LẢM NHẢM TÍ VỀ LÃO TỬ

Phạm Lưu Vũ





Không thể thống kê rằng trong mấy nghìn năm nay, có bao nhiêu "nhà" đã dịch và bình giảng Đạo Đức kinh của Lão Tử.

Tuy nhiên, đọc kĩ sách của các vị, thấy Lão Tử chẳng qua chỉ là 1 lão già tinh quái, nói rất kiệm (có 5000 chữ), sống rất khôn (tựa như nước tìm chỗ thấp nhất để an vị) và kết rất... hậu (lên giời làm Thái Thượng lão quân). Thế thôi! Tuyệt chẳng thấy bóng dáng cái sự "đắc đạo" nằm ở đâu cả.


Tại sao như thế?

Bởi người ta dịch sai. Dịch đã sai thì đương nhiên giảng cũng sai. Mà là sai khủng khiếp. Sai đến nỗi lôi cổ một bậc đắc đạo trở lại làm... phàm phu.

Ví dụ câu đầu tiên: "Đạo khả đạo phi thường đạo, danh khả danh phi thường danh"

Các sách thường dịch như sau:

"Đạo" mà có thể diễn tả được, thì không phải là (cái) đạo thường hằng, vĩnh cửu nữa. "Danh" mà có thể diễn tả được, thì cũng không phải là (cái) danh thường hằng, vĩnh cửu nữa.

Trên "mặt chữ" thì dường như đúng là như vậy. Nhưng đó là nghĩa của phàm phu.

Nghĩa của Lão Tử hoàn toàn khác kia.

"Đạo khả đạo phi thường đạo" nghĩa là đến được với "đạo" là ở chỗ những cái... không phải "đạo". Bởi có những cái không phải "đạo", cho nên mới có "đạo" (khả đạo). Nghĩa là "đạo" có trong tất cả những cái phi đạo (một có trong tất cả). Phật dạy tục đế chính là chân đế, Niết Bàn tức sinh tử, phiền não tức bồ đề... là ở chỗ này. Tìm chân đế (đạo) không ở đâu khác ngoài tục đế (phi thường đạo)...

"Danh khả danh phi thường danh" cũng tương tự. Danh ở đây chính là khái niệm "pháp" trong đạo Phật. Bất cứ một danh (pháp) nào, cũng chứa toàn bộ các danh (pháp) còn lại (tất cả có trong một). Vì vậy, sở dĩ có ý niệm về một cái "danh" (pháp) nào đó, là bởi tồn tại toàn bộ các "danh" (pháp) không phải nó. Ví dụ nhìn thấy chân dung ông Obama, sở dĩ ta nhận ra ông ta là tổng thống Mĩ, là bởi có tất cả những người Mĩ không phải "tổng thống". Nghĩa là trong cái "danh" tổng thống Mĩ ấy, chứa tất cả những người Mĩ... không phải tổng thống.

Tóm lại, "Đạo khả đạo phi thường đạo" nghĩa là trong tất cả những người VN không ăn cắp, đều có... một tên ăn cắp người VN (một có trong tất cả).

Và "danh khả danh phi thường danh" nghĩa là trong bất kì một tên ăn cắp nào người VN (khá nhiều và còn đương tranh nhau kia), đều có (90 - x) triệu người VN không ăn cắp còn lại (tất cả có trong một).

Lão Tử sinh cùng thời với đức Phật, nhưng cố nhiên là ngài không biết đến đạo Phật. Vậy ngài 1 bậc độc giác vậy. Mà đã là độc giác (Bích chi Phật), thì ngài nhập Niết Bàn (ra khỏi tam giới), chứ không thể có chuyện sinh lên cõi giời làm Thái thượng lão quân. Nghĩa là huyền sử Trung Hoa cũng... láo toét.