Featured Image: Fabrice Instinct Voyageur
Càng tìm hiểu sâu vào Israel và nền nông nghiệp thần kỳ của họ, tôi lại càng ngạc nhiên và khâm phục. Thế rồi, tôi nhìn lại, Việt Nam chúng ta là nước 70% làm nông nghiệp nhưng sao chẳng thấy thành tựu nào ra hồn. Người nông dân cả nước đang làm gì? Chúng ta có thể làm giàu từ nông nghiệp không? Có thể giúp đất nước phát triển bắt đầu từ nền tảng nông nghiệp không? Thế là tôi tìm hiểu, và tuyệt làm sao tôi đã tìm ra nhiều điều, nhiều chuyện, nhiều tấm gương hay ho, thú vị và cả bất ngờ nữa.
Trời ơi, nhiều quá, nhiều người giàu có nhờ nông nghiệp quá, gần như gõ từ khóa nào đại loại “làm giàu từ chuối, từ đu đủ, từ rau thơm, từ cá, từ rắn rết bọ cạp ễnh ương” từ cái quái gì cũng có người giàu cả. Cả một kho tấm gương làm giàu như thế, mà xưa giờ chúng ta quá thờ ơ. Phải chăng vì không bạn trẻ nào muốn làm nông nghiệp? Phải chăng vì làm nghề nông, làm người nông dân nghe nó “tầm thường” hay “hèn mọn” quá đi? Bao nhiêu cử nhân rời trường đại học Nông-Lâm giờ họ đang làm gì? Đang có những trang trại riêng hay đang cố gắng tìm một công việc gì đó nghe nó sang chảnh “văn phòng” hơn để bám trụ nơi thành phố?
Làm nông có phải chỉ đơn giản là nuôi và trồng, thu hoạch và bán nông sản không? Làm nông nghiệp có giàu nổi không? Tôi đã đặt ra rất nhiều câu hỏi và tự đi tìm câu trả lời. May thay, câu trả lời là chúng ta hoàn toàn có thể có thể làm giàu từ nông nghiệp, giàu bền vững và không giới hạn khả năng. Với nông nghiệp, chúng ta có thể làm giàu từ những thứ giá trị cho tới những thứ bỏ đi nữa kìa (như là tận dụng đồ phế thải làm phân bón, thức ăn cho cá, làm giàu từ vỏ bao xi măng…) Nông nghiệp như là một môi trường tuyệt vời, sẽ trả công xứng đáng cho những người xứng đáng, yêu mến nó, hết lòng vì nó và nhất là không xem thường nó:
Những lão nông tỷ phú
1. Tiền Giang có ông “Vua mít Ba Lập” bắt đầu từ 10 cây mít giống trong một lần đi thăm bà con ở Đồng Nai. Ông được giới thiệu về một loại mít có nguồn gốc từ Thái, tò mò mua 10 cây giống về trồng thử. Chăm sóc kỹ và đợi một năm rưỡi sau, 10 cây mít đầu tiên cho trái. Ông ăn thử thấy rất ngon mới bắt đầu ghép cành, nhân giống ra trồng đại trà. Đặc điểm của loại mít này là múi to, cơm dày, ăn giòn, ngọt thanh, rất ít xơ và mủ. Thế là từ 10 cây giống đầu tiên, ông ghép cành và nhân ra lần đầu khoảng 50 cây rồi tăng dần lên, đến nay vườn mít 9.000m2 của ông có chừng 600 cây mít đủ cỡ. Ông Lập cho biết đặc điểm của loại mít này là không theo mùa mà ra trái thường xuyên, hết đợt này đến đợt khác liên tục, chu kỳ từ khi ra hoa đến khi thu hoạch gần 4 tháng. Vì vậy, để trái có trọng lượng lớn, bán được giá cao, cần phải tỉa bỏ bớt. Tùy theo độ tuổi của cây mà chừa trái cho thích hợp.
Trung bình nếu bón phân, tưới nước đầy đủ thì mỗi đợt chỉ nên chừa lại chừng 10 trái mỗi cây. Khi thu hoạch, mỗi trái có trọng lượng từ 20 đến trên 30 kg là bình thường. Càng ít trái thì trọng lượng mỗi trái càng lớn. Với giá mít dao động từ khoảng 28.000 đến 34.000 đồng/kg như hiện nay, mỗi trái mít có thể bán được hơn 500.000 đồng. Như vậy mỗi đợt thu hoạch, một cây mít có thể thu được trên 6 triệu đồng và một năm có thể thu hoạch được 3 lần. Vườn mít của ông Lập có chừng 600 cây nên mỗi năm có thể thu được tiền tỉ là dễ hiểu. Đó là chưa kể nguồn thu nhập từ bán cây giống. Chỉ riêng năm 2011 ông Lập cung cấp ra thị trường gần 20.000 cây mít giống. Với giá 12.000 đồng/cây, ông thu nhập thêm hàng trăm triệu đồng.
Thế là ông trở thành “Vua mít”, thành tỷ phú nhờ mít. Thật đáng thèm thuồng!
2. Ghé về Trà Vinh có ông “Sang cam sành”: Là một trong những tỷ phú cam sành của xã Tam Ngãi, Hai Sang hiện canh tác 3,5 ha đang giai đoạn cho trái. Chỉ tính mùa cam năm 2010 và 2011, ông thu về hơn 3 tỷ đồng. Bí quyết của Hai Sang là trồng cam nghịch vụ. Nghề trồng cam vùng này lâu nay mỗi héc ta thu vài trăm triệu đồng là chuyện thường. Nhưng trong 3 năm liên tục, mỗi héc ta cam nghịch vụ thu bạc tỉ, khiến bản thân Hai Sang cũng cảm thấy… sửng sốt. Từ 2009 tới nay, chỉ với chưa đầy một mẫu đất, Hai Sang thu về hơn 4 tỷ đồng, con số trước đây có mơ ông cũng không dám nghĩ tới.
Hai Sang phân tích, đất mà nhà vườn Tam Ngãi đang trồng cam là đất phù sa bồi đắp bởi sông Tiền. Từ xưa tới giờ vùng này không bao giờ thiếu nước ngọt nên trồng cam muốn xử lý cho ra trái bất kỳ tháng nào trong năm đều được. Trái cây mùa thuận phải nhờ đến nước mưa, còn đất ven sông Tiền có lợi thế là không lệ thuộc nước mưa nên nhà vườn có thể đổi sang thu hoạch mùa nghịch theo ý mình. Ở xã Tam Ngãi, trồng cam nghịch vụ thu nhập 1 tỷ đồng/ha/năm tính ra tới mấy chục hộ chứ không phải ít. Cam mùa thuận giá 4.000-5.000 đồng/kg, mỗi héc ta bình quân 25 tấn, nhà vườn thu hơn 100 triệu đồng, vẫn cao hơn lúa. Còn trồng vụ nghịch, mỗi kg giá 25.000-30.000 đồng, có khi cao hơn nên thu về tiền tỉ cũng không có gì lạ.
(Thu tiền tỷ mà không có gì lạ, ôi tự nhiên tôi muốn trở thành “P.T cam sành” quá chừng!)
Ngoài ra còn vô vàn những lão nông với thu nhập khủng, tính bằng tiền tỷ mỗi năm như ông “Vua lúa Chín Táo” với tổ hợp sản xuất diện tích hàng trăm ha, cung ứng ra thị trường tới 10.000 tấn lúa giống/năm, doanh thu 70-80 tỉ đồng. Hay ông Biền – Tiền Giang thu nhập hơn tỷ đồng mỗi năm nhờ cây khóm trên vùng đất phèn vùng Đồng Tháp Mười. Hay anh Tấn Tài với những nhạy bén trong chăn nuôi heo gà, cá sấu đã giúp anh gầy dựng cơ ngơi cả chục tỷ đồng chỉ sau vài năm… Những tấm gương đó bạn có thể tham khảo ở đây.
Thật tình mà nói, họ thật đáng ngưỡng mộ, nhưng họ đều là những lão nông lâu năm dãi dầu. Thành công của họ không phải ai muốn cũng có thể bắt chước làm theo và đạt được điều họ đã đạt. Nhưng không gì là không thể đúng không? Sao chúng ta biết chúng ta không thể nếu ta không thử? Và thế hệ trẻ như chúng ta, được biết, được học và được tiếp xúc với khoa học – công nghệ – kỹ thuật càng nhiều, thì ta lại càng có nhiều cơ hội để thành công và thậm chí là thành công vượt bậc nữa kìa.
Những câu chuyện “sinh ra từ làng”
Không màu mè mà gần gũi, bình dị, “Sinh Ra Từ Làng” là chương trình chính luận về thanh niên nông thôn lập nghiệp rất thành công, bởi sức lan tỏa đến không ngờ về những hoài bão, lí tưởng sống của giới trẻ lập thân, lập nghiệp trong cuộc sống hiện nay. Sau 2 năm phát sóng, chương trình đã giới thiệu 52 tấm gương thanh niên nông thôn tiêu biểu, những mô hình kinh tế điển hình, xuất sắc trên khắp cả nước. Những câu chuyện như:
Nguyễn Văn Bách (1981, Tuyên Quang) năm 2010 anh bắt đầu nghiên cứu và đưa giống chanh tứ mùa từ Đà Lạt về trồng với số cây giống ban đầu là 100 cây. Đến nay mỗi năm, anh thu được 20 tấn quả trị giá 400 triệu đồng; ngoài ra anh còn thu nhập từ việc bán cây giống 750 triệu đồng. Tổng doanh thu 1 năm đạt hơn 1,1 tỷ đồng.
Không chỉ giỏi trong việc tăng năng suất cây trồng, nhiều thanh niên nông thôn đã sớm trở thành những ông chủ thành đạt nhờ ý thức bảo vệ môi trường. Điển hình là Đặng Văn Mạnh (Hải Dương), người được mệnh danh là “thầy phù thủy” nhờ những vỏ bao xi măng cũ lại được anh “hô biến” thành… 700 triệu đồng/ tháng. Từ những chiếc vỏ bao xi măng cũ bị vứt bỏ, anh Mạnh đã góp phần bảo vệ môi trường bằng cách tái chế chúng thành những chiếc vỏ mới tinh nhưng lại không thải ra môi trường lượng nước thải độc hại chứa lượng xi măng dư thừa. Chỉ mới 35 tuổi, anh Mạnh đã sở hữu một cơ sở sản xuất 500m² , mỗi ngày cho ra lò 20.000 vỏ bao xi măng mới. Trung bình mỗi tháng, cơ sở của anh xuất ra thị trường 30 – 35 vạn chiếc vỏ bao xi măng với giá thành 2.200 đồng/ chiếc. Tính ra, mỗi tháng, anh thu về hơn 700 triệu đồng.
Hay như chàng cử nhân trẻ Nguyễn Duy Thiên Ân (1990, Đồng Nai). Đây là nhân vật đã từ chối suất học bổng toàn phần đi du học Pháp để ở lại… nuôi gà. Tuy nhiên, để kiếm được tới gần 20 triệu đồng/ngày từ những quả trứng lại là một chặng đường vất vả với nhiều thất bại. Rốt cuộc, chàng sinh viên trẻ này đã tìm ra được cách nuôi gà rất đặc biệt: Ngoài việc đảm bảo môi trường vệ sinh, nguồn thức ăn sạch và đủ dinh dưỡng, đàn gà còn được thưởng thức những bản nhạc giao hưởng êm dịu của Mozart và Beethoven để không gian luôn lý tưởng. Với sự say mê đầy sáng tạo, chàng trai Nguyễn Duy Thiên Ân trở thành người đầu tiên ở Việt Nam sản xuất trứng gà Omega 3 -loại trứng nhiều dinh dưỡng gấp 3 lần trứng gà thông thường, có nhiều chất làm giảm mỡ máu,chữa tim mạch, ung thư, đẹp da, tốt cho não… và mô hình nuôi gà của anh đã mang lại thành công trên con đường làm giàu cho bản thân và quê hương.
Học đại học về làm nông dân, tại sao không?
Tốt nghiệp khoa cơ khí trường đại học sư phạm kỹ thuật TP.Hồ Chí Minh năm 2000, trong khi bạn bè kéo nhau đi kiếm việc ở các công ty với mức lương khá cao thì anh Vũ Văn Vương (Xuân Lộc) lại khăn gói về quê để làm nông dân. Anh chia sẻ: “Thấy bà con trồng rau vất vả quanh năm mà thu nhập vẫn thấp nên tôi muốn mình sẽ làm mô hình điểm về trồng rau năng suất cao và tự tìm đầu ra cho mình và bà con. Có đầu ra ổn định, lợi nhuận sẽ cao.” Hiện tại, rau do gia đình anh Vương sản xuất đã được một doanh nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh đặt hàng với giá ổn định. Từ hai bàn tay trắng, nhờ trồng rau hiện anh Vương đã có trong tay cơ ngơi khang trang với lợi nhuận thu được mỗi năm vài trăm triệu đồng. Và khoản tiền lời đã được anh đầu tư vào việc mua đất để mở rộng sản xuất.
Năm 2002, anh Quyền (Đà Nẵng) cầm tấm bằng cử nhân Quản trị du lịch cùng bằng cử nhân luật đi xin việc ở thành phố. Nhưng với đồng lương tháng ba cọc ba đồng không đủ sống, sau gần 1 năm bám trụ thành phố, anh quyết định về quê lập nghiệp. Tuy nhiên lúc đó vốn liếng không có, bản thân anh cũng không có kiến thức gì về nông nghiệp. Nhờ người thầy giáo thời đại học giới thiệu mô hình trồng nấm rơm, anh quyết định vay tiền làm liều. Thời gian này cơ sở nấm của anh độc quyền trên thị trường Đà Nẵng nên nấm làm tới đâu bán hết tới đó. Thừa thắng, anh thuê đất của các gia đình trong vùng mở rộng mô hình trồng nấm.
Chỉ trong vòng 1 năm anh giàu lên trông thấy, dư tiền mua xe hơi xây nhà lầu nhưng anh lại chọn cách tiết kiệm để giúp những bà con lối xóm xung quanh cùng giàu với mình. Khi không còn đất để tiếp tục do bị giải tỏa, anh mày mò tìm hiểu kỹ thuật trồng nấm tiên tiến ít lệ thuộc vào đất và đã thành công. Anh Quyền tiết lộ, hiện thu nhập của anh từ trồng nấm khoảng 50 triệu đồng/tháng. Có điểm tựa vững chắc anh mạnh dạn nghiên cứu để từng bước cho ra thị trường các sản phẩm đặc biệt từ nấm như: Nước mắm nấm, mắm ruốc từ nấm.
Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Khoa học Cây trồng – Đại học Nông nghiệp I, anh Trương Văn Dư (1981, Hà Nội) tìm được một công việc trong doanh nghiệp nước ngoài tại thủ đô. Đến năm 28 tuổi anh nhận tấm bằng thạc sĩ khi đang làm cho một doanh nghiệp Nhà nước với mức lương cao. Nhận xong bằng thạc sĩ, anh Dư rủ một số bạn bè lên Mộc Châu thuê đất để làm nông nghiệp vì thấy khí hậu ở đây rất phù hợp. Ý tưởng này vấp phải phản đối mạnh mẽ từ gia đình, đặc biệt là mẹ anh. Thất bại khi trồng cây dưa hấu, anh chuyển qua trồng cà chua trái vụ vì nhận ra mặt hàng này nguồn cung ở miền Bắc khá hạn chế. Và anh lại thất bại lần nữa cho tới khi Viện Rau quả Việt Nam được chuyển giao kỹ thuật lai ghép cà chua lên gốc cà tím từ trung tâm phát triển rau thế giới nhưng chưa có đối tác dám nhận thử nghiệm. Anh Dư quyết định mạo hiểm thêm một phen mặc dù chi phí đầu tư cho dự án này không phải nhỏ.
Để thực hiện kế hoạch mới, anh vay một tỷ đồng từ bạn bè, gia đình để làm nhà kính và sản xuất cà chua giống ghép trên cây cà tím trên diện tích ban đầu là 8.000 m2. Không lâu sau đó, anh đã thành công khi ghép được 18.000 cây giống đưa ra thị trường. Năm 2012 anh Dư đã quyết định thành lập Công ty cổ phần GreenFarm. Hiện diện tích sản xuất của Green Farm đã được mở rộng và công suất ghép hàng năm được 2,5 triệu cây giống, với giá bán 1.200 đồng mỗi cây. Ngoài ra, anh còn phát triển thêm diện tích hơn 1,5ha trồng rau an toàn cung cấp cho các nhà bán lẻ ở khắp nhiều tỉnh thành. Anh cho biết, năm 2013, doanh thu từ tiền cây giống ghép khoảng 3 tỷ, sau khi trừ các chi phí thì lợi nhuận đạt trên một tỉ đồng. Còn lợi nhuận từ sản xuất rau an toàn vào khoảng 300 triệu đồng. Những con số trong mơ với phần lớn những thạc sĩ giấy ngoài xã hội…
Những nguời bạn nông dân
Thôi không nói chuyện trên báo đài nữa, giờ nói chuyện thực tế xung quanh, chuyện người thật việc thật nhé.
Bạn tôi, nhà nó ở Bình Thuận và như mọi người, nhà bạn trồng trái thanh long, tôi mới hỏi: “Sao trồng thanh long mà người ta lại giàu được nhỉ?” “Tại sao không?” “Vì cứ đến mùa mình thấy trái thanh long đổ đống ngoài đường như núi, 10 ngàn/ 3kg thế thì giàu làm sao?” “Ôi bạn ơi, cái đống đó là hàng dạt, hàng thải rồi, trái ngon người ta đem đi xuất khẩu hết còn đâu.” “Trời, mình không biết luôn”. “Này nhé, 1 ha thanh long 1 năm thu vài trăm triệu/vụ thôi, nhưng giờ 1 năm người ta thu được mấy vụ lận, trung bình 1 ha thanh long 1 năm cho thu cả tỷ đó bạn. Nhà nghèo thì 1-2ha, trung bình như nhà mình 5-6ha, nhà giàu thì 10-40ha, đại gia thì 50-100ha. Bạn tính đi.” “Thế chi phí thế nào?” “Chi phí cho 1 ha khoảng 500tr/năm, trù chi phí rồi thì 1 ha thanh long 1 năm sẽ sinh lời 500 triệu”. Quả là con số trong mơ. Tôi muốn đi trồng Thanh Long quá.
Một người anh (xã hội) của tôi, vừa mới đăng những bức hình tuyệt vời. Một bức là hình gốc cây củ mỳ chi chít củ, cây mỳ này do anh và bạn bè hợp tác trồng tại … Campuchia. Dạ vâng, anh cùng bạn bè qua đó thuê đất, thuê nhân công làm nông nghiệp, trong khi ở Việt Nam anh vẫn đi làm công việc văn phòng bình thường. Anh cho biết chi phí thuê đất và nhân công bên đó rẻ hơn, trang trại củ mỳ của anh áp dụng những tiến bộ kỹ thuật mới nên cho rất nhiều củ so với thông thường. Còn ở Việt Nam, anh cũng về quê ở miền tây, mua vài sào đất, giá đất nông nghiệp ở quê thì rẻ và anh đang đầu tư trồng cây bưởi da xanh. Nhìn những cây bưởi thấp lè tè mà trái sai trĩu cành anh khoe trên facebook, tôi tin chắc anh sẽ thành công, anh sẽ giàu thôi, nhờ vào nông nghiệp chứ không phải bất cứ công việc bàn giấy nào ở Sài Gòn mà anh đang làm. Tôi tin như thế.
Tôi muốn trở thành cô nông dân
Khi đọc những bài viết về nông nghiệp và nghiên cứu chủ đề này. Tôi có nói chuyện với một cậu bạn, hiện đang làm cafe và kinh doanh thu mua cafe, cậu ấy đã hướng tôi tới việc tìm hiểu một loài cây khác, loài cây mới, với những lợi ích kinh tế to lớn trong tương lai. Và tôi bỗng nhìn thấy một cơ hội tuyệt vời. Không muốn nói gì quá sớm vì tất cả chỉ là một ý tưởng lóe lên bất chợt. Chẳng có gì đảm bảo tôi sẽ thực hiện hay sẽ thành công. Nhưng điều đáng tự hào là, tôi có ý tưởng, có ý tưởng ta sẽ có tất cả. Tuyệt vời làm sao nó lại từ ngành nông nghiệp, một ngành mà trước tới nay tôi chỉ xem thường và bĩu môi.
Có cả ngàn cả tỷ cơ hội để bạn làm giàu bằng nông nghiệp. Đó là cái giàu bền vững và thiết thực, chứ không chỉ đơn giản là mua đi bán lại những mặt hàng đơn lẻ hay chứng khoán, cổ phiếu. Bạn có thể không có nhiều đất đai, bạn có thể không có nhiều vốn, bạn có thể không biết gì về kỹ thuật và công nghệ… Không hề gì cả, nông nghiệp luôn đón chào mọi người đến thử nghiệm, học hỏi và thành công, từng chút một. Bạn sẽ nhận ra, bạn không chỉ giàu nhờ bán quả, bán rau, bán cá mà bạn còn giàu nhờ bán cây con, hạt giống và nguyên liệu nữa. Rồi bạn sẽ lại nhận ra, cam không chỉ là cam, chuối không chỉ là chuối. Mà chúng còn có khả năng gia tăng lợi nhuận tới không ngờ, nếu như bạn biết sáng tạo, lai tạo chúng thành những thứ nghe có vẻ lạ lùng: chuối tím, thanh long ruột đỏ, xoài vỏ tím, dưa hấu ruột vàng, dưa hấu vuông, bưởi Phật… Đó là những thứ đã có trên thị trường. Nếu như bạn có thể tạo ra gì đó, đại loại khoai tây ăn vị như khoai lang, quả cam ăn có vị như quả đào hay lạ lùng hơn là cho ra giống chuối tròn xoe chẳng hạn… Tôi dám cá bạn sẽ giàu lên, rất nhanh thôi.
Ai cũng muốn làm giàu, nhất là thế hệ trẻ chúng ta, nhưng tại sao luôn là các ngành công nghệ, dịch vụ, kinh doanh mới chịu? Chúng ta chẳng có thế mạnh gì ở các lĩnh vực đấy cả, hơn nữa làm nông nghiệp không phải là làm kinh tế sao? Làm nông nghiệp thì không được thành lập công ty, không được làm giám đốc à? Làm gì có chuyện đó. Nên các bạn của tôi ơi. Nếu như bạn đang đau đáu về những biện pháp làm giàu bền vững, nếu như bạn đang phân vân và hoài nghi về những dự định hay kế hoạch mơ hồ cho tương lai. Hãy thử một lần, suy nghĩ đi, bạn có thể làm gì với nông nghiệp?
Biết đâu đấy, Israel nổi danh vì những công nghệ nuôi trồng tiên tiến, xuất khẩu hàng đầu, Việt Nam chúng ta lại trở thành nước hàng đầu thế giới về những thứ trái cây lai tạo “thần tiên” không giống ai với đủ mọi hình thái, màu sắc, hình dạng và hương vị thì sao. Điều đó hoàn toàn có thể xảy ra đúng không? Biết đâu Việt Nam lại rạng danh vì những thứ: chuối tròn xoe Việt Nam, khoai lang-tây Việt Nam, sầu riêng không gai, xoài chín thơm mùi mít, trái bơ tự nhiên ngọt ngon như dằm sữa… Nghe thôi đã thấy hào hứng quá đỗi rồi.
(Tuy nhiên từ góc độ cá nhân, tôi không khuyến khích các phương án nuôi trồng cấy ghép biến đổi gien đâu ạ)
Hi vọng đọc bài viết này, sẽ có nhiều người hơn, suy nghĩ một cách nghiêm túc tới việc trở thành những cô/cậu nông dân. Những cô/cậu nông dân triệu phú, tỷ phú một ngày không xa nhé, để những câu “cô nông dân biết phải làm sao? người nông dân phải làm sao đây? … trên facebook không còn vô nghĩa nữa.
Phi Tuyết
