hơn!
- Tôi kinh sợ anh rồi đấy. Đúng là chỉ vì anh, mà người ta sẵn sàng chạy chọt, nịnh bợ, hối lộ, dối trá, tranh giành, cắn xé nhau...
- Chú mày nói đúng thực trạng của một “bộ phận không nhỏ” rồi đấy. Nhưng nếu không thế, theo chú mày thì sao?
- Còn sao nữa. Phải công khai minh bạch, thi thố khách quan, bầu cử đàng hoàng, ai có thực tâm, thực tài thì phải được trọng dụng.
- Có nghĩa là ghế phải đi tìm người, chứ người tài không đi tìm ghế?
- Đúng như thế! Người tài ai người ta quỵ lụy cái... vật bốn chân!
- Chú mày nói rất đúng, quá đúng, cha của đúng!
- Chứ sao!
- Chỉ có một điều nho nhỏ thôi, nói một câu cho vuông để chú mày buồn dần đi là vừa...
- Là điều gì vậy?
- Đó là cái đúng của những kẻ...không có ghế!