Cái nghị định “phạt vì quấy rối tình dục” ở VN đã ra đời từ mấy tháng nay, nhưng đến đầu tháng 5 năm 2013 này mới có hiệu lực. Đây là lần đầu tiên VN nghiêm cấm các hành vi quấy rối tình dục tại công sở, nơi làm việc kèm theo một dự thảo nghị định khác về ngoại tình.
Ngoài ra trong nghị định này còn có những vấn đề liên quan như phạt tội ngoại tình, tội sàm sỡ với ô-sin (người giúp việc), cán bộ, công chức, viên chức được miễn trừ… Đó là những vấn đề có rất nhiều chuyện để người dân bàn tán xôn xao.
Luật lệ làm ra không lẽ để… treo chơi?
Trước hết, xin tóm tắt sơ lược về cái nghị định Quấy Rối Tình Dục (QRTD) mới toanh có vẻ “văn minh” này cùng những vấn đề rất phức tạp trong việc xử phạt. Từ đây xin viết tắt là QRTD cho “gọn nhẹ”.
Ở VN là lần đầu tiên hành vi QRTD được Bộ luật Lao động sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 1-5-2013), đưa vào luật để điều chỉnh. Trong đó có nêu QRTD tại nơi làm việc là hành vi bị nghiêm cấm, người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nếu bị QRTD. Tuy nhiên, những điều quy định này vẫn còn nửa vời bởi đến nay vẫn chưa có hướng dẫn thế nào là QRTD, kể cả trong dự thảo nghị định nêu trên.
Ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP. Sài Gòn cho biết QRTD bây giờ rất tinh vi bằng nhiều hình thức, để phân biệt một hành vi là QRTD hay chỉ là một cử chỉ thân thiện cần có hướng dẫn cụ thể mới áp dụng xử phạt được. Nếu không, luật chỉ để treo chơi.
Cần quy định mức độ nặng nhẹ của người bị QRTD
Luật sư Nguyễn Minh Luận, Đoàn Luật sư TP. Sài Gòn, cũng cho rằng cần hướng dẫn cụ thể thế nào là QRTD. Cho xem tranh ảnh nude, một cái nhìn khiêu khích, lời tán tỉnh theo kiểu “vòng một của em hôm nay đẹp quá” hay đụng chạm mông, má... có bị cho là QRTD không?
QRTD là khái niệm rất trừu tượng nếu chưa được định nghĩa các cơ quan chức năng không thể áp dụng xử phạt được. Định nghĩa hành vi rõ ràng nhằm xử phạt đúng hành vi, đồng thời tránh tình trạng lạm dụng sự mập mờ của luật để xử những người vô tình bị gài bẫy.
Cũng theo luật sư Nguyễn Minh Luận, không thể gộp chung một câu rằng hành vi “QRTD tại nơi làm việc bị phạt tiền từ 50 triệu đến 75 triệu đồng” như dự thảo đã ghi. Cần phân loại mức độ nhẹ, nặng của hành vi này để quy định những mức phạt khác nhau. Có những trường hợp QRTD diễn ra trong thời gian dài dẫn đến hậu quả nghiêm trọng làm nạn nhân bị stress đến mức nhảy lầu tự tử...
Trung tá chống “dâm tặc” bị bắt vì QRTD
Một thí dụ khác như ở Mỹ, ngày 5-5-2013 vừa qua vừa xảy ra một vụ QRTD tai tiếng. Theo cảnh sát Arlington, bang Virginia (Mỹ), Trung tá Jeffrey Krusinski - người đứng đầu chương trình phòng chống tấn công tình dục của không quân Mỹ, vừa bị bắt sáng 5-5. Ông bị cáo buộc “tiếp cận một phụ nữ tại bãi đậu xe và bóp ngực, mông của người này”
Phát ngôn viên Không quân Mỹ cho biết ông Krusinski hiện đã bị cách chức và vừa được tại ngoại sau khi đóng tiền bảo lãnh 5.000 USD. Trước khi xảy ra vụ bê bối, vị trung tá 41 tuổi này được tin là đã quá chén. Tuy nhiên luật lệ của Mỹ rất nghiêm minh điều luật của họ rất rõ ràng. Có tội là phạt.
Ở VN chưa có vụ QRTD nào bị phạt vì chưa có luật, nhưng thật ra những chuyện quấy rối linh tinh này xảy ra như cơm bữa ở hầu hết các công tư sở. Song các bà các cô sợ mắc cỡ, sợ tai tiếng nên đành né tránh hoặc nín nhịn cho qua. Tại nhiều cơ quan công và tư, người bị QRTD có thể bị đổ lỗi như cô ấy ăn mặc hở hang, thái độ khêu gợi, tư cách không đứng đắn, gạ gẫm, lợi dụng đàn ông nên đàn ông mới có cử chỉ đó… Còn ở nông thôn, người bị QRTD có khi lại “gặp nạn” trước bởi điều tiếng. Do đó, những người bị QRTD cắn răng chịu đựng vì cho rằng mình nói ra cũng không được bảo vệ, chỉ thiệt thân.
Vụ nữ giáo viên vùng núi bị cấp trên cưỡng hiếp
Không chỉ với cô giáo La Tố Nh…. Sự việc này diễn ra với nhiều giáo viên khác ở địa phương này. Nhưng nhà chức trách hầu như bất lực, khiến nỗi buồn và sự đắng cay không những không giảm bớt mà còn nặng nề hơn theo thời gian.
Những cảnh đau lòng như thế này xảy ra rất nhiều nơi, không thể nào kể hết.
Tại sao cán bộ, công chức, viên chức lại được miễn trừ?
Có chuyện lạ trong nghị định này là ở Điều 2 dự thảo Nghị định có nêu “Cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan, đơn vị hành chính, sự nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội không thuộc đối tượng điều chỉnh của nghị định này”. Như vậy, quy định này chỉ điều chỉnh quan hệ lao động trong phạm vi doanh nghiệp. Cán bộ, công chức, viên chức hành chính được miễn trừ hay sẽ được điều chỉnh theo quy định riêng? Một luật sư giấu tên bất bình: “Tôi không hiểu sao lại có sự phân biệt đối xử như vậy khi mà theo nghiên cứu thì hành vi QRTD diễn ra nhiều nhất ở hai ngành là y tế và giáo dục”.
Tại sao lại có sự miễn trừ này? Không thể hiểu nổi quan điểm của những vị làm ra thứ luật lệ này. Trong mọi trường hợp phạm tội lớn hay nhỏ, công chức hay quan quyền cũng là dân, phải được xử như dân. Không lẽ các ông bà cán bộ, công chức mang nhau vào phòng riêng “xữ kín” vụ này sao? Người dân đang đợi câu trả lời của người thi hành luật QRTD.
Còn một sự bất công nữa trong luật này.
Sàm sỡ ô sin chỉ bị phạt từ 5 đến 10 triệu
Chị H. là nhân viên của Công ty TNHH Nhân Ái được thuê chăm sóc một bệnh nhân nam khoảng 70 tuổi, nhà ở quận 10, TP.Sài Gòn. Ông này hay yêu cầu chị H. kích dục cho ông nhưng chị từ chối. Ông khách vẫn yêu cầu chị kích dục cho ông mỗi ngày và hứa sẽ trả tiền công. Chị H. đành xin nghỉ việc. Giám đốc công ty đến nhà nói chuyện nhưng thân nhân người bệnh không tin ông cụ có hành vi kỳ lạ đó. Giám đốc đành cho nhân viên nghỉ việc.
Theo ông Nhân, tội nghiệp nhất là những người làm việc đơn phương, bị sàm sỡ thì không biết kêu ai vì thường thì gia đình đứng về phía người nhà của họ hơn là bảo vệ người giúp việc”.
Bà Võ Xuân Loan, từng là giám đốc một công ty cung ứng lao động giúp việc gia đình, cho biết bị lạm dụng nhiều nhưng một số chị em nhà nghèo ở quê đi giúp việc thường chọn giải pháp im lặng nghỉ việc, quá lắm thì ông chủ dấm dúi cho tiền rồi cũng thôi. Tôi biết có trường hợp con ông bà chủ thuộc loại cậu ấm, đưa bạn bè về nhà ăn chơi, thường xuyên chọc ghẹo, QRTD người làm. Người thấp cổ bé miệng không dám kiện nên giải pháp tốt nhất là bỏ việc”.
Pháp luật hạ thấp phẩm giá của người giúp việc
Hầu hết mọi người dân cho rằng quy định như vậy vô tình pháp luật đã hạ thấp phẩm giá của người giúp việc. Hơn thế, những quy định này được thực thi trên thực tế còn cần phải lập một đường dây nóng riêng cho những người giúp việc, những phụ nữ bị bạo hành nói chung như ở Hàn Quốc, Đài Loan… Nếu không, luật cũng khó được thực thi.
Thực tế, nhiều người giúp việc không những bị QRTD còn bị đối xử tàn nhẫn.
Một vụ hành hạ dã man người giúp việc
Nghi ngờ người giúp việc là Nguyễn Thị Giang có tình ý yêu đương với chồng mình là Phạm Thế Phong, bà Anh đã bắt Giang và chị gái là Nguyễn Thị Lan đưa đến một ngôi nhà hoang để “thẩm vấn” và “tra tấn”.
Chị Giang bị bà chủ nhổ nước bọt vào mặt, rồi tát liên tiếp vào mặt, vào đầu, dùng chân đạp vào người. Cùng lúc đó, vài người phụ nữ khác cũng xông vào để hành hạ chị. Sau đó, bà ta lấy kéo xén tóc và cạo luôn cả đôi lông mày của chị Giang, sau đó cạo trụi tóc trên đầu. Bà chủ còn bắt nhân viên của bà là Nguyễn Thị Trâm ép đưa chị Giang đến tiệm xăm ở đường Hoàng Hoa Thám, TP Vũng Tàu để xăm 3 hình quái vật, 2 con rết và 1 con rồng lớn và đậm. Sau đó chị Giang không biết nhờ cậy vào ai, đành chịu bị đuổi về quê với bộ mặt quái dị.
Ngoại tình bị phạt 1 triệu
Điều 46 Dự thảo Nghị định xử phạt hành vi vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng, nêu rõ: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với 2 hành vi: “Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác nhưng chưa gây hậu quả nghiêm trọng.
Cùng với nghi định này còn có quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp khác như:Kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; Kết hôn giữa cha mẹ nuôi với con nuôi; kết hôn giữa người đã từng là cha mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng. Tất cả đều chịu chung một mức phạt như ngoại tình chưa gây hậu quả nghiêm trọng.
Dự thảo cũng nâng mức xử phạt hành vi dùng giấy tờ giả mạo để đăng ký kết hôn, đăng ký lại việc kết hôn lên từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng (mức xử phạt cũ từ 200.000-500.000 đồng). Đồng thời một số hành vi vi phạm khá nghiêm trọng nhưng trước đây chưa có chế tài để xử phạt thì nay đã được dự thảo đưa vào.
Nếu được Chính phủ đồng ý ban hành, Nghị định trên sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 1-7-2013.
Phạt tiền chẳng có ý nghĩa gì
Theo luật sư Nguyễn Bá Ngọc, đoàn luật sư Bắc Giang, mục đích của dự thảo là ngăn chặn, răn đe ngoại tình thì không có tác dụng. Những người ngoại tình người ta thừa tiền rồi, một vài trăm, vài triệu không có ý nghĩa gì. Nếu ban hành sẽ làm xấu đi tình trạng xã hội. Tình trạng ly hôn chắc chắn gia tăng. Vì tình cảm con người, yêu nhau, đến với nhau mà gia đình vợ con không biết thì hoàn toàn êm ấm. Đưa ra xử phạt đôi khi lại làm tan vỡ hạnh phúc gia đình người khác.
LS Ngọc cho rằng, nếu để phân biệt, định nghĩa hành vi quấy rối tình dục là rất khó, không hề đơn giản. Nhưng thực chất mà nói hành vi này trong xã hội cũng ít xảy ra vì vậy quy định thì thế nhưng trên thực tế đã có trường hợp nào bị cơ quan có thẩm quyền phạt đâu. Ngay cả quy định vi phạm chế độ một vợ một chồng cũng vậy. Có chăng chỉ là hình thức phạt hành chính.
Mọi định nghĩa đều không rõ ràng, quy định lại chung chung, nếu vậy thì khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng muốn quy nó về tội nào cũng được, coi tội nào, lên tội đó.
Ở những cơ quan công quyền, chuyện này xảy ra không hiếm. Ngay trong thời gian này, người dân xã Quảng Phong- Thanh Hóa đang “đồn thổi như bão” về chuyện ngoại tình của sếp lớn.
Vào ngày lễ tình nhân năm 2013, anh Thìn phát hiện ông Khang Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Phong lái xe hơi đến nhà chở vợ mình là chị Nhung (thủ quỹ xã Quảng Phong) đi chơi. Vốn nghi ngờ hai người có “quan hệ bất chính”, anh Thìn bí mật theo dõi. Sau nhiều giờ chạy lòng vòng, xe của ông chủ tịch Khang tấp vào sân nhà nghỉ (hay nhà ngủ cũng đúng) trên đường Dương Đình Nghệ, TP Thanh Hóa.
Anh Thìn đập cửa xông vào phòng ngủ, nhưng ông Khang đã trèo qua cửa sổ tầng 2, nhảy qua ngọn cây xuống đất bỏ chạy, để lại xe hơi biển số xanh của nhà nước. Trong bản tường trình gửi UBND xã Quảng Phong, nữ thủ quỹ xác nhận: “Ông Khang nhiều lần gọi điện hối thúc đòi gặp tôi và rủ tôi vào nhà nghỉ. Ông ấy nói muốn gặp tôi vì nhớ quá”. Nghe mùi hơn sáu câu vọng cổ!
Bắt quả tang vợ cùng người tình ở phòng ngủ nhưng vẫn chối
Chắc nhiều bạn đọc đã biết, từ ngày 2-5 vừa qua, trên mạng YouTube xuất hiện ba clip với tiêu đề: “Vụ đánh ghen kinh hoàng ở Bình Định”. Clip này nhanh chóng được cư dân mạng nhân bản, lan nhanh với tốc độ chóng mặt. Tôi tóm tắt sự việc khá “ngộ nghĩnh” này:
Hình ảnh trong ba đoạn clip cho thấy sự việc xảy ra tại một phòng khách sạn. Nhân vật chính bị quay clip là một đàn ông trung niên chỉ mặc quần đùi, bị ba người đàn ông khác khống chế. Người đàn ông này vừa giằng co, ngăn cản để không bị còng tay vừa luôn miệng van xin: “Chu cha tội em, anh Quốc ơi!”; “Em lạy anh! Em mất hết, anh Quốc ơi”…
Clip cũng thể hiện rõ mặt một phụ nữ mặc quần ngắn đang ngồi trên ghế trong phòng của khách sạn. Trong khi giằng co, một người đàn ông trong clip đã sử dụng một công cụ hỗ trợ bằng điện để khống chế người đàn ông mặc quần xà lỏn và người phụ nữ.
Liên quan đến clip trên, ngày 3.5, một viên chức Văn phòng Tỉnh ủy Bình Định xác nhận: Người đàn ông bị khống chế trong clip là ông Lê Văn Vương, Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Bình Định. Người phụ nữ bị ông Quốc chích điện, ngồi trên ghế là bà Hà, vợ ông Lê Anh Quốc.
Trước đó, ông Quốc (44 tuổi, ngụ TP Quy Nhơn, Bình Định) đã gửi đơn đến nhiều cơ quan chức năng tố cáo ông Vương quan hệ nam nữ bất chính với vợ ông. Ông Quốc cho rằng chiều 23-3, ông cùng một số người khác vào phòng một khách sạn ở TP Quy Nhơn bắt quả tang ông Vương đang ở chung phòng với vợ ông. Với bằng chứng hai người ở cùng phòng trong khách sạn, ông yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý nghiêm ông Vương vì vi phạm nghiêm trọng tư cách cán bộ, phá vỡ hạnh phúc gia đình ông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của ông và hai con đang đi học…
Cả hai “nghi phạm” ngoại tình vẫn chối dài
Vào ngày 4-5 vừa qua, ông Lê Văn Vương, phó chánh văn phòng Tỉnh ủy Bình Định, khẳng định: “Tôi không quen biết bà Hạ. Khi họ đẩy bà Hạ vào phòng rồi gí dùi cui điện vào người tôi, lấy còng số tám cố còng tay tôi để lột trần truồng nên tôi bối rối, năn nỉ để tìm cách thoát ra ngoài. Tôi đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng đề nghị điều tra làm rõ về những nội dung tố cáo mang tính vu khống và việc tôi bị làm nhục”.
Còn bà Hạ (vợ ông Quốc) cũng phản đối, bà nói: “Vợ chồng tôi đã ly thân hai năm nay. Vụ việc xảy ra tại nhà khách Tỉnh đội rất bất ngờ, tôi bị đẩy vào phòng, khi người nhà của chồng tôi quay phim tôi vẫn ăn mặc kín đáo và vẫn đang đội mũ bảo hiểm nên khẳng định tôi quan hệ nam nữ bất chính bậy bạ là áp đặt, làm tổn thương tôi và con cái. Tôi phản đối và đã gửi đơn kiện”.
Ủy ban Kiểm Tra tỉnh cũng chưa thể đưa ra kết luận
Như thế chuyện phạt tội ngoại tình khó tìm ra đúng sự thật. Vả lại còn có rất nhiều nguyên nhân thầm kín sâu xa khác mà chỉ người trong cuộc mới hiểu. Những luật lệ mơ hồ này đang khiến nhiều luật sư băn khoăn, chẳng phải chỉ có người dân. Còn hàng trăm bài viết phản bác về những dự thảo luật lệ mơ hồ như thế này, chẳng lẽ luật làm ra chỉ để “treo chơi”?
Văn Quang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét