THƠ ĐẶNG HÀ MY

NAM DAO giới thiệu:





Có thể có nhiều hơn ba Đặng Hà My. Nhưng giới thiệu 9 bài thơ, tôi xin khoanh vùng vào ba, và mỗi một Hà My là một ngạc nhiên, ít ra là cho tôi.

Có Đặng Hà My của Hà Nội. Đài các. Kiêu sa. Kiệu rước mùa sang phủ Tây Hồ, trên con đường bóng rợp Cổ Ngư. Có cà phê Yên Phụ, giọt nhỏ tí tách, quên nhớ nôn nao. Có mùa thu, Hà My gọi tên là Hà Nội, nơi nàng sinh ra, lớn lên, và dẫu chẳng phải là chim di, nàng vỗ cánh bay đến một chân trời mây gió song song, để :

Có những đêm về nghe tiếng chuông Trấn Vũ
Vỗ gọi hồn sen 
Hương đội sóng lên ngôi.

Hà My phủ Tây Hồ mang cốt đồng, ngôn ngữ thơ có âm hưởng những bài chầu văn. Hỏi gốc gác, nàng nói bên ngoại nàng là hậu duệ Đoàn phu nhân của Chinh Phụ Ngâm chữ Nôm. Còn họ Đặng, bên nội. Tôi nhớ tới bà Chúa Chè Thị Huệ thời chúa Trịnh. Nhưng cũng có thể là Đặng Trần Côn, người viết Chinh Phụ Ngâm theo thể cổ phong ? Ô mà nếu thế, chắc các cụ Đoàn, Đặng phạt kẻ hậu bối này đã dám dịch lại cổ phong Đặng Trần Côn mà không qua song thất lục bát Đoàn Thị Điểm (và Phan Huy Ích?). Rượu phạt là thơ Hà My, không đến nỗi đắng cay gì! Uống thêm cũng chẳng sao...

Có Đặng Hà My rất hiện đại. Bạo miệng. Táo gan thách thức thứ thơ hiện đại nhấm nhẳn triết lý vụn, nhai lại thơ Mỹ, thơ Tây, thoa son làm dáng kiểu dị dạng Đài Loan, và chuyên đẻ non những hình thức hô hoán cách tân nhưng xem kỹ thì bụi bậm thời gian vẫn bám kha khá... Trong khi Hà My "gấp thời gian thành bước nhẩy bốn chiều", hoặc :
"để ngọn sóng thời gian. 
Có gạn bớt cho khóe ngày đừng quay quắt. 
Cho bầu trời thôi ánh chớp.Trắng mây…"

khó mà nói là sáo mòn, là lập lại...trong thơ Việt. Thơ Đặng nữ sĩ hiện đại ở một số cách ghép chữ bất ngờ. Chẳng hạn "Ưỡn cong niềm nhớ" . Và đan xen hình ảnh bất ngờ 
Váy mây lận cánh chim trời
Vỗ một hoàng hôn vừa kịp chín
 hoặc
Ngọn sóng thời gian
Vẫn dâng đầy trên khóe ngày quay quắt
Ngọ địu gùi mây 
Trắng vết vào xưa.

Và có Đặng Hà My ăm ắp thân xác trong nỗi xôn xao tâm linh.Thân xác là chỗ cấm kỵ của khá nhiều những nhà thơ nữ. Có đả động tới, họ rất khéo léo, úp mở, có lẽ là theo vết thơ truyền thống từ thời bà cô tổ Hồ Xuân Hương. Hãy đọc:

Bờ môi lần tìm bờ môi
vội vàng run rẩy
trần trụi bản thể một loài sói hoang ngửi thấy mùi thịt da đói khát điên cuồng.

Ôm ấp
dại khờ
bấn loạn
bừng bừng một mùa đầy ắp nhục tình
để thấy một Hà My vượt cấm kỵ, mới nghe qua có người vội vã bào thơ thế là thơ sếch, nhưng chỉ vài dòng sau, chúng ta bắt gặp một địa đàng trễ nải và những cơn mơ từng đêm khắc khoải, khoảng tâm linh xôn xao điều chỉ xác thân không thôi thì chẳng thể đạt được. Chính thế mà có gì nghe như nỗi tuyệt vọng của những vết chân kiếm tìm tuyệt đối từ thoạt kỳ thủy/ là muôn đời/ âm thanh đầu tiên của loài người: anh yêu em!Trong Mật Mã..., Trốn Tìm, Một Mình, và Paris màu rượu chát, cũng những xao xuyến thầm lặng đó lại hiện hình trong một nỗi cô đơn có tinh ý người đọc thơ mới cảm nhận được.

Chiếc váy lơi lơi
Xéo tà huyết dụ
Bờ môi thắm đỏ
Em uống hết rồi
Em ngất ngây rồi
Em lả mềm rồi
Sao chỉ còn có thế ta ơi?
Ô hay, sao lại chỉ còn có thế hỡi người? Nghe mà xót lòng!

Tôi đã nói về ba nét độc đáo trong Thơ Đặng Hà My. Không lẽ chỉ tán thơ! Thôi thì bắt một con sâu nho nhỏ cho vui: trong Paris, màu rượu chát cái váy hời hời là làm sao nhỉ. Tôi không tin lắm ở mình, liền tìm Tự Điển tiéng Việt cũa Hoàng Phê, và tra chữ thì hời nghĩa là rẻ. Giá hởi chẳng hạn. Nhưng làm thơ thì đôi khi vần và điệu trói buộc, có lẽ váy lơi lơi câu sau khiến nó phải hởi hời ở câu trước? Vui thôi, chẳng lẽ cả nồi canh mà không có được một chú sâu ư?

Thơ Đặng Hà My, hồn cốt có. Về âm sắc, ngữ điệu, trong thơ Đặng Hà My cũng đã hiện hình những nét rất riêng tư. Có lẽ, cứ tiếp tục chau chuốt cả xác lẫn hồn, Thơ Đặng Hà My hẳn sẽ có một chỗ đứng đặc biệt trong dòng thơ Việt Nam hiện đang tìm nguồn sống lại.



KIỆU RƯỚC MÙA SANG

Ưỡn cong lên niềm nhớ
Gió huyền thoại lay lay cành liễu
Lún phún chùm hoa đỏ
Thắp buổi chiều thấp thoáng nét hồng trần
Thắp buổi chiều cháy câu thơ
Hẹn ngày trở lại
Ngày ấm như còn nép dưới tán lá chưa hoang dại mùa tàn
Ngày ấm còn long lanh
Còn đài các
Còn kiêu sa
Còn nồng nàn ứa lên màu liễu đỏ
Váy mây lận cánh chim trời
Vỗ một hoàng hôn vừa kịp chín

Huyền mị đêm mắt tím
Thăm thẳm Cổ Ngư gió tràn chớp khóe môi đầy
Lồng lộng phương em
Sao trời thả hết sợi tơ xanh nhấp nháy
Vướng buộc đam mê màu cánh sen
E ấp nụ biếc
Nhấp nhô ngọn sóng Phủ Tây Hồ
Đêm vỗ vào đêm
Nhớ tràn vào nhớ

Hơi thở phồn sinh mênh mang thảo nguyên ước vọng
Nhịp vó nguyên nhung rung lên từ thẳm niệm hồng hoang
Lục lạc khua đỉnh phù hoa
Yên cương lụa thắm
Câu thơ hạ phàm
Mạc định
Kết một mùa qua

Câu thơ hạ phàm
Kiệu rước một mùa sang.




BƯỚC NHẢY THỜI GIAN....



Em gấp thời gian thành bước nhảy bốn chiều
Trái đất bẻ cong không gian từ mọi hướng
Chạm vào thân thể anh
Vòng cung định hình xoay ngược
Em hững hờ cơn gió
Thổi tung hết ngàn sao
Nhấp nháy tìm trong đêm
Màn đêm ẩn giấu nỗi khắc khoải
Màn đêm tô đen quầng sáng
Màn đêm nhung hết cả em
Dù vầng nhật hoa có lung linh đến thế
Cũng vậy thôi
Đêm giấu biệt đi rồi
Lỗ đen vũ trụ hay lỗ xanh trái đất
Có hút vào thăm thẳm biếc em
Cả những mùa giãn nở hành tinh
Co kéo một trời đam mê
Có giữ nổi ngày đắm đuối
Giữa bước nhảy thời gian.





THẢO MIÊN

Bờ môi lần tìm bờ môi
vội vàng run rẩy
trần trụi bản thể một loài sói hoang ngửi thấy mùi thịt da đói khát điên cuồng.

Ôm ấp
dại khờ
bấn loạn
bừng bừng một mùa đầy ắp nhục tình

Suối nguồn mươn theo hứng khởi chợt òa vào
mùa bão nổi
tung tràn tia sữa
tô trắng khóe môi đầy.

Bần bật thân xác bắn ra từng đợt bàng hoàng
tia mắt
rừng tực nhìn thảng thốt một bầu trời lạ quen.
trong thăm thẳm giấc tìm cõng bước mê hoang
triền sông tràn trề hoa nắng dồn dập vỗ phía chân mây.
Những đợt sóng nối liền những đợt sóng cộng hưởng
bóng hoàng hoa tuôn chảy dài theo nhịp chân gồng những cơn mơ từng đêm khắc khoải
Em ngửa mình cho dòng thời gian chao về đỉnh trời đang rẽ tỏa hàng ngàn triệu lượt áng mây hồng phấp phới lượn bay.
Em đẩy hết nhịp sống trong ký ức dòng hoài niệm vương theo dấu chân về một địa đàng trễ nải.
Tháng năm ru tròn ngà ngọc cánh tay trần. Áo hoa lung linh bảy sắc trên chín cung tình
loạn dòng máu nóng hối hả về tim


Anh gọi khẽ:
…Thảo Miên ơi!
Tiếng rền qua hàng triệu triệu năm ánh sáng
từ thoạt kỳ thủy
là muôn đời
âm thanh đầu tiên của loài người:
anh yêu em!