Một tác phẩm nghệ thuật chân chính- dù dài hay ngắn-không thể chấm dứt ở trang cuối cùng và không bao giờ hết khả năng kể chuyện.
Khi câu chuyện về các nhân vật kết thúc,tác
phẩm phải nhập vào tâm hồn và ý thức người đọc( hoặc nghe đọc) phải tiếp
tục tác động như một lực lượng nội tâm của họ.Nó sẽ là sự dằn vặt suy
tư và cũng là ánh sáng của lương tâm không bao giờ tàn lụi, không bao
giờ khuất phục, thỏa hiệp hay đầu hàng mà còn luôn luôn dũng cảm vùng
lên, khắc phục cảnh ngộ trái ngang, san bằng chướng ngại để tiến tới,
hướng thẳng về đỉnh cao của Vinh Quang và Danh Dự!
Trong tất cả cuộc đời mà "
Vinh, Nhục , Lợi ,Danh vừa đủ nếm", có lẽ ngày nay chỉ còn sót lại điều
này,điều mà anh đã nhập tâm từ lúc mới bắt đầu có ý thức và trách nhiệm
của người cầm bút. Và trãi qua bao thăng trầm của cuộc sống nó vẫn còn
nguyên vẹn, mỗi ngày càng thêm rạng rỡ và sắc nét hơn trong những suy
nghĩ của anh nên anh rất trân trọng nó.
Từ lâu, tưởng chừng như anh đã
quên đi ý nghĩ " có một chỗ ngồi" trên chiếu những người làm văn nghệ-
một ý nghĩ mà không một người cầm bút nào không nuôi nấng trong đầu óc
mình ngay từ khi quyết định chọn nghề cầm bút làm khởi điểm và cứu cánh
của đời mình- vì nhiều lý do rất phức tạp và cũng khá đau buồn.Tuy vậy,
anh cũng không tha thứ cho bất cứ sự dễ dãi, tánh bao biện,háo danh nào
hoặc chạy theo lợi nhuận một cách đáng khinh,làm giảm giá tri nghề
nghiệp.
Ý thức trách nhiệm đòi hỏi
phải có những cố gắng lớn lao và một sự tập trung cao độ sức sống tiềm
tàng và tích lũy được vào những trang viết của mình, ít nhiều gì nó cũng
phải là một sự ký thác, là những đường máu tâm tư, phản ánh toàn diện
những mâu thuẫn phức tạp trong cuộc sống phong phú và sinh động của thời
đại.
Cũng không phải mới hôm nay
mà đã từ lâu rồi, anh đã đặt ra cho mình nguyên tắc làm việc..." để gia
đình và bè bạn- đúng với nghĩa của nó- khỏi phải xấu hổ" khi đọc những
gì của anh viết. và anh cũng đã hết sức tự hào, hãnh diện gì mình đã giữ
được lương tri cầm bút trước những cám dỗ của cuộc sống phồn hoa.
Mỗi lúc bắt đầu một trang
viết mới, anh lại tự đặt cho mình không biết bao nhiêu là câu hỏi, bao
nhiêu là vấn đề phải dứt khoát.
Năm nay, trước thềm năm mới, anh lại cành thấy bối rối, băn khoăn trong việc chọn đề tài...
...." Nỗi niềm thương nhớ về những người đồng đội cũ mỗi năm như vơi dần, phai lợt lần trong ký ức mình...
Biết làm sao?
Đây không phải là dấu hiệu
của sự vong tình, bội nghĩa đối với người xưa- những người đã từng chia
sớt ngọt bùi, chung chịu gian lao nguy hiểm- mà chỉ là điều tất yếu.
Năm tháng, sự việc mỗi
ngày một chồng chất,một liên quan gắn bó chặt chẽ bên trong cuộc sống
mới sôi động, dập dồn những biến chuyển mới nhịp nhàng với lực đi lên
của thế hệ đã làm mất chỗ của quá khứ xa xưa. Mỗi phút dừng chơn là một
phút chậm trể và cũng là dấu hiệu của sự suy thoái... huống gì là ngoái
nhìn ngược lại thời gian!
Nhiều người đã nghĩ như vậy. Và có lúc
mình cũng bị lôi cuốn vào nhịp sống đó để luôn luôn kịp thời, thích nghi
với phong cách mới.Nhưng căn bản con người có những cái gần như không
thể biến đổi mà chỉ phai mờ đến mức độ nào đó thôi. Những cái gì đã bị
coi như là quên lãng rất có thể được bất chợt nhớ lại với tất cả những
tình tiết chi li, sâu đậm nhất
Trong đời mình đã có bao lần Quên rồi Nhớ, Nhớ rồi Quên?
_Tao uống cho say để Nhớ
những gì khi tỉnh tao không dám Nhớ và cũng để Quên những gì khi say tao
mới có thể Quên!
Câu nói đầu môi của một
thằng bạn cũ mỗi khi say đã trăn trở, ám ảnh mình, ray rứt, vày vò tâm
hồn mình nhiều năm nay.Cũng may là con người dễ nhớ, mau quên của mình
không bị ảnh hưởng lập luận người say đó lâu nên mình cũng chưa bao giờ
phân tách, tìm hiểu chính xác, tận tường giá trị- nếu có- của nó. Dù sao
cái lập lờ đó cũng làm cho mình xót xa. Và hôm nay câu đó lại trở lại
với mình. Mình không thể không suy nghĩ một cách nghiêm túc được.
Phải thẳng thừng lột xác
và hóa kiếp cái vỏ nghệ sĩ cũ lửng lơ, chập chờn hồn mộng tỉnh say, quên
quên, nhớ nhớ, lạc lõng giữa không gian để và bắt nó thiết thực nhìn
thẳng vào cuộc sống với đôi mắt sáng trong, nghiêm chỉnh, khối óc tỉnh
táo và con tim nhiệt tình, sục sôi dòng máu nóng thủy chung.
Phải biết Nhớ những gì đáng Nhớ và Quên những gì nên Quên.
Không thể nhập nhằng trộn
lẫn Ánh Sáng và Bóng Tối, nhuộm Không Gian và Thời Gian vào một sắc
màu nhàn nhạt, lờ mờ và nhìn cả Người lẫn Việc dưới một màn sương mù dày
đặc, không còn phân biệt được gì cả.
Ánh sáng và Bóng Tối.
Ngày và Đêm
Ranh giới phân biệt phải
rõ ràng, dễ xác định.Dù có kẹt nằm trong vùng tranh chấp của hai cực đó
cũng phải nhận cho ra cái khác nhau của nó. Bằng không sẽ mất phương
hướng.Và hiệu quả của nó là... đúng hay sai, tốt hay xấu, chánh nghĩa
hay phi nhân!?
Nhà văn Ma-nen-
en-cốp-phi-nhô-Lô-pết nổi tiếng của Cu-Ba đã viết ở trang mở đầu tiểu
thuyết" Người đàn bà cuối cùng và cuộc chiến đấu sắp tới" những dòng
sau:
" Ở đây chúng ta cần ít quan tâm đến việc treo những tấm bảng mà
quan tâm nhiều hơn đến việc tìm hiểu các nguyên nhân và tác dụng của các
sự việc. Trung thành với cách mạng không có nghĩa là phản bội cá nhân.
Chỉ có quan tâm đầy đủ đến con người chúng ta mới có thể xây dựng được
Chủ nghĩa xã hội."
" Có người không nhìn thấy rừng thông chỉ gì chú ý những cây thông."
" Có người mãi ca ngợi rừng thông trong khi những cây thông đang thúi rửa"
Ở đây chúng ta cần phải nhìn cả rừng
thông và cả từng cây thông, bởi vì suy cho cùng, không có những cây
thông thì không có rừng thông".
Ma-nu-en- cốp-phi-nhô-lô-pết Là một trí
thức tiến bo65d9a4 tham gia cách mạng giải phóng Cu-ba, hiện đang công
tác tại vụ văn học Bộ văn hóa Cu-ba. Với quyển tiểu thuyết " Người đàn
bà cuối cùng và cuộc chiến đấu sắp tới" ông đã được trao giải thưởng nhà
văn Châu mỹ. Tác phẩm này đã được dịch ra nhiều thứ tiếng, bán rất
chạy, trên các nước XHCN cũng như TBCN."
....Từ lâu, nhiều người đã trách mình "
chỉ nhìn thấy Cây mà không thấy Rừng".Thật là một sự ngộ nhận,hay đúng
hơn là cái nhìn hời hợt, máy móc,cho thấy rằng những người đó chỉ
nói...qua một lối nói chung chung, ngoài ra không có một nhận xét cụ thể
nào về con người mình cả.
Không, không phải mình
không thấy Rừng, chưa thấy Rừng đâu. Trái lại, chẳng những mình đã thấy
Rừng mà còn vào Rừng nữa. Vào khá sâu để có thể thấy được nhiều loại cây
đang mọc trong đó và nhận mặt từng loại cây để biết tình trạng của mỗi
loại cây và cả những loại dây leo, những lọai cây ăn bám như tầm gửi
nữa...
Mình chẳng dựa vào cây
mà nhận xét Rừng nhưng dám mạnh dạn nói Rừng sẽ chẳng còn là Rừng nếu
còn để quá nhiều cây ăn bám, các loại cây chỉ biết nương vào bóng những
cây khác để sống,những lọai dây leo bò thật nhanh,vươn vòi, tỏa ngọn
phất phơ trên cao nhưng không thể lừa được những người tinh mắt, không
làm họ lầm tưởng đó là một loại cổ thụ...ngất trời.
Rừng lớn uy nghiêm gió lạnh băng
Biển to sôi nổi sóng muôn trùng
Đêm sâu thầm kín bao điều ác
Ám ảnh hồn tôi đến hải hùng
Rừng cũng như Biển, như
Đêm sâu quả thật là bí hiểm... cũng do đó mình mới đặc biệt quan tâm tìm
hiểu Rừng,Biển to và Đêm sâu theo nghĩa trắng lẫn nghĩa đen của nó.
Mình cũng đã thấy cả mặt tốt lẫn mặt xấu, cái có ích lẫn cái tai hại...
Mình không lầm nhưng lại
bị hiểu lầm.Buồn cười thật. Nhưng cũng may, ngoài hững người hiểu lầm
mình vẫn có những người hiểu đúng về mình, và rất thông cảm về mối quan
tâm của mình.
Nhưng câu chuyện về Rừng
và Cây không phải không có những mặt phức tạp của nó.Nếu không phải là
người có bản lãnh để tiếp cận nó một cách khéo léo, đúng khía,đúng cạnh,
tách rời được các loại tầm gửi, các loại giây leo khỏi các thân cây,
ruồng, chặt, dọn dẹp sạch sẽ, quang đang cả khu Rừng mà tránh được cảnh
bứt mây động rừng, đồng thời phân biệt được các mầm non đáng được bảo
quản, chở che, uốn nắn.
...Liệu mình có chủ quan
để vô tình rơi vào khuynh hướng sai lầm trí thức tiểu tư sản không? Nhứt
quyết là không. Mình cũng không phiến diện , tả khuynh...Mình không
tách rời Con Người với Sự Việc. Cái gì mất? Cái gì được? Cái gì đang tan
rả phải tan rả cái gì đang hình thành phải hoàn chỉnh ,vươn lên...
Không thể không quan tâm đến con người
nhưng cũng không thể tách rời con người khỏi tập thể.Không tủ tiêu cá
tánh, bản năng con người, có tâm huyết, có nhiệt tình với phương châm :
Mỗi người vì mọi người,mọi người vì mỗi người.". Mình không ngại chuyện "
Bứt dây động Rừng" nữa mà chỉ sợ mình chưa có đủ tư cách bứt mây, chưa
chọn đúng sợi mây cần bứt. Thế thôi!
Chưa bao giờ mình thấy yêu
cái nghề cầm bút của mình-cái nghề mà mình đã chọn từ lúc mới bước vào
đời sống tư lập- hơn lúc này.Nhưng liệu mình còn có được bao nhiêu ngày
để nhớ và ghi với những suy nghĩ của mình, đóng góp phần nào cho lớp
người sau những gì mình đã thấy, đã nghe và đã biết gì cuộc sống hôm
qua, hôm nay...
Nhưng mình đã sống như thế
nào? Mình đã làm được gì? Và chưa làm những gì? Thế hệ chúng ta cái
quan trọng là làm được bao nhiêu chứ đâu phải là sống được bao lâu? Mình
có đủ thành thật và can đảm nói hết sự thật hay không? Hay là tránh né,
đảo lộn, bóp méo tất cả, không phản ánh đúng con người của mình với
những cái đúng, cái sai, cái mạnh, cái yếu, cái hay, cái dở...
..." Bản chất của một giai cấp là định mệnh
không thể vượt qua.Nhưng muốn đập tan những ảnh hưởng ràng buộc của nó
trong con người, phải trải qua nhiều cuộc vật lộn đau đớn, lâu dài".
...Thực tế đã chứng minh
mình là một người có tinh thần cầu tiến, có lương tâm trong sáng, nhiệt
tình cách mạng,thù ghét tất cả hững gì tàn bạo, bẩn thỉu trong cuộc
sống. Nhưng cũng vì vậy mà lúc nào mình cũng sục sôi ý nghi phản kháng,
chống đối những ngang trái, hẹp hòi, phi lý dù rằng những sự việc đó xãy
ra cho người khác chứ không phải cho mình...để rồi cả đời, lúc nào cũng
bị vày vò, trăn trở, thắc mắc, băn khoăn... không một giờ khắc nào tìm
được sự yên ổn cho tâm hồn!
...Một nhược điểm lớn lao,
tai hại nữa của mình là sự cầu toàn, luôn luôn đòi hỏi một sự tuyệt đối(
trong tình bạn, tình yêu, trong chân lý...và cả trong Cách mạng).Biết
là sai lầm sao mình không khắc phục?Do đó, mặc dù con người mình không
phải là con người xấu, hèn hạ, mình vẫn trở thành khó chịu, cái gai đối
với mọi người(kể cả người thân) và cả với chính mình. Hẳn nhiên, một số
kẻ không thích, không ưa mình đã không ngần ngại gì mà không tìm cách
xuyên tạc mình...Trường hợp của mình đâu phải là các biệt.Không ít người
đã suy nghĩ như mình...hiện đang còn sống cũng như có nhiều người đã hy
sinh.Phút cuối cùng của họ đều hiên ngang, anh dũng như bất cứ chiến sĩ
Cách mạng chân chính nào trước giặc thù.
Đời người Sống, Chết chỉ một lần thôi.
Sống đừng Sống Mất
Chết phải Chết Còn
Do đó phải thận trọng
từng bước đi, đừng để sa chơn xuống bùn nhưng phải biết coi thường hiểm
nguy, mạnh dạn vượt thoát để tiến lên tới đích. Thà đi vào cái Chết để
tìm sự Sống còn hơn là núp vào cái Sống để chịu chết dần, chết mòn trong
cái chết nhục nhã muôn đời...
Cái sống của mình hiện nay... tuy chưa
chưa đến nỗi là Sống Mất nhưng cũng gần như ... mất rồi chứ còn gì nữa?
Đời là một tác phẩm nghệ thuật. Không
ai làm lại hai lần một tác phẩm...dù là một tác phẩm dơ dang!Mình không
thể là bản sao của ai mà cũng không muốn ai là bản sao của mình cả. Cái
khác hẳn của con người- so với các sinh vật khác-là cái cá tánh...và đòi
hỏi được phát huy cá tánh-không phải xô bồ, hỗn độn- theo qui luật
tiến, biến của cuộc sống.
Hôm nay không phải là Hôm qua...và dĩ
nhiên càng không phải là Ngày mai. Cũng không có những nguyên tắc chết,
những nguyên tắc cứng đơ từ thế kỷ này sang thế kỷ khác.Trường hợp ngoại
lệ, cá biệt không phải là không cần thiết, không phải là vô ích... nhứt
là trong thời đại nguyên tử, vũ khí hạt nhân, chiến tranh các vì sao.
Mình cũng không muốn là một chiếc lá bị
cuốn theo chiều gió, mà phải là một sinh vật có ý thức, tự nguyện đi
theo một con đường, làm một công việc mà mình hiểu và biết một cách rõ
ràng, tường tận nó sẽ đưa mình đến đâu?
Lời sau cùng:
Một con ếch nằm đáy giếng bao giờ cũng coi trời là
nhỏ.Chuyện đó không đáng trách bởi tầm nhìn bị hạn chế của nó. Đáng
trách là chú ếch muốn phình bụng để được to bằng con bò
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét