Thực hư nghề làm báo. SỰ THẬT KHÔNG CÓ ĐÚNG SAI, CHỈ CÓ NGƯỜI SỬ DỤNG SAI HAY ĐÚNG

 Thực hư nghề làm báo.

SỰ THẬT KHÔNG CÓ ĐÚNG SAI, CHỈ CÓ NGƯỜI SỬ DỤNG SAI HAY ĐÚNG

TIN GIẢ

Năm 89, anh Đ.D phụ trách TTX tại Tây ninh bị kiện vì đưa 1 tin ngắn trên tờ Tuần tin tức ,liên quan đến việc hành nghề của Lang y H. TH.S .Ông S. là người nổi tiếng hành nghề đã nắn bó gãy xương với bài thuốc "Đau Nam Trị Bắc "Bản tin khẳng định ông S. gây thương tật và làm chết người. Ông sỹ đệ đơn kiện Tuần tin tức .

. Cơ sở hành nghề rất đắt khách và hẳn nhiên được đỡ đầu của vài quan chức cao cấp của tỉnh, trong đó có giám đốc Sở y tế thời bấy giờ ).

Anh D.đã nhờ Báo Tây ninh hỗ trợ, và tôi đã được phân công . Tôi đã tìm kiếm 27 nạn nhân bị nhiễm trùng huyết được cứu sống nhưng phải cưa bỏ tay chân và cũng tìm đến gia đình 7 nạn nhân bị nhiễm trùng huyết tử vong. Khá vất vả bởi số người này ở khắp miền Nam. Sau khi được tôi nhiều người trong số họ đồng ý tường trình và làm nhân chứng.

Tôi viết loạt bài đăng ở báo tỉnh và Tuần tin tức. Loạt bài đã đã tạo được dư luận thế nhưng các cơ quan chức năng của tỉnh vẫn im lặng.

Đối phó lại,Ông S. vận động mua chuộc ,đe dọa, mua chuộc nhân chứng và trong số họ cũng có người phản cung, tố cáo tôi . Cũng may , tôi làm việc khá cẩn trọng, đều có băng ghi âm, chữ ký và cả chính quyền địa phương nơi những nạn nhân cư ngụ chứng nhận cuộc phỏng vấn công khai của tôi. Sự bao che cho ông S. đã lộ ra,mà người hiện ra là Ông giám đốc Sở. Bản thân tôi ông Sỹ cũng cho người đe dọa và sau đó, là mua chuộc tôi với số vàng khá lớn nếu tôi đồng ý đính chính loạt bài của tôi.

Tôi tiếp tục viết loạt bài thứ hai, vạch trần thủ đoạn của ông S. ( một số nhân chứng do sợ ông S.bỏ bùa và nhận tiền của ông đã quay lại vạch trần ông ta khi tôi nhờ bên công an đảm bảo an toàn cho họ). Loạt bài thứ hai của tôi càng khiến dư luận trong tỉnh xôn xao nhưng các với cơ quan chức năng vẫn tiếp tục im lặng. Lúc này, tôi đã biết đích xác người chống lưng cho ông ta là bí thư tỉnh ủy đương nhiệm : Ông T. C- ủy viên trung ương Đảng.

Ngày đó, Tây ninh có hai tờ báo- thứ 5 và chủ nhật. Tờ Tây ninh phát hành vào thứ 5 hàng tuần là tờ chính thống chỉ phát hành trong tỉnh. Tờ chủ nhật do Trần Thanh Tâm bỏ vốn cộng tác với Báo Tây ninh thực hiện và phát hành ở Sài gòn.

Tôi vừa viết báo lại vừa chịu trách nhiệm dàn trang.Lần đó,tôi nhận được tin là Sở y tế tiến hành cấp giấy phép hành nghề cho các cơ sở. Tôi đã cố ý đưa một tin vắn với nội dung : Sở y tế vẫn tiếp tục cấp giấy phép hành nghề cho ông H.Q.S

. Báo ra, Sở y tế, phát ngay kiện tôi đưa tin sai sự thật, vì Sở y tế đã không cấp giấy phép hành nghề tiếp tục cho ông S.( thực ra tôi nắm rõ Sở y tế không hề có động thái thu hồi giấy phép hành nghề của ông S.)

Nhận được công văn của Sở Y Tế. chú Sáu Tâm- tổng biên tập Báo- không khỏi nổi nóng. Ông gọi cho tôi vào trình diện rồi chửi tới tấp( Tôi là phóng viên rất được ông trọng dụng và ưu ái).Sau khi để ông trút giận, tôi cầm công văn của Sở y tế bảo : Thì đính chính theo luật thôi chú, Nhưng cháu đảm sẽ đóng cửa Ông S. Chú sáu nghiêm khắc bảo tôi, lo sao thì lo,không đóng cửa được ông Sỹ thì bị kỷ luật . Thế là tôi đính chính, xin lỗi Sở Y tế vì nắm thông tin không chính xác, đồng thời hoan hô Sở y tế đã kịp thời không cấp giấy phép hành nghề cho ông S., như vật hiện nay ông S. đang hoạt động hành nghề trái phép. Đọc bài đính chính của tôi, chú Sáu Tâm đã bật cười sảng khoái, xong ông lắc đầu bảo trước giờ chỉ có mình tôi đủ gan đưa tin giả kiểu này.

Báo phát hành, đến chiều tôi nhận được tin Sở y tế đã xuống đóng cửa cơ sở của ông S. Xui rủi,ngay lúc đó ,con rể ông bí thư đang bó chân tại cơ sở ông S. phải về nằm ở phòng khách tỉnh ủy.

Sau này, ông Sỹ bị cấm hành nghề và con ông phải vào bệnh viện y học dân tộc học về nắn bó xương. Ông không bị khởi tố cũng là do có sự bao che của cấp lãnh đạo tỉnh và lúc đó ông cũng đã ngoài bảy mươi.

Hơn tháng sau, tỉnh ủy buộc lòng phải triệu tập cuộc họp thường vụ mở rộng để giải quyết đơn tố cáo của bác sĩ H. S- Phó giám đốc Sở kiêm giám đốc bệnh viện tỉnh- đối với giám đốc Sở y tế lúc bấy giờ là . Vụ việc này đã kéo dài 5 năm, trong đơn tố cáo này có vụ bao che cho ông S. hành nghề. Vào thời bấy giờ, ông sĩ nhờ nghề của mình mà trở nên rất giàu có.

Tại cuộc họp thường vụ mở rộng này, bí thư đã kết tội báo Tây ninh vi phạm nguyên tắc Đảng đã đưa vụ việc ra mà không có ý kiến chỉ đạo của Ban thường vụ. Ông tuyên bố sẽ kỷ luật tổng biên tập và người viết loạt bài . Tại cuộc họp này tôi đã ghi âm công khai và phạm vào điều cấm kỵ lúc bấy giờ là ghi âm công khai.

Khi bí thư yêu cầu có ý kiến về yêu cầu kiểm điểm kỹ luật , tôi đã đặt câu hỏi với ông ; xin bí thứ cho người làm báo lời khuyên :

: Giữa sức khỏe, tính mạng của người dân và nguyên tắc Đảng thì chúng tôi lựa chọn cái nào?

Bí thư đã nỗi nóng đập bàn, bỏ cuộc họp. Sau này anh em Công an ch tôi biết là ông đã lịnh Công an bắt tôi. Cũng may là lịnh của ông không được thi hành.

Sau vụ việc này, tôi đã rơi vào tầm ngắm của tỉnh uỷ

Dù sao, tôi cũng đã hoàn thành trách nhiệm, ngăn chặn được những ông S. hành nghề, tiếp tục những sai sót gây ra thương tật và tử vong cho người tìm đến ông điều trị.

TIN ĐÓN ĐẦU ;

Tôi đã đưa một tin ngắn về Công ty sản xuất phân bón Vàm Cỏ bị phạt 10 triệu đồng vì sản xuất hàng giả ( QĐ chưa được UBND tỉnh ký)

Báo ra được tuần, Ông L.Đ. M - giám đốc công ty đã cầm quyết định phạt 1 triệu đồng và đơn kiện đến tòa soạn.

Tôi có được nhiều thông tin về việc sản xuất phân bón ( phân vi sinh) kém chất lượng gây thiệt hại không nhỏ cho bà con nông dân của Công Ty này. Phòng cảnh sát kinh tế và quản lý thị trường tỉnh đã tiến hành kiểm tra cơ sở.Sau kiểm tra, Phòng cảnh sát kinh tế đề nghị khởi tố ông Mông với tội danh sản xuất hàng giả nhưng về phía viện kiểm sát lại không đồng ý. Nội vụ gây tranh cải kéo dài và cuối cùng là quyết định xử phạt nêu

Ngay từ đầu tôi đã nhận thấy sự bất bình thường trong việc xử lý bởi có tin đồn cháu ruột của Phó chủ tịch tỉnh hùn vốn sản xuất với ông M.

Dù chưa có quyết định chính thức xử lý của UBND tỉnh, tôi đã cố ý đưa tin theo tinh thần đề nghị xử phạt của quản lý thị trường tỉnh nhưng tin được đưa với dạng khẳng định : Công ty sản xuất phân bón Vàm cỏ sản xuất phân bón giả bị xử phạt 10 triệu đồng.

Đơn kiện của ông M. không chỉ đòi hỏi sự đính chính mà trực tiếp đề nghị xử lý pháp luật và bồi thường thiệt hại công ty của ông.Theo quyết định xử phạt của UBND tỉnh thì Công ty chỉ vi phạm sản xuất phân bón " kém chất lượng" nên bị phạt cảnh cáo 1 triệu đồng.

Tôi trình bày quan điểm của tôi với tổng biên tập và đề nghị cho tiến hành viết bài điều tra. Để khách quan, tôi không tham gia ( tôi là người bị kiện)và đề nghị cho tổ phóng viên kinh tế thực hiện. Thế là chú Sáu Tâm đồng ý, giao nhiệm vụ điều tra cho Tam Sơn và Cảnh- PV tổ kinh tế tiến hành điều ta. Tôi chỉ cung cấp nguồn điều tra .

Tuần sau, báo c1 bài điều tra về việc sử phân bón Vàm cỏ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông dân sử dụng ,với số liệu thu thập chi tiết ( mức độ thiệt hại hàng trăm triệu đồng) . Sau khi báo ra chưa được tháng ( Tòa án tỉnh lúc đó đã tiếp nhận đơn kiện của Ông M), UBND tỉnh triệu tập cuộc họp để xử lý. Lần này, Tổng biên tập chính thức chuyển nhiệm vụ điều tra Công ty phân bón Vàm cỏ cho tôi nên tôi trực tiếp tham dự cuộc họp liên ngành này.

Tại cuộc họp, Phòng cảnh sát kinh tế vẫn giữ nguyên kiến nghị khởi tố ông Mông với tội danh sản xuất hàng giả. Viện kiểm sát vẫn không đồng ý bởi " không có hàng thật thì làm sao làm giả"( Vào thời điểm này thì đúng là chưa có nơi nào sản xuất phân bón vi sinh cả).

Chủ trì phiên họp này là Phó chủ tịch tỉnh phụ trách kinh tế, khi thấy sự tranh cãi giữa Phòng cảnh sát kinh tế và Viện kiểm sát kinh tế không ngã ngũ được, ông đã hỏi ý kiến phía báo chí. Tôi đã đưa ra giấy chứng nhận của UB khoa học -kỷ thuật lúc bấy giờ là đồng ý cho phép sản xuất kèm theo điều kiện trên bao bì phải ghi rõ là sản phẩm sản xuất thử. Ông M. đã cố tình bỏ qua chi tiết này khi đưa phân bón Vàm Cỏ bán ra thị trường. Tôi đã đề nghị nên xem xét với tội danh " lừa đảo". Lập luận của tôi đã mở ra khá rõ ràng " nếu trên bao bì ghi rõ "sản phẩm sản xuất thử" thì nông dân không sử dụng đưa vào canh tác trên diện rộng và cũng không gây ra hậu quả thiệt hại nghiệm trọng như điều tra của báo chúng tôi.

Anh Ba Hảo- trưởng phòng cảnh sát kinh tế lúc đó- chớp ngay cơ hội chuyển đề nghị khởi tố theo tội danh " lừa đảo" mà tôi vừa đề cập. Các ngành khác đồng ý, chỉ riêng phía Viện kiểm sát là chưa thống nhất ( Tôi biết rõ sự bao che từ phía cán bộ Viện kiểm sát).

Tôi viết bài dồn trách nhiệm về phía viện kiểm sát tỉnh ( bởi tại cuộc họp chỉ có Viện kiểm sát là chưa có ý kiến cụ thể). Báo ra, Viện trưởng Viện kiểm sát điện cho tôi và đề nghị báo chúng tôi cung cấp chứng cứ. Tổng biên tập đồng ý và chúng tôi đã cung cấp tất cả những gì chúng tôi thu thập được qua việc điều tra sản xuất và kinh doanh của Công ty sản xuất phân bón Vàm cỏ.

Hai tháng sau, Ông M. bị kết án 4 năm tù giam và bồi thường thiệt hại 99 triệu đồng vì tội danh " lừa đảo người tiêu dùng".

( Còn tiếp)

NẾU NHƯ ĐỜI KHÔNG CÓ EM

"Có ai tắm hai lần trong cùng một dòng sông"? Có ai chết hai lần trong một dòng đời. Cuộc sống như dòng một dòng nước luân chuyển và biến thiên, đôi lúc tưởng chừng như đang dừng lại, để thấy cuộc đời bình yên. Nhưng không, vạn vật trên đời vốn dĩ “ ở trọ” trần gian. Ở trọ trong một dòng sông cũng chính là biểu tượng của “tâm thức hay ý thức , tư tưởng” – nơi khởi nguồn và sinh sôi của mọi tục lụy trần thế như một dòng nước chảy xiết và thay đổi, sinh diệt cùng với vạn vật hữu tình.


"Con chim ở đậu cành tre
Con cá ở trọ trong khe nước nguồn
Mây kia ở đậu từng không
Mưa nắng ở trọ bên trong mắt người"


Chim nào đậu mãi cành tre, cá nào lội mãi trong khe cho dù đó là khe nước nguồn? Chim rồi cũng sẽ bay đi, cá rồi cũng sẽ theo con nước rời khe. Trịnh công sơn chỉ với 2 câu mở đầu đã vẽ lên một hình ảnh sinh động, đầy gợi cảm, mong manh và vô thường. Cây sẽ chuyển động khi gió đến, sông luôn chảy theo dòng luân lưu và dòng đời cũng vậy. Cũng sẽ vận hành theo duyên nợ hợp tan. Tình đến tình đi có gì là lạ và còn lại gì?
Những áng mây trên tầng không ấy luôn gợi tưởng cũng đang “ ở đậu” như những giấc mơ của con người và điều quan trọng hơn là tùy theo tâm thức của mỗi cá thể mà “ Mưa nắng ở trọ bên trong mắt người”


"Mộng trung hữu mộng trùng mê mộng".


Tất cả sẽ vụt qua “ mắt người”- cái cửa sổ của tâm hồn- để từ đó nảy sinh bao ý niệm buồn vui, biệt ly, hợp nhất , tử sinh…


"Môi xinh ở đậu người xinh
Đi đứng ở trọ đôi chân Thúy Kiều"


Người xinh hẳn “môi xinh”. Phải chăng là một điều tất yếu như qui luật của tự nhiên? Nhưng không, môi cũng chỉ ở đậu bởi người phải “đi đứng”. Cái sự đi đứng ấy là một sự trầm luân bởi nó được vận hành bằng “ đôi chân Thúy kiều”. Tại sao không là đôi chân của Trịnh?


Thúy Kiều là hiện thân của trầm luân khổ ải, nhưng cũng lung linh tinh khiết như giọt nắng ban mai.


Chim cá. mây trời, mưa nắng và con người… vạn vật trên thế gian này đều “ ở trọ” và cũng chính vì “ở trọ “ nên :


"Xin cho về trọ gần nhau
Mai kia dù có ra sao cũng đành"


Tính chất nhân bản hiện ra đầy lãng mạn. Trọ gần nhau đề hiểu nhau, thương nhau và san sẻ cho nhau chút tình đồng loại trong một thế giới vô thường, thực-hư này. Trọ gần nhau để “mai kia” dù có ra sao cũng đành không phải là phó mặc. Mai kia của Trịnh chính là đương niệm hay chánh niệm, là quan trọng hơn cả trong con người. Ở trọ gần nhau để nảy sinh “ thiện tâm” vốn có trong mỗi con người ( Nhân chi sơ tánh bổn thiện), khơi dậy chánh niệm phật tâm vốn bị dòng chảy của đời người cuốn đi, khỏa lấp, trôi dạt…Sinh, lão,bệnh, tử…nào ai thoát được và mọi thứ chúng ta đang có, đang “chiếm hữu” mà thực ra chính “ ta đang bị chiếm hữu” cũng chỉ sẽ là “ cát bụi”mà thôi.


Trịnh Công Sơn đã tự thân chiếu rọi duyên nghiệp tại thế của mình "đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt" mà cảm thông, chia sẻ với người, với đời, với cỏ cây sỏi đá và tất cả sinh linh.


Không thể tiếp tục nhìn thấy em “ trong tiền kiếp với cọng buồn cỏ khô”.
Không thể nhìn thấy em “ đi trên đôi chân của Thúy kiều trầm luân,khổ ải..”
Không thể “ ở trọ “ mãi trong nỗi cô đơn của chính mình
Không thể không là ta trong một dòng sông mà khi ta dừng lại ta vẫn thấy mình trôi đi …


Một sự giải thoát, kết thúc cho một vòng đời sinh tử, cho một kiếp người viên mãn không phải là sự dừng lại mà chính là sự ra đi…


Không thể chiếu rọi duyên nghiệp tại thế của chính mình.
Không thể…và không thể…
Nếu như đời không có em

NHỚ TỔNG BIÊN TẬP NGUYỄN ĐỨC TÂM

Nhân ngày nhà báo Việt Nam


Tôi bước vào nghề cầm bút chỉ vì muốn thực hiện di nguyện của ba tôi. Ông muốn trong nhà tôi có người nối nghiệp ông. Tôi vào Hội văn học Tây ninh làm biên tập viên được 2 năm thì nghỉ. Tôi bỏ nghề đơn giản chỉ vì chán. Chán vì thất vọng bởi những người cầm bút. Trong thời gian làm việc ở Hội tỉnh thoảng tôi cũng ra báo quan hệ để làm tờ báo Văn nghệ. Anh Tấn Hùng ở báo Tây ninh là người rất mê làm văn nghệ, nên gắn bó nhiều với chúng tôi. Cũng qua anh Hùng, đôi lần chú sáu Tâm- Tổng biên tập báo Tây ninh- vào tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ giới thiệu sáng tác. Tôi biết chú là vậy và cũng chỉ là biết chứ không có mối quan hệ giao lưu gắn bó
Tôi rời hội Văn nghệ về Dương minh châu nơi vợ tôi làm việc, sống cuộc sống ẩn dật, làm người nội trợ cho vợ tôi. Thỉnh thoảng, bạn bè vào thăm. anh Tấn Hùng là người thường chỡ chú Xuân Sắc ( chú là bạn của ba tôi), vào thăm tôi và là Trưởng Phòng biên tập hội Văn Nghê tỉnh. Anh Hùng nhiều lần bảo tôi xin làm báo, tôi chỉ cười. Thật tình, lúc đó tôi đã không có hứng thú bon chen và bằng lòng với cuộc sống ruộng vườn, dù còn rất chật vật, khó khăn. Thế rồi, một buổi chiều, anh Tấn Hùng chỡ chú hai Xuân Sắc vào thăm tôi. chúng tôi ra quán cà phê. Anh Tấn Hùng đưa cho tôi quyết định của Báo Tây ninh và bảo : anh Sáu ký quyết định nhận mày rồi nè. Tôi dường như không tin bởi tôi không làm đơn xin việc và tôi đã từng nghĩ với cái lý lịch có anh ruột đang ở Mỹ thì khó mà vào được cơ quan ngôn luận của Đảng.( tôi vào hội văn nghệ cũng đã khó khăn dù lãnh đạo hội lúc đó là bạn bẻ thân thiết với ba tôi. Nếu tôi không chứng tỏ năng lực bằng những truyện ngắn thì có lẽ tôi cũng đã không được chấp nhập), Tôi cầm quyết định đọc và càng ngạc nhiên hơn khi quyết định lương khởi điểm của tôi là 290 ( mức lương khá là cao vào năm -1989- chỉ kém lương trưởng phó phòng 2 bậc)
Chú Xuân Sắc cũng bảo tôi đi làm vì vợ tôi cũng đã sắp sanh. Tôi phân vân nên bảo để suy nghĩ lại đã có nên đi làm không, Từ nhỏ, tôi là một đứa nhỏ kỳ cục và tôi biết điều đó.Làm việc ở báo đảng càng khó hơn cho tôi .
Anh Tấn Hùng bảo : thì mày cứ suy nghĩ nhưng mày nên ra gặp anh Sáu. Ảnh cũng muốn gặp mày trao đổi.
Tối về, tôi đưa quyết định cho vợ tôi xem. Tôi nhận ra sự vui mừng thể hiện trong ánh mắt của vợ tôi, dù vẫn bảo : tùy anh quyết định. Thời gian sáu tháng, chúng tôi chỉ sống nhờ vào đồng lương nhân viên kế toán của vợ tôi.


Vậy là hôm sau tôi về nhà, đến chiều thì tôi đến báo Tây ninh. Lúc đó, cũng đã hơn 4 giờ, bởi tôi không muốn đến trong giờ làm việc.
Tôi gặp chú ngay bậc thềm cửa vào báo. Vừa gật đầu chào, chú đã cười vui vẻ và bảo : " VỢ MÀY CHỪNG NÀO SANH ?".. Câu hỏi của chú đã khiến tôi sững người và câu hỏi ấy đã đưa tôi đến với nghề báo và theo tôi trọn cuộc đời.Tôi kính trọng và yêu quý chú từ ngay cái buổi đầu tiên được xem là "làm việc" giữa tôi và chú. Chú bảo tôi vào phòng chú. Câu chuyện trao đổi giữa ngắn ngủi tôi và chú chỉ xoay quanh những lời hỏi thăm của chú về cuộc sống của tôi. kết thúc dăm phút trò chuyện, chú bảo: Cứ thu xếp ổn thỏa chuyện nhà, vợ sanh rồi vào làm nhưng lương thì chính tức lãnh từ bây giờ". Vơ tôi còn hơn hai tháng nữa mới sanh. Rồi chúng đưa tôi ra giới thiệu với phòng hành chánh. lúc đó- anh Hiểu là trưởng phòng và dặn lo tính lương cho tôi theo quyết định.


Tôi không đợi vợ tôi sanh, tuần sau tôi ra làm và được phân về tờ Tây ninh chủ nhật do anh Phương Vũ phụ trách. Chú đi liên xô 3 tháng. Tôi viết mảng văn hóa xã hội nhưng làm việc với anh Phương Vũ lúc đó không hợp lắm nên chỉ khoảng 2 tháng tôi bỏ sang làm tờ Tây ninh Thứ năm do anh Hà Thế Mạnh- phó tổng biên tập phụ trách và anh Tấn Hùng thì làm biên tập.Ngày đó, phòng viên rất ít, Tổng số nhân viên Tòa soạn chỉ có 24 người và bộ phận phóng viên chỉ có 8 người viết chính.Rồi chú về, Biết việc tôi tự ý bỏ sang tờ Thứ năm làm Chú cũng không nói gì.


Việc phân ra 2 nhóm chịu trách nhiệm 2 tờ báo không tránh khỏi mâu thuẫn nội bộ. Chú không hề hỏi tôi lý do vì sao tôi bỏ tờ chủ nhật( sau này tôi mới hiểu chẳng qua chú rất hiểu tính cách từng nhân viên của mình). Chú quyết định đưa tôi vào biên chế chính thức và nâng bậc lương lên 305- tương đương mức lương phó phòng ở các đơn vị hành chính sự nghiệp.


Tôi vào làm báo ngay thời điểm " đổi mới báo chí". Báo như sống lại và chúng tôi lao vào viết bài chống tiêu cực rất hăng hái. Tỉnh lúc đó cũng đưa ra xét xử các vụ án điểm. Trong đó có vụ Sáu Lễ- Phó đốc sở giao thông. Anh Phương Vũ phụ trách theo vụ này. Sáu Lễ đã nhanh chóng bắt quan hệ với báo qua anh Phương Vũ và món quà đầu tiên ra mắt là chiếc máy quay phim cùng lời hứa hẹn đầu tư một salon cho bộ phận nhiếp ảnh của báo. Lúc đó, chúng tôi làm báo kinh phí rất khó khăn vì Chú Sáu tuy là tổng biên tập báo nhưng không là thường vụ Tỉnh ủy và cũng không được lòng thường vụ. Tờ Tây ninh chủ nhật có được là nhờ vào kinh phí của Tư nhân. kinh phí của tờ Thứ Năm thì gần như không có ,dù đó là tờ chính thống, Chuyện xì xào trong giới phóng viên, đẩy mâu thuẫn nội bộ lên cao trào. Chú sáu quyết định tổ chức cuộc họp giải quyết mâu thuẫn nội bộ, Trong cuộc họp tôi đã thẳng thắn nói huỵch toẹt mọi vấn đề,, trong đó đặt cả vấn đề. Chú bao che cho anh Phương Vũ trong việc nhận máy quay phim của Sáu Lễ. Chú đã thực sự nổi nóng vì tôi công kích nên không kiềm được bảo thẳng tôi : nếu cảm thấy không làm việc được ở Báo thì cứ xin chuyển công tác. Tôi chỉ bảo : cháu đã nói rồi thì không chuyển đi đâu cả. Những điều cháu nói đều không phải vì lợi ích của cá nhân cháu".
Vài ngày sau, chú xuống nhà tôi. Chú cháu nói chuyện với nhau và tôi thật sự bất ngờ khi CHÚ NGÕ LỜI XIN LỖI tôi vì hôm họp chú đã quá nóng. Chú bảo tôi an tâm làm việc trở lại bình thường.
Tôi viết loạt bài xoay quanh vụ tiêu cực ở Sở Y Tế kéo dài nhiều năm và trọng tâm là vụ cơ sở nắn bó gãy xương của ông Huỳnh Thúc Sỹ khiến Sở y tế đình chỉ hoạt động của cơ sở ngay thời điểm con rể ông Tư Cẩn- bí thư tỉnh ủy lúc bấy giờ nằm bó gãy xương ở đây. Con rể ông Cẩn nhà ở tận Vĩnh Long nên khi cơ sở đóng cửa ông cẩn đành phải đưa về tỉnh ủy năm và mỗi ngày ông Sỹ phải vào chăm sóc thay băng( kiểu bó xương Đau Nam Trị Bắc nên phải thường xuyên thay thuốc). Cũng đúng lúc thường vụ họp mở rộng. cho phép các cơ quan báo chí tham dự để giải quyết vụ tiêu cực tồn động ở Sở y tế . Anh Hà thế Mạnh và tôi được cử đi tham dự vì tôi là người trực tiếp viết bài theo dõi vụ việc.
Sau khi Ban kiểm tra Đảng công bố kết luận, cuộc họp kéo ra vài tiếng. Đến lúc Bí thư tỉnh kết luận, khi đề cập đến báo chí ông thực sự lớn tiến phê phán : BÁO TÂY NINH VI PHẠM NGUYÊN TẮC CỦA ĐẢNG KHI SỰ VIỆC CHƯA ĐƯỢC BAN KIỂM TRA ĐẢNG KẾT LUẬN ĐÃ ĐƯA RA CÔNG KHAI". Ông đặc biệt nhấn mạnh " kỷ luật người viết bài và ban Biên tập báo Tây ninh. Sau khi phán quyết, ông hỏi báo chí có ý kiến gì nữa không và tôi đã xin phát biểu, được ông đồng ý. Tôi chỉ xin ý kiến : Bí thư kết luận Báo tây ninh vi phạm nguyên tắc đảng, vậy xin Bí thư cho chúng tôi một lời khuyên trước sự việc xảy ra giữa sức khỏe, tính mạng của người dân và nguyên tắc Đảng người làm báo chọn cái nào ?" . Câu hỏi của tôi đã khiến ông không thể đưa ra câu trả lời, thế là ông đập bàn, lớn tiếng phán " kỷ luật người viết và người cho đăng loạt bài" ( Ông Huỳnh Thúc Sỹ trong quá trình hành nghề đã gây ra 4 cái chết và 27 trường hợp bệnh nhân phải cưa tay, chân do nhiễm trùng huyết ). Thế rồi ông bỏ đi trước sự ngỡ ngàng của Ban thường vụ Tỉnh Ủy. Tôi đã ôm chồng tài liệu vài ký liệng lên mặt bàn, khiến chú Năm Lùn - giám đốc Sở Công An ngồi phía sau phải níu áo tôi, bảo " Ngồi xuống cháu, đừng có nóng". Cuộc họp kết thúc bất ngờ, mọi người tản ra về như ong vỡ tổ.


Tỉnh ủy cách Tòa soạn chỉ khoảng 500m, tin tôi đập bàn với bí thư tỉnh ủy đã loan về ngay. Tôi về, chú Sáu đã đứng ngoài sân, thấy tôi chú đã tủm tĩm cười rồi bảo: " mày quậy gì bên Tỉnh ủy vậy?".Tôi cười đáp : cháu chỉ xin ổng một lời khuyên thôi ổng đã đập bàn bỏ đi rồi".
Sau đó, chú không hề hỏi tôi một lần nào nữa chuyện xảy ra. Hẳn nhiên, tin đồn loan truyền chuyện " đập bàn" với Bí Thư tỉnh ủy lan đi khắp nơi và tôi lẵng lặng chờ đợi xem tôi sẽ bị kỷ luật thế nào. Sau này, tôi mới nghe anh em công an kể lại là ông bỏ ra gọi mấy anh công an bảo vệ tỉnh ủy vào bắt tôi. Cũng may họ đã không thực hiện.
Bản án vẫn treo trên đầu tôi. Một chuyến đi công tác cùng xe với Ông Năm Thành- Trưởng ban tuyên giáo Tỉnh- ông Thành đã hỏi Chú Sáu đã cho tôi nghỉ việc chưa. Chú trả lời : nó có vi phạm gì mà cho nghỉ. mấy anh muốn thì mấy anh ký quyết định tôi cho nó nghỉ. Dững đi cùng, về kể lại với tôi mà cười thích thú.
Cũng trong thời gian này, trong cuộc họp báo, Tổng bí thư Nguyễn văn Linh đã phê phán trang bìa một Tờ báo Tây ninh chủ nhật trước hội nghị mà theo ông là khiếm nhã, mất quan điểm tờ báo Đảng.
Sự kiện này như một giọt nước tràn ly để Tỉnh Ủy kỷ luật Ban biên tập báo, mà chủ yếu là Chú Sáu Tâm( Báo có một số sai phạm ở bộ phận phát hành, và quan hệ cá nhân ngoài luồng của anh Mạnh và anh đã nhận kỷ luật, bị cách chức phó Tổng biên tập điều về Ban tuyên giáo chờ phân công).
Một hôm, Chú gọi tôi vào phòng của chú, do dự một lúc chú mới bảo : Mấy chả làm căn quá, buộc phải cho mày nghỉ nên giờ tao tính sắp xềp cho mày qua bên Sở văn hóa làm thời gian đợi yên rồi về." Tôi trả lời : Cháu nghỉ thôi. Chú đừng bận tâm. Chú thở ra, rồi bảo tôi : Nếu tao cho mày nghĩ thì nhận kỷ luật khiển trách, còn giữ mày thì mức cảnh cáo.
Tôi cười bảo: chú biết rồi, làm báo hay không làm báo với cháu đâu quan trọng. Cháu xin nghỉ. Chú nói : Mày không nghỉ được. Tạm thời mày đi chơi đi, để tao tính".
Sau vụ, phát biểu của tôi về vụ Sáu Lễ, chú và tôi hoàn toàn xóa bỏ mọi rào cản , quan hệ trở nên thân thiết. Tôi về Sài Gòn, rồi ghé Thông tấn xã Việt nam. Lúc đó, anh Đình Khuyến -phụ trách. Tôi biết anh cũng từ vụ Tiêu cực của Sở y tế mà Thông Tấn Xã Tây ninh do anh Dũng phụ trách vướng vào và bị Ông Hùnh Thúc Sỹ phát đơn kiện tờ Tuần Tin Tức khi đăng bài về cơ sở của ông. Anh dũng đã nhờ Báo Tây ninh hỗ trợ và Chú sáu đã cử tôi tham gia điều tra.
Anh Khuyến hỏi thăm tôi tình hình, tôi kể anh nghe mọi chuyện. Anh bảo tôi : về làm với anh đi. Tôi cứ tưởng anh đùa. Anh lấy giấy bút đưa tôi rồi bảo tôi làm đơn xin chuyển về thông tấn xã Việt nam. Anh thấy tôi chưa chịu viết, anh bảo: Em về đây anh đưa em đi đào tạo luôn. Thấy anh nhiệt tình vậy, tôi cũng viết đơn. Tôi viết xong anh ký và đóng mộc kèm theo lời đề nghị báo Tây ninh cho tôi thuyên chuyển.
Tôi về, vài ngày sau, tôi mới đưa cho chú Sáu. Chú cầm đọc xong rồi không nói gì cả, mà bỏ vào phòng. Lát sau, chú ra bảo tôi : MÀY Ở LẠI TAO CHẾT MÀY CHẾT"..Vậy là tôi ở lại báo và tôi chưa bao giờ hỏi về kỹ luật của chú nhưng chúng tôi đều biết chú bị kỷ luật cảnh cáo. Sau này, nhiều lúc đùa tôi đổ bảo tại chú không cho tôi đi. Chú cười bảo: Cho mày đi như trao cho mày thêm đôi cánh mày quậy càng dữ. Giữ mày ở lại quản mày được."Thật ra, chú không muốn mất một phóng viên. Sau này, chú tạo rất nhiều điều kiện cho tôi, thậm chí buộc tôi phải học xong đại học báo chí và cơ quan sẳn sàng chi trả để tôi học chính qui (Lớp tại chức tôi học bữa đực bữa cái và đến năm cuối thì bỏ hẳn).lúc tôi xin nghỉ hẳn, gần 6 tháng sau chú mới đồng ý ký đơn xin nghỉ việc cho tôi khi tôi nói : Chú về hưu cháu ở được hay sao, giờ nghỉ trước còn có chế độ".
Chuyện gia đình của tôi dạo đó cũng lắm rắc rối. chú cứ như người cha ở bên tôi. Có lần, tôi buồn chuyện gia đình bỏ đi, chú xuống nhà hỏi vợ tôi vào vào tận nơi tôi chơi. Thấy chú tôi lạnh cả ót, khi chú vừa cười vừa kéo ghế ngồi xem tôi đánh Đômino ( chỗ anh em làm xưởng gạch bông đều quen biết chú) . Chú bảo : chơi đã chưa.Vợ mày nói ba ngày mày chưa về nhà. Sự tận tụy của chú đối với nhân viên của mình khó ai có thể quên được.


Nói đến cái tình, cái nghĩa mà chú Sáu Tâm đối với các nhân viên của mình thì nhiều lắm và hẳn ở mỗi người chúng tôi đều có những câu chuyện để kể .Với tôi, chú như một người cha thứ hai.Người duy nhất có thể khiến tôi chấp nhận phục vụ và là người mà tôi có thể giải bày tất cả.
Đối với nghề báo, chú cũng đã cho chúng tôi rất nhiều. Những điều mà tôi luôn tâm đắc.Chú thường nhấn mạnh : làm báo khác với viết báo. Nhà báo là những người làm báo giỏi chứ không chỉ là người viết báo giỏi.Làm báo là làm theo luật và người làm báo giỏi là người biết LÁCH LUẬT. Luật chính là phong tục tập quán và đạo đức xã hội được qui chuẩn. Vì vậy, người làm báo cần phải rèn luyện để có một TRÁI TIM NÓNG VÀ CÁI ĐẦU LẠNH.


Thời kỳ chú làm Tổng biên tập, báo Tây ninh gần như thoát khỏi sự kiểm soát và lệ thuộc vào Tỉnh Ủy và chú đã đưa Báo Tây ninh trở thành một tờ báo tỉnh vững mạnh, có số phát hành khá cao so với các báo tỉnh khác.Đôi khi, số phát hành lên đến 7000 - 10000/ kỳ báo. Việc tuyển dụng người của chú vào thời kỳ đó quả là "đặc biệt". Phần lớn phóng viên đều có lý lịch được gọi là " xấu" như ; bản thân từng là lính ngụy,có thân nhân nước ngoài, con cháu chức sắc tôn giáo... Chú chỉ có một tiêu chuẩn cơ bản để chọn người là : Khả năng viết báo, làm báo và bản chất đạo đức tốt và điều đó được khẳng định qua bài báo. Lấy cái Tâm mà làm báo, lấy cái Đức mà viết báo. Nguyễn Đức Tâm cũng là bút danh của chú. tên thật của chú là Nguyễn Thái Bồng. Và những người làm báo của chúng tôi ngày ấy, dù còn có nhiều thiếu sót nhưng đã thực sự lấy Tâm để làm báo và lấy cái Đức để viết báo.
Đối với các phóng viên, chú luôn tự tin đặt niềm tin vào, nếu có sai phạm xãy ra thì xử lý. CÓ LÀM THÌ PHẢI CÓ SAI, SAI THÌ PHẢI SỬA.
Trong vụ HUỲNH THÚC SỸ , tôi đã vi phạm nguyên tắc làm báo nghiêm trọng khi đưa một tin "bịa đặt" và cũng không thông qua phòng biên tập( dạo đó tôi làm luôn Ma-két của tờ Thứ Năm nên chen luôn một tin ngắn vào). Sở y Tế đã làm ngay văn bản kiện Báo.Chú nổi nóng dần cho tôi một trận nhưng lại thản nhiên giao cho tôi xử lý. Khi tôi viết bài đính chính báo vừa ra, hôm sau Sở Y tế đã phải đình chỉ cơ sở của ông Sỹ. Khi tôi báo tìn này cho chú.Chú nhìn tôi rồi tủm tỉm cười nói: mày gặp may đó! Đối với Tổng biên tập khác việc tôi làm hẳn đã khiến tôi bị Kỹ luật, thậm chí mất việc mà chưa kịp nhìn thấy hiệu quả của nó. và chỉ có chú mới có thể chấp nhận cái" kiểu làm báo" của tôi. Trong vụ ông Huỳnh Thúc sỹ có sự bao che hết sức rõ ràng từ phía Sở y tế. việc hành nghề sai sót của ông đã được Bệnh viện đa khoa tỉnh đúc kết và kết luận khá rất rõ : 4 trường hợp tử vong và 27 trường hợp bệnh nhân phải cưa tay, cưa chân,để lại di chứng do nhiễm trùng huyết gây ra từ việc nắn bó gãy xương của ông Sỹ. Dù báo chí địa phương, trung ương đã công khai nhưng cơ sở của ông vẫn thản nhiên hoạt động thu lợi.Tôi đã đưa một tin ngắn là Sở y tế tiếp tục cấp giấy phép hành nghề cho cơ sỡ ông Sỹ trong đợt xét cấp phép mới. Sở y tế đã làm văn bản khẳng định sự " bịa đặt" của Báo và cũng tự khẳng định CƠ SỞ CỦA ÔNG SỸ HIỆN ĐANG HOẠT ĐỘNG KHÔNG GIẤY PHÉP HÀNH NGHÊ. Hẳn nhiên, Sở y tế phải đóng cửa từ bài viết đính chính xin lỗi của tôi.Có lẽ, đúng như chú nói Tôi cũng gặp may và cái gặp may đó có phần được là nhờ NIỀM TIN của chú đặt vào Phóng viên
Một lần, tôi viết một truyện ngắn Pho Tượng Vọng Phu nhiều tầng nghĩa. Khi báo ra, thấy tôi đọc lại truyện, chú bảo : " Mày viết gì mà tao đọc không hiểu lắm". Tôi đùa: Vậy sao chú duyệt đăng. Chú cười nói : mày thì tao không tin lắm nhưng tao tin con Hương.( Lúc đó chị Thu Hương phụ trách biên tập văn hóa văn nghệ).Tôi giải thích, tôi lắng nghe và gật gù; ừ, để tao đọc lại lần nữa.
Lúc trà dư tửu hậu, chú không ngại phải thừa nhận yếu kém của mình. Chú bảo, bây giờ thì " thời bây giờ có thể kiến thức tao không bằng tụi bây...". Đó là lời thật lòng nhưng nếu may mắn đọc được luận văn tốt nghiệp cao cấp chính trị của chú với đề tài "Đổi mới Báo chí" hẳn sẽ phải cúi đầu kính nể tầm hiểu biết sâu rộng của chú. Chú chẳng giấu diếm việc chú chỉ học văn hóa đến lớp 9.
Ngày nhỏ nhà nghèo vừa đi học, vừa bán bánh cam. một hôm bị một thằng lính ngụy ăn bánh cam không trả tiền còn đá đít. Vậy là chú vào rừng, tham gia Mặt trận giải phóng miền nam Việt nam. Chú dân An Hòa- Trảng bàng, một trong cái nôi Cách mạng miền nam.


Cái thời " đổi mới báo chí" đi qua nhanh chóng,Đảng có chủ trương sắp xếp , ổn định và thắt chặt sự quản lý đối với báo chí, hàng loạt tổng biên tập các báo bị kỷ luật, thuyên chuyển, tôi nhận ra mình không thể làm báo được nữa.Nhiều vụ tiêu cực được báo chí phanh phui gần như là bị nhấn chìm. Chú đã cố tìm mọi cách động viên anh em phóng viên chúng tôi tiếp tục chống tiêu cực nhưng rõ là cái hào khí ngày nào đã tắt. Lắm lúc, ngồi với chúng tôi, chú nhắc nhở : BÁO CHÍ KHÔNG ĐẤU TRANH THÌ ĐÂU CÒN LÀ BÁO CHÍ.


Luận văn của chú thể hiện rất rõ tiêu chí làm báo của chú : ĐẤU TRANH CHO CÔNG BẰNG VÀ BÁC ÁI. Điều đó, cũng giải thích vì sao hơn 10 năm, chi bộ Đảng báo Tây ninh không hề phát triển thêm Đảng viên và được mọi người gọi đùa là " Chi bộ đực".


Rất nhiều và rất nhiều điều chú đã để lại trong lòng những anh chị em làm báo, trong phạm vi bài viết này tôi chỉ đề cập đến những sự liên liên quan trực tiếp với bản thân tôi và chú. Với tôi, quãng thời gian mười mấy năm làm việc với Chú là quãng đời tôi cảm thấy được sống có ý nghĩa nhất và tôi tin những đồng nghiệp của tôi hẳn cũng vậy.
Chú đã cho chúng tôi cái dũng khí làm báo, cái dũng khí làm người và đó cũng là chữ DŨNG CỦA THÁNH NHÂN vậy. chú đã đem lại chúng tôi quyền được tự hào về nghề nghiệp của mình và bản thân chú cũng đã không dấu niềm tự hào với đội ngũ phóng viên của chú. Một lần, trong lúc trò chuyện với anh Sáu Tiến- chủ tịch UBND tỉnh bấy giờ, chú nửa đùa nửa thật bảo ; LÀM CHỦ TỊCH NHƯ MẤY ANH THÌ LÍNH TUI ĐƯA NÀO LÀM CHẢ ĐƯỢC.
Chú là vậy, không ngại nói thẳng, nói thật .
Tôi nghỉ được năm, thì chú cũng được đề nghị hưu sớm một năm. Rồi qua làm chủ tịch Hội nhà báo. Tôi hoàn toàn bỏ hẳn nghề làm báo, chuyển sang kinh doanh. Có dịp, chú lại gọi chúng tôi về nhà chú nhậu. Tuy tôi không còn tham gia làm báo, nhưng thỉnh thoảng chú vẫn vào thăm tôi.
Chú bị tai nạn giao thông và mất. Sáng hôm đó, chú ghé Anh Đức ( tiệm điện Ánh Sáng) mua vài vật dụng đồ điện rồi rũ anh Đức vào chỗ tôi nhậu. Anh Đức lu bu bán hàng, chú ngồi chờ không được nên về. Trên đường về chú đã bị tai nạn.
Ngày giỗ chú đúng vào ngày giỗ Tổ Hùng Vương nhưng bao năm nay tôi chưa bao giờ về đám giỗ chú. Với tôi, chú vẫn sống. Chẳng qua, chú đã đi chơi xa mà thôi.
Tôi không dùng chữ "TƯỞNG NHỚ" làm tiêu đề bài viết này là vậy. TỔNG BIÊ N TẬP BÁO NGUYỄN ĐỨC TÂM- MỘT NGƯỜI ĐÃ SỐNG VÀ LÀM VIỆC ĐÚNG NHƯ BÚT DANH CỦA MÌNH


Tôi kể lại những điều này, không phải là để ca ngợi chú bởi với chú điều đó thật vô nghĩa. Tôi chỉ hy vọng rằng những người còn làm báo ở Tây ninh hiện nay đọc và suy ngẫm, rút ra được một vài điều bổ ích cho cái "NGHỀ LÀM BÁO",

Vĩnh biệt nhà văn Trang Thế Hy

PĐTT : Chú đã ra đi.Người đã cho tôi nguồn cảm hứng để cầm bút. Truyện ngắn đầu tiên tôi viết ' hai mùa mưa" đã lấy cảm hứng khi đọc tác phẩm " Mưa ấm " của chú.- Khi đó tôi vừa bước sang tuổi 20. Khi tôi viết truyện " Ông già đổ rác", gửi đến chú, chú đọc và cho đăng trên VN TP. Hồ Chí Minh. Gặp tôi, chú chỉ nói ngắn gọn" Viết có nét lắm". Rồi tôi về Sg làm báo, tôi viết truyện ngắn, chú đều cho đăng. Truyện " Lá thư của một tử tù"(  sau này tôi đổi lại là " nấm mồ" )khi đọc truyện này chú bảo tôi : " truyện có vấn đề". Rồi liên tiếp chỉ trong 1 tháng, tôi đăng luôn 4 truyện ( Báo lúc đó ra tuần số) khiến Bùi Chí Vinh phải thốt lên là tôi được " cây đa , cây đề" nâng đỡ. Tôi không viết nữa.

 Khi tập truyện ngắn " Tiếng Khóc và Tiếng hát" của chú được Hội nhà văn việt nam trao giải, chú đã ký gửi tặng tôi qua bưu điện. Khi nhận tập truyện, với dòng chữ ký tặng của chú, tôi thầm hiểu một lời nhắc nhỡ, động viên tôi hãy tiếp tục sáng tác.

 Rồi năm 2000 tôi viết truyện ngắn " chiếc nhẫn đá" dư thi cuộc Thi truyện ngắn lần đầu tiên của báo Văn Nghệ trẻ. truyện không được giải nhưng được chọn in trong tuyển tập " 20 truyện ngắn hay" của cuộc thi. Tôi viết, chỉ để thử sức mình.

Ngày nhỏ tôi vẫn thường ngâm nga bài thơ Ba tôi viết tặng chú, khi chú ra Bắc tập kết :

Tay bút run run lòng bỡ ngỡ

Đề thơ tâm sự gửi người xa

Không tiếng trúc đưa người chí cả

ngậm ngùi ta hát tặng bài ca

" Tráng sĩ hề Tráng sĩ

Ra đi hề xông pha

Cứu non non hề cơn loạn lạc

 đem phong ba hề chống phong ba..."

Bài thơ rất dài, sau ngày ba tôi mất ( 1986) , tôi đem bài thơ này với bút tích của ba tôi trao cho chú. Chú không đọc ngay mà xếp lại bỏ vào túi, bảo với tôi " Ba cháu đi nhẹ nhành chứ !". Tôi gật đầu. kể với chú : Chiều đó Ba đang nằm võng đọc sách rồi lên cơn suyễn, rời võng vào nhà lấy thuốc chưa kịp uống đã đi".

Chú bảo : " bệnh suyễn của ba cháu do bị tra tấn mà có". Rồi chú không nói thêm gì nữa cả. Chú vốn là người ít nói.

Thời gian trôi qua, Tôi biết chú đã về Bến tre. Tôi chưa lần đến thăm chú nhưng tôi vẫn thường tìm đọc các tác phẩm của chú.  Hôm nay, lên mạng, mới biết tin chú mất.

Chỉ biết thắp nén nhang tâm tưởng đưa ngưới " cỡi hạc quy tiên"

NHÀ VĂN TRANG THẾ HY



Nhà văn Trang Thế Hy tên thật là Võ Trọng Cảnh, sinh ngày 29 tháng 10 năm 1924, quê quán ở Hữu Định, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Ông tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, làm cán bộ văn hoá thông tin, tuyên huấn; từng bị địch bắt giam năm 1962.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông về sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh hơn 15 năm, về hưu năm 1992, rồi “đi chỗ khác chơi” - ẩn cư tại quê hương Bến Tre.

Nhà văn Trang Thế Hy còn có các bút danh khác: Phạm Võ, Văn Phụng Mỹ, Triều Phong, Vũ Ái, Văn, Minh Phẩm. Ông là một trong những nhà văn đương đại hàng đầu của văn chương Nam Bộ nửa sau thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI.

Ông từng là Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh; Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam; và hiện là Chủ tịch danh dự Hội Văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Bến Tre.

Nhà văn Trang Thế Hy đã từ trần vào lúc 0g50 ngày 08.12.2015 tại Bến Tre và được an táng tại quê nhà.

Tác phẩm đã xuất bản:

- Nắng đẹp miền quê ngoại (truyện ngắn, 1964)
- Mưa ấm (tập truyện ngắn, 1981)
- Người yêu và mùa thu (truyện ngắn, 1981)
- Vết thương thứ mười ba (tập truyện, 1989)
- Tiếng khóc và tiếng hát (truyện ngắn, 1993)
- Nợ nước mắt và những truyện ngắn khác (tập truyện ngắn, 2000)...

- Đắng và ngọt (tập thơ, 2009)



Giải thưởng văn học:

- Giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu của Hội Văn nghệ giải phóng miền Nam (1960-1965) cho truyện ngắn Anh Thơm Râu Rồng.
- Tặng thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1994 với tập truyện Tiếng khóc và tiếng hát.
- Tặng thưởng loại A của Uỷ ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2001cho tập truyện Nợ nước mắt...



Quan niệm văn học:

- “Tôi nghe đó (từ câu chuyện của chị bán thuốc lá) là lời răn dạy rất nghiêm có giá trị thức tỉnh cao của một hiện thực đau buồn nhắc nhở người cầm bút đừng bao giờ đánh mất cái điểm tựa đáng tin cậy của mình là nỗi đau khổ lớn của số đông thầm lặng”.



TÁC PHẨM TRÊN NVTPHCM:

>> Mỹ Thơ - truyện ngắn

>> Xứ xa và xứ mơ - truyện ngắn

>> Giả đò yêu - truyện ngắn

>> Nguồn cảm mới - truyện ngắn

>> Quán bên đường - thơ phổ nhạc



VIẾT VỀ TRANG THẾ HY:

>> Tấm lòng của một "người hiền Nam bộ"

>> Bên trời thêm một người sang

>> Trang Thế Hy ra đi trong tiếng lá dừa rơi

>> Chuyến tàu vét đời người

>> Ông "Tư Sâm" Trang Thế Hy về trời rồi

>> Đại thụ toả bóng làng văn

>> Trang Thế Hy không nhắm mắt, quay lưng...

>> Một lần ghé quán bên đường...

>> Bài thơ cuộc đời

>> Bình thản hồn nhiên

>> Trang Thế Hy giữa đắng và ngọt

>> Hạnh phúc của ngôi sao buồn

>> "Vàng mười" của văn học Nam Bộ

>> Trang Thế Hy gió đưa gió đẩy

>> Cổ thụ của văn học Nam Bộ

>> Ngày thường với nhà văn Trang Thế Hy

>> Trang Thế Hy ẩn sĩ vườn dừa



ẢNH TƯ LIỆU CỦA TRANG THẾ HY:







Nhà văn Trang Thế Hy





Hai nhà văn Trang Thế Hy và Nguyễn Quang Sáng

dự đám giỗ nhà văn Sơn Nam năm 2012

Ngày tháng yên bình

" ...Tôi thực sự có quãng thời gian sống yên bình và hạnh phúc tuy ngắn ngủi và nó đã mất đi khi tôi tiếp tục dấn thân..."



Từ nhỏ, tôi đã thể hiện là một đứa bé thông minh, độc lập và năng động. Tôi có thể một mình vui vẻ chơi với những đồ chơi của mình mà không cần một đứa trẻ nào. Sự thông minh và năng động của tôi cũng được thể hiện trong suốt quá trình học tập ở nhà trường. Tôi luôn là học sinh xuất sắc và là tâm điểm của lớp tôi. Thế nhưng, chỉ đến năm lớp 11 tôi đã sớm nhận ra sự sự ảo tưởng, phù du của danh lợi và sớm trở thành một kẻ- mà bạn bè tôi từng bảo : yếm thế.

Ba tôi mất, cũng là lần đầu tiên trong đời tôi cảm nhận được sự ân hận : tôi đã phụ lòng kỳ vọng của ông dành cho tôi. Ở tuổi 24, với mọi người có lẽ là quá trẻ nhưng tôi luôn cảm giác một sự sống thừa thải ở tôi. Sự ra đi của ba tôi cùng với lòng ân hận đã đưa tôi đến với nghề cầm bút, cho dù lúc đó tôi không có mấy hứng thú với văn chương. Tôi từ bỏ công việc hiện có của mình, cùng mối tình đầu sâu đâm nhưng oan trái chỉ vì ý thức gia cấp nặng nề của gia đình người tôi yêu thương. Tôi viết truyện ngắn đầu tay " Hai mùa mưa" và được đăng ngay trên tạp chí của Hội văn học -nghệ thuật tỉnh. Rồi truyện ngắn thứ hai " Cảm ơn hoa hồng"...gây được sự chú ý và đến truyện ngắn thứ 3 : Niềm vui của Trọc xù, tôi đã chính thức vào làm biên tập viên bộ môn Văn học của Hội. Và tôi đã quyết định cưới vợ hy vọng tạo cho mình thêm động lực dấn thân vào con đường văn chương, tạo lập danh tiếng duy trì cái " nghiệp" của gia đình tôi.

Sống trong cái thơ giới của những người làm nghệ thuật- thế giới mà lúc nhỏ tôi luôn luôn kính trọng vì đó là thế giới của ba tôi- chưa được hai năm, tôi lại sớm thất vọng bởi những con người mang sứ mệnh cao đẹp ấy phần đông cũng chỉ là những kẻ " xôi thịt" " hèn mạt"...và đam mê hư danh. Có lẽ, đây mới là thời gian chính thức cho tôi nhìn được cuộc đời. Đi đến đỉnh điểm khi chỉ vì một chút hiểu lầm trong việc chuẩn bị đại hội lần đầu tiên ( sau 11 năm thành lập) mà những người bạn trở mặt nhau, những kẻ cơ hội len chân vào kết vây cánh rồi đấu đá nhau bằng những hành vi thật dơ bẩn. Thế là , tôi quyết định bỏ việc.

Tôi về sống ở căn hộ tập thể của cơ quan  vợ tôi. Ngày đó, vợ tôi mang thai đã hơn 4 tháng. Tôi không có chút lòng u uất nào như trước đây mà thật sự cảm thấy yên ổn với cuộc sống yên bình nghèo khó. Mỗi sáng, tôi thức dậy thật sớm, trở về với thói quen của thời thanh niên, đi  bài quyền rồi tắm rửa, vệ sinh cá nhân và nhóm bếp chuẩn bị buổi ăn sáng cho vợ tôi. Bữa ăn sáng thật đơn giản, khi thì một chén cơm nếp, khi chỉ là cơm nguội chiên lại..nhưng chúng tôi thật sự vui vẻ. Vợ tôi ngày đó thật hạnh phúc khi được tôi chăm sóc từng bữa ăn. Ăn sáng xong vợ tôi đi làm, tôi ở nhà thả gà cho ăn xong thì đào mấy con trùng làm mồi đi câu, kiếm chút thức ăn tươi cho cả ngày. Chúng tôi chỉ có nguồn thu nhập duy nhất là từ đồng lương còm cõi của một nhân viên kế toán một công ty cấp 3 của huyện. Tôi từ bỏ thói quen cà phê ngày 3 cử, tập quấn thuốc rê... và hạn chế mọi giao tiếp nếu có thể( Tôi là người giao du rất rộng rãi, cũng may là đó chúng tôi sống ở huyện cách xa thị xã 20km). Tôi đi chợ, nấu cơm, giặt đồ cho vợ...khiến mấy đứa bạn vào thăm tôi không khỏi bất ngờ. Nhiều đứa hỏi tôi : mầy thực sự chấp nhận cuộc sống như thế hay sao? Tôi chỉ cười và đáp lại : hiện giờ tao thấy ổn hơn bao giờ hết.

Thế rồi, vào một buổi chiều anh Tấn Hùng cùng nhà văn Xuân Sắc vào thăm tôi. Khi ngồi uống cà phê, anh  Hùng mới đưa cho tôi xem quyết định nhận tôi vào làm việc ở Báo Tây ninh. Tôi khá bất ngờ, khi thấy mức lương khởi điểm của tôi cao gấp đôi mức lương của tôi ở Hội Văn Nghệ. Tôi không hề nhờ xin việc nhưng tôi biết mọi việc là do anh Tấn Hùng sắp xếp- anh là phóng viên của Báo nhưng đầy máu văn nghệ văn gừng.

Tôi nhận quyết định và trả lời để suy nghĩ thêm có nên đi làm hay không?

Tối hôm đó, tôi đưa cho vợ tôi xem quyết định của Báo Tây ninh. Vợ tôi không dấu được sự vui mừng cho dù bảo tùy tôi quyết định. Chỉ còn tháng nửa là vợ tôi sinh khiến tôi không khỏi phân vân.

Chiều hôm sau, tôi ra báo thì gặp ngay chú Sáu Tâm- tổng biên tập báo ngay bậc thềm cửa. Tôi và ông cũng chỉ biết nhau trong một hai lần ông vào dự sinh hoạt câu lạc bộ sáng tác, không có mối giao tình nào, Thế nhưng, tôi không khỏi ngỡ ngàng khi ông lên tiếng hỏi thăm tôi : Vợ mầy chừng nào sanh? Tôi chưa kịp trả lời ông đã kéo tôi vào phòng làm việc của ông. Chúng tôi trò chuyện với nhau khoảng chừng 5 phút, câu chuyện cũng chỉ xoay quanh việc thăm hỏi vợ con tôi. Ông không hề đá động đến việc cái quyết định ông đã ký và công việc của tôi. Khi tôi chào ông về, lúc đó ông mới nói : Nếu đồng ý đi làm thì xem như lương được lãnh ngay tháng này nhưng cứ ở nhà lo khi nào vợ sanh xong rồi đi làm.

Có lẽ, chính vì câu nói này của ông mà tôi đã quyêt định đi làm và chỉ gắn bó với Báo Tây ninh do ông lãnh đạo và cùng trải qua bao sóng gió.

Tôi không có gì để nuối tiếc cho quãng đời làm phóng viên Báo cũng như sự đổ vỡ gia đình của tôi. Chỉ là khi nhìn lại, tôi nhận ra thời gian ngắn ngủi bên vợ tôi trong những ngày tôi thất nghiệp lại là quãng đời bình yên duy nhất tôi đã có.

Gọi nắng

Những ngày tháng sáu, bầu trời quê tôi luôn đầy mây xám và theo đó là những cơn mưa dầm. Phải ở lì trong nhà chẳng biết làm gì hơn là nghe nhạc. Hẳn nhiên là nhạc Trịnh với giọng hát Khánh Ly. Cứ vậy mà thả nỗi buồn lênh đênh theo giai điệu rồi rơi tỏm xuống vì ca từ hết sức độc đáo của anh.

Tôi có cái duyên được ngồi cà phê với anh trong một buổi chiều ở quán Nắng Vàng nằm trong một con hẻm đường Điện Biên Phủ. Dạo đó, tôi dự định viết một bài phỏng vấn anh cho tờ Tây ninh cuôi tuần- tờ báo phát hành ở Sài gòn cộng tác với nhà văn Dương Hà ( tác giả Bên dòng sông Trẹm).

Ngày đó, tôi dự định phỏng vấn anh về các ca khúc phản chiến. Với tôi, tôi thích các ca khúc phản chiến của anh hơn là những bản tình ca. Anh rất cởi mở và càng tỏ ra vui vẻ hơn khi biết tôi là con của một nhà báo mà anh quen biết, thân thiện.

Chúng tôi đề cặp nhiều quanh bài " Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui" - dù đây là bài hát được anh sáng tác sau giải phóng nhưng tôi xếp nó vào dòng nhạc phản chiến của anh. Anh khá bất ngờ khi tôi đặt vấn đề này và cả bài " Huyền thoại mẹ". Anh bảo về cơ bản có thể xem là vậy. Tôi nói với anh tư tưởng Phản chiến của anh vẫn phản phất trong nhiều bài Tình ca. Anh cười ý nhị.

Tiếc là lúc đó, anh có việc phải đi nên câu chuyện của chúng tôi vẫn chưa kết thúc.

Anh chỉ bảo tôi thường xuyên ghé anh chơi. Rồi đột nhiên anh hỏi tôi : - Thu biết chơi nhạc không?

Tôi nói tôi có học Guitar cổ điển chút chút.
Với tôi đó là một kỉ niệm khó quên không phải vì tôi được được làm quen với người nỗi tiếng như anh ( Từ nhỏ, tôi được rất nhiều người nổi tiếng bồng bế rồi) mà là cảm giác sự gần gũi rất rõ giữa tôi và anh.

Đáng tiếc, công việc bề bộn tôi chưa kịp gặp lại anh thì tờ báo hết vốn.  Ban biên tập cho ngưng và phải lo thu xếp công nợ mà nhà văn Dương Hà không trả được.

Tôi cũng đã không viết bài về buổi nói chuyện ngắn ngủi nhưng rất thú vị cùng anh.

Cho đến ngày anh mất, nhiều anh em ở Tây ninh rũ tôi đi điếu tang nhưng tôi từ chối.

Với tôi anh luôn hiện hữu trong cuộc đời qua những ca khúc của anh.

Chiều nay, trong cái u tối của bầu trời đang mưa, tôi dường như nhận ra một " hoa nắng " vừa rơi...nhận ra bóng dáng anh ngồi gầy hao...
Bài Guitar cổ điển đầu tiên tôi tự tập và đánh mà không cần thầy cũng là bài " Hạ Trắng " của anh do Đỗ Đình Phương biên soạn

Chiến tranh chưa bao giờ qua đi

Anh Long về đám giỗ ba tôi quả là điều bất ngờ. Thấm thoát đã hơn 20 năm chúng tôi không gặp nhau và cũng không liên lạc. Anh là bạn học thời trung học của anh Quí- anh kế tôi và lớn hơn tôi đến 5 tuổi. Ngày nhỏ, tôi vẫn thích anh và anh Danh tụ lại ở nhà tôi chơi đàn thổi sáo. Rồi anh và anh Danh đi lính, sang chiến trường Cam-Pu-Chia. Hai anh cùng ở chung một đại đội thuộc trung đoàn Gia định. Kết thúc chiến tranh, chỉ có anh trở về. Anh Danh thì vĩnh viễn nằm lại trên đất bạn. Anh tôi, sau khi được tin anh Danh hy sinh thì anh bẻ sáo, vài tháng sau, dù đang học đại học nhưng anh lại tình nguyện nhập ngũ. Cũng may, anh đã không ra chiến trường, anh được đưa về trung đoàn hậu cần mà phần lớn lính trung đoàn là sinh viên tình nguyện. Từ đó, anh không bao giờ thổi sáo nữa. Anh long kể,  trong chiến dịch " tốc chiến, tốc thắng" trung đoàn của anh từ KongPhongCham đánh thẳng vào Phnôm-Phênh và chỉ trong 7 ngày đêm đã vào thủ đô Cam-Pu-Chia với  157 người còn nguyên lành. Anh Danh ngã xuống trong đêm tiến quân ngày thứ tư.Anh trúng đạn ở đùi.Đại đội cứ thế mà xông lên những người lính ngã xuống nằm lại chờ cứu thương. Vết thương của anh Danh không nặng nhưng anh chết vì mất máu quá nhiều. Khi nghe tin anh Danh mất, anh vẫn không thể nào tin được. Rồi cũng chính anh bị thương và khi xuất ngủ anh vẫn mang trong đầu một miểng đạn B40 không lấy ra được cho đến bây giờ.

Nhiều năm không gặp, nhưng anh Long cũng không khác mấy nên tôi nhận ra anh ngay. Duy chỉ mái tóc của anh thì đã bạc trắng.Vẫn cặp kính cận to đùng. Không rõ ngày trước khám nghĩa vụ quân sự như thế nào mà người cận thị đến 4 độ như anh lại trúng tuyển.Lúc tôi về Sài Gòn anh tôi đã đi lính.Tôi ở một mình,thỉnh thoảng anh Long lại qua chơi. Có tối, nhậu xong anh ngủ lại.

Nghề làm báo thật thật giả giả- Thanh Tra làm ra đâu cũng vào đấy!

Cuối năm, tôi viết một bài phỏng vấn anh bảy Đức- lúc đó là chánh Thanh tra Nhà nước tỉnh. Sau khi trao đổi với anh sơ lược, tôi soạn câu hỏi và gửi cho anh. Vài ngày sau,anh viết bài trả lời cho tôi. Đọc bài trả lời của anh có đoạn viết : Thanh tra làm ra nhưng rồi đâu vẫn vào đấy". Tôi đã lấy câu này làm tựa cho bài phỏng vấn và điện thoại cho anh.
Tôi bảo : cái tiêu đề này sẽ ảnh hưởng đến anh đấy, anh ngại không?- Anh suy nghĩ rồi gọi tôi qua văn phòng anh.
Quả thật nội dung của bài phỏng vấn của tôi là xoay quanh nhiều vụ "Tham nhũng" tồn động chưa được xử lý mà cơ quan thanh tra đã có kết luận đề nghị khởi tố. Bản thân anh Bảy là người chính trực, liêm khiết nên anh cũng rất bất bình nhưng quyền lực của cơ quan Thanh tra chỉ là " lập hồ sơ đề nghị khởi tố". Đó là nguyên nhân anh phát biểu : Thanh tra làm ra đâu cũng vào đấy!". mặc dù đó là sự thật, nhưng chúng tôi đều biết rằng phát biểu điều này có khả năng ảnh hưởng đến cái chức " chánh thanh tra" của anh .
Hai anh em ngồi uống trà, anh đọc lại bài phỏng vấn của tôi rất kỹ, cuối cùng anh bảo : " Phải vậy thôi, thà nghỉ chứ Thanh tra thế này thì thanh tra làm gì?. Tôi cười : anh chấp nhận trả giá. Anh gật đầu : bất quá thì bị kiểm điểm, được vận động về hưu sớm thôi. Anh cười, Những câu hỏi của mày dồn tao đến câu trả lời đó còn làm bộ nữa à?
Chúng tôi cùng cười. Tôi biết anh khi anh là Phó ban UBKT đảng và lúc anh làm trưởng đoàn kiểm tra giải quyết đơn tố cáo tiêu cực của bác sĩ Hồ sáu đối với giám đốc Sở y tế và lần đó chúng tôi cũng không ít lần tranh cãi nhưng cuối cùng anh cũng thừa nhận : ăn cắp một đồng hay 100 triệu đồng cũng là ăn cắp không thể bỏ qua. Từ đó chúng tôi thân nhau. Khi anh làm chánh thanh tra tỉnh, nhiều vụ anh gọi tôi tham gia nghiên cứu hồ sơ cùng với đoàn. Trong lúc đoàn làm việc, những gì phát hiện được tôi được toàn quyền viết bài mà không cần phải thông qua anh.,bởi anh tin tưởng tuyệt đối vào nhận định, cũng như kiến thức về pháp luật của tôi.
Bài báo đăng, quả nhiên không nằm ngoài dự đoán của tôi, anh được Ban Thường Vụ tỉnh ủy mời làm việc. Tôi đã nhiều lần hỏi thăm anh về nội dung các buổi làm việc đó thì anh chỉ im lặng và bảo làm việc không chính thức nên chẳng có gì phải nói. Năm sau, anh nghỉ hưu.
Anh lặng lẽ nghỉ và bàn giao. Tôi hỏi anh có buồn không? Anh đáp : mình đã làm tất cả những gì mình có thể làm cho đất nước rồi thì buồn cái gì? Bản thân anh cũng là thường binh. Sau này, tôi đã viết một bài về anh. Anh là một trong những số ít người Cộng sản mà tôi thực sự kính trọng.
Anh nghèo và sau này nghiện rượu trắng. Anh mất và để lại niềm kiêu hãnh cho gia đình cũng như bạn bè anh.
Trong thời giam anh đương nhiệm.bản thân tôi đã viết về một vụ tiêu cực kéo dài hơn 2 năm với tổng cộng hơn 10 bài, đó là chưa kể tôi lôi kéo bạn bè "đánh phụ" : Lao đông, Nông nghiệp, Tuần tin tức, Công an thành phố, Doanh nghiệp, Thanh niên nhưng "mọi việc dẫn đâu vào đấy!". Tôi nhớ bài viết cuối cùng tôi đã không ngần ngại diễn dẫn "luật hình sự" và viết như một bảng cáo trạng. Bài ra, An về bảo với tôi ( An cũng là phóng viên báo đang tập sự ở đoàn Luật sư tỉnh) : bên đoàn luật sư nói anh viết thế này thì Lý Văn Y  không bị khởi tố mới là chuyện lạ. Thế nhưng, chuyện lạ vẫn thường xảy ra.
Từ đó,tôi chỉ viết điều tra tiêu cực khi đích thân tổng biên tập yêu cầu.
Sau này, quyết định bỏ nghề. tôi gửi đơn xin nghỉ, nhưng mãi đến 6 tháng sau, Chú Sáu Tâm mới gọi tôi và hỏi lại tôi đã suy nghĩ kỹ chưa. Tôi vẫn quyết định nghỉ nhưng chú chần chừ chưa giải quyết. Đến khi tôi thẳng thắn bảo rằng: nghỉ bây giờ có chế độ ưu tiên. Chú về hưu cháu cũng không viết được, cũng phải nghỉ. Tổng cộng, tôi làm báo được 13 năm và tính 2 năm làm báo Văn nghệ tỉnh thì được 15 năm. Sau này, dù tôi đã nghỉ hơn 10 năm, Báo vẫn đề nghị cấp bằng khen 15 năm làm báo cho tôi.
Tôi nghỉ được năm,  chú Sáu Tâm xuống thăm tôi.Chú bảo :" tao cũng được đề nghị hưu sớm một năm". tôi cười : thì nghỉ đi, lãnh một lần tiền nhiều đấy chú. Vả lại, chú qua bên Hội nhà báo làm thì lãnh hai đầu lương có phải sướng hơn không?
Chú nghỉ và qua hội nhà báo làm. Chú bị tai nạn mất. Sau đám tang của chú ít lâu, thím gọi tôi bảo ghé thím lấy Thẻ Hội viên Hội Nhà Báo. Không ngờ, chú vẫn giữ thẻ tôi trả. Tôi biết, chú luôn mong muốn tôi trở lại với nghề báo.
Phát biểu của anh Bảy Đức vẫn luôn hiện diện trong suy nghĩ của tôi : Thanh tra làm ra đâu cũng vào đấy! huống chi là báo chí chỉ có tiếng nói.

VUI BUỒN MỘT CHYẾN ĐI

Vào đầu thập niên 90, tôi được một anh bạn là giám đốc một công ty quốc doanh đài thọ một chuyến đi Nam-Bắc. Vào lúc đó, các doanh nghiệp quốc doanh của tỉnh, bước vào cơ chế thị trường hầu hết đều sập tiệm, riêng doanh nghiệp của anh bạn thì vẫn còn trụ được. Đó cũng là nhờ vào sự năng nổ của anh. Anh đã chạy vạy khắp cả nước để tìm kiếm hợp đồng, tìm công việc nuôi bộ máy của mình.

 Anh H. chỉ lớn hơn tôi vài tuổi, gia đình anh và gia đình tôi cũng là chỗ quen biết. Sau loạt bài về Lương y Huỳnh Thúc Sỹ, tôi qua lại với anh nhiều hơn vì mẹ anh là một trong những bác sĩ đã cung cấp những thông tin rất quan trọng. Anh lo cho tôi đi chuyến này là mong tôi có nhận thức đầy đủ hơn về tình hình của đất nước giai đoạn này.Nhưng anh lại buộc tôi phải hứa là : không được viết gì!. Tôi đã chấp nhận. Chuyến đi đã để lại cho tôi một ấn tượng khá quan trọng, khiến tôi hiểu rõ hơn về tình trạng tham nhũng nhưng tôi đã thực hiện đúng lới hứa, cho đến bây giờ. Tôi chỉ viết về những nghĩa cử rất đẹp mà trong chuyến đi tôi ghi nhận được và đăng trên báo tỉnh.

Đó là chuyện, ngày chúng tôi đến Huế. Trong cái lất phất của mưa xuân

“… mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ

Dài tay em mấy thuở mắt xanh xao…

Chính lúc đó tôi mới cảm nhận được hết vẽ đẹp giai điệu " Diễm xưa" của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

Hẳn nhiên chúng tôi ghé vào Tham quan thành nội để hiểu biết về kiến trúc cung đình xưa. Trong thành nội có một điểm bán sách và tôi lại là người mê sách nên ghé vào. Tôi mua một cuốn sách về  viết về Huế với giá bìa là 15.000đ. Tôi đã đưa tờ 20.000đ rồi đi vội theo anh em trong đoàn( anh em công nhân đi làm). Chị bán hàng lu bu vì đông khách nên cũng không kịp thối tiền cho tôi. Với tôi, 5.000đ cũng không là lớn nên tôi cũng không chờ chị thối lại tiền. Chúng tôi đi vòng vo hết mọi nên, hơn tiếng sau chúng tôi mới ra cổng và tôi hầu như quên bẳng cái chuyện mua sách. Vừa ra đến cổng, chị bán sách dường như đã đứng đợi từ lâu, thấy tôi chị mừng rỡ bước đến, nhỏ nhẹ nói :

-         “ Xin lỗi chú, lúc nãy tôi chưa kịp thối tiền cho chú”.

Quả thật tôi đã ngỡ ngàng, rồi mới nhớ lại việc tôi mua sách. Chị trao tôi tờ 5.000đ và lặp lại lời xin lỗi. Tôi cầm tiền, chỉ cười mà không biết nói gì cả. Khi chị bỏ đi, tôi mới vội chạy theo gọi chị để nói lời cám ơn và xin chị cho biết tên họ. Chị cười và lắc đầu rồi đi vội vào trong.

Câu chuyện thứ hai, khi chúng tôi ra Hà Nội. đúng vào cái rét nàng Bân- năm đó lạnh chỉ còn 8 độC.Hẳn nhiên, với người miền Nam như tôi thì đó là cái lạnh run người nhưng có lẽ dễ chịu hơn cái lạnh ở quê tôi bởi sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm .. Quê tôi, mùa đông năm 76 ,đêm nhiệt độ  xuống15- 18 độ,  ba tôi chất củi, đốt lửa bên ngoài vách giường ngủ để sưởi ấm cho tôi

Hôm đó,  chúng tôi lang thang phố phường Hà nội- đúng vào lúc chợ Đồng Xuân vừa xãy ra hỏa hoạn. Chúng tôi ghé Văn Miếu, đến Chùa Một Cột, Hồ Tây, đền Trấn Võ- và hẳn nhiên là phải đến Viện bảo tàng Mỹ thuật.

Tôi vào mua vé, người bán vé bán cho chúng tôi 2 vé tham quan,  giá 10.000đ/vé. Tôi mua vé vào đưa cho cô tiếp tân . Cô xem vé rồi nhìn chúng tôi hỏi: các anh ở miền Nam ra phải không?”. Tôi gật đầu. Cô bảo: Sao các anh mua vé này.Đây là vé vào cửa bán cho người nước ngoài. Các anh chỉ phải mua vé 500đ thôi.” Anh bạn tôi nghe nói vậy thì cười bảo : Chắc ông bán vé thấy tụi này giống dân nước ngoài vậy. Tôi bảo : Thôi kệ, mua rồi., vào cửa là được.

Cô tiếp tân, cười nói: Hai bác chờ em  nhé.

Vậy là cô đi thẳng ra quầy bán vé. Cô đổi vé xong cầm vào đưa chúng tôi và cả tiền thối lại. Tôi cầm tiền và cũng chỉ biết nói lời cám ơn. Trong lòng tôi nghĩ : sao có người dễ thương đến vậy? Quan niệm của tôi về con gái Bắc: chanh chua, điêu ngoa vốn từ nhỏ được nghe nhiều giờ như thay đổi hẳn.

Có lẽ, đây là điều thú vị nhất cho chuyến đi “ bụi” Nam – Bắc gần hơn tháng  của tôi.Còn một điều khiến tôi khá thích thú là sự hiếu khách của người miền Bắc và cảm tình của người dân bắc dành cho người miền Nam chúng tôi.

Hôm chúng tôi ra Hà Nội-  vợ chồng người anh bà con của anh S. đã đến tận nhà nghỉ Giảng Võ đón chúng tôi về nhà anh chị chơi. Biết người miền Nam không quen cái lạnh xứ Bắc, anh chị đem theo 2 chiếc áo ấm cho chúng tôi mượn . Anh còn  cho chúng tôi mượn chiếc xe honda- phương tiện để anh đi dạy( anh dạy Sử ở trường Đại học Khoa học Xã hội Hà nội)-cho chúng tôi tiện đi lại.

Quê anh sơn ở Hà Đông- chúng tôi về thăm và lần đầu tiên tôi hình dung rõ nét về “ làng Bắc bộ”. Chúng tôi được tiếp đón ân cần và chu đáo, dù đây là lần đầu tiên anh Sơn qua lại với những người bà con. Dấu ấn dòng họ luôn đậm nét trong suy nghĩ của người miền Bắc không nhợt nhạt như trong Nam. Nghe chúng tôi là nhà báo ở miền Nam ra, nhiều người trí thức của làng  sang chơi và mời chúng tôi về nhà. Tôi nhớ, chú Ba vốn là viện trưởng viện kiểm sát của một huyện – mời chúng tôi về thăm nhà chú. Tôi đã hơi ngạc nhiên bởi sự đơn sơ mang cái nghèo chân chất của người cán bộ miền Bắc. Chúng tôi ngồi trò chuyện trên một chiếc vạt giường kê dưới nền đất nhưng tôi cảm thấy  ấm áp ở nơi xứ lạ quê người này.

Rồi chúng tôi đi thăm mộ gia tộc, nhìn thửa ruộng bé tẹo của mỗi gia đình mà thương cho sự cần cù của người nông dân xứ Bắc.Tôi nghĩ đến những năm tháng chiến tranh hẳn người miền Bắc phải chịu đựng biết bao gian khổ.

Từ giã những người bà con của anh Sơn, chúng tôi chia tay trong sự tiếc nuối bởi khó có ngày gặp lại nhau.

( còn tiếp)

Dấu ấn lý lịch

Học kỳ 2 năm 11, tôi bỏ học hẳn sau cái vụ đánh ông Cống- hiệu trưởng trường tôi . Tôi nộp đơn xin học nghề và kéo theo cả đam bạn trong lớp. Năm đó, lớp tôi hơn 15 học sinh bỏ học. Tôi, Tâm Lý và Thanh Bắc vào học Trường Công nhân kỹ thuật điện ở Hóc- Môn – Sài Gòn. Chúng tôi vào trường,phải học quân sự 3 tháng. Mới hơn tháng, tôi nhận được thông báo của ban tuyển sinh tỉnh gửi cho nhà trường gọi về.Ban giám hiệu nhà trường cho biết, Ty điện lực tỉnh đã chiêu sinh không thông qua Ban tuyển sinh tỉnh và tôi không thuộc diện được chấp thuận. Tôi chẳng rõ nguyên do gì nhưng lờ mờ hiểu được là do lý lịch của tôi . Lý lịch tôi đã khai người anh thứ ba của tôi là : Trung sĩ lính ngụy đào ngũ và mất tích.

Trưa ngày 30/4 anh tôi ra đi. Tôi còn nhớ rõ, hôm đó anh về nhà, lấy ghế ra trước cửa chơi đàn. Má tôi , gội đầu lên vừa chải tóc vừa bảo : “ Việt cộng vào rồi đó, giỏi thì đi tao coi”. Nghe má tôi nói vậy, anh bỏ đàn rồi lấy xe đạp đi. Từ ngày đó nhà không nhận được tin tức của anh mãi đến năm 1979 mới nhận được thư anh từ bên Mỹ gửi về. Trước đó, khi khai lý lịch ba đã bảo toi khai về anh như trên.

Sau khi nhận thông báo của Ban tuyển sinh tỉnh, sáng hôm sau tôi thu dọn rời trường. Trường nằm ở khu 18 thôn vườn trầu, tôi phải đi bộ hơn 3 cây số mới ra đến ngã năm chuồng chó và từ đó đón xe buýt về bến xe miền đông ở Bình triệu. Xe đến chợ Bà Chiểu, nhớ đến cô Truyền- cô giáo dạy văn của tôi năm lớp 10- tôi xuống xe và ghé thăm cô. Cô nghỉ dạy về bán thuốc lá ở chợ Bà Chiểu. Thấy tôi, cô vui vẻ thu dọn rồi đưa tôi về nhà cô chơi. Cô hỏi thăm, biết tôi bị đuổi học. Cô bảo tôi xuống ở với tôi và cô lo cho tôi vào học trung cấp báo chí ở Thủ Đức. Tôi nói, em đi học làm công nhân còn bị đuổi sao vào trường Trung cấp báo chí được. Cô nói có tiền là lo được thôi, rồi bảo tôi đừng lo về tiền bạc gì cô sẽ lo cho. Tôi chi lắc đầu. Cô bảo tôi cứ suy nghĩ, nếu đồng ý thì xuống gặp cô.

Cô không có gia đình, sống một mình. Năm 76, cô từ Huế vào dạy ở trường tôi. Lúc đó tôi học lớp 6 ( Hồi đó, tỉnh chỉ có một trường nam trung học). Cô dạy cấp 3 nhưng ngay năm lớp 6, tôi đã viết một vỡ hài kịch 15 phút cho lớp tôi tham gia dự thi biểu diễn văn nghệ ở trường và điều đó khiến cô chú ý đến tôi. Sau này, tách trường, mãi đến lớp 10, cô mới dạy môn văn lớp tôi. Vào giờ cô, tôi vẫn thường hay nhảy cửa sổ trốn giờ. Cô tánh như đàn ông, sáng nào cũng uống cà phê đen và hút thuốc. Lớp 10, tôi đã nghiện thuốc lá cà phê rồi và cô vẫn thường hay ngồi uống cà phê với chúng tôi. Năm đó, cô phê học bạ cuối năm của tôi : Rất có năng khiếu nhưng thiếu chuyên cần. Đó là một trong số ít lời phê của giáo viên mà tôi vẫn nhớ mãi.

Ở nhà cô đến trưa, cơm nước xong cô đưa tôi ra bến xe. Cô căn dặn : Em suy nghĩ nếu muốn đi học báo chí thì xuống cô. Cô hỏi tôi còn tiền không rồi đưa tôi 20 ngàn nhưng tôi từ chối. Cô đi rồi, tôi vào mua vé mới biết mình chỉ còn đủ tiền mua vé về đến Gò Dầu, cách nhà tôi đến 40 km. Dường như, lúc ấy đầu óc tôi trống rỗng, tôi chẳng nghĩ gì cả. Tôi mua vé và về đn Gò dầu thì xuống. Cứ vậy, tôi cuốc bộ về nhà. Đến tối mịt, tôi mới về đến nhà, mệt lã. Ba mở cửa, thấy tôi ông ngạc nhiên bảo : Sao về tối vậy? Tôi im lặng . Má tôi ở nhà dưới, thấy tôi cũng hỏi : Sao lại về? Tôi móc cái giấy của Ban tuyển sinh đưa cho má, đáp gọp lỏn : bị đuổi. Má tôi cầm giấy xem qua rồi phàn nàn : Sao kỳ cục vậy? Tôi nhún vai, xuống bếp kiếm cơm.
Sáng hôm sau, tôi thức dậy, má đã đi làm. Tôi cũng đi.
Tôi ra đầu cầu Quan nhập bọn với An và Phúc. Mấy đứa bạn học, nghe tin tôi về kéo ra chơi. Tối hôm đó chúng tôi nhậu say mèn, tôi về nhà Đình Thanh ngủ. Thanh học chung với tôi từ lớp 4. Tôi nghỉ, nó cũng nghỉ học về phụ ba nó làm lò đóng xe bò. Thang thang mấy ngày lên lò phụ Thanh cũng chán, tôi bảo Thanh đưa về nhà. Chiều hôm đó, Thanh xem công văn của Ban tuyển sinh, nó kêu lên . Thì ra ông Lê đình Mới là chú ruột của nó. Má tôi nghe vậy mừng lắm, bảo Thanh nhờ ba Thanh sang nói giúp xét cho tôi đi học, cho dù mấy ngày nay má tôi đã nhờ vả nhiều người. Sáng hôm sau, chú Tư Văn đến nhà tôi- chú đang là chủ tịch UBND tỉnh. Nói chuyện với ba tôi – không biết chuyện gì- khi về, chú nhìn tôi cười bảo : Cháu quậy có tiếng đó hả. Hay vào làm văn phòng cho chú đi. Tôi cười. Chú về, Ba bảo tôi định làm gì? Tôi lắc đầu : con chưa biết?
Tôi lại bỏ nhà đi. Phúc và An rũ tôi lên rừng đốn tre. Vậy là chúng tôi đi ngay. Đó là lần đầu tiên tôi lên rừng tham gia đốn tre gai để kiếm tiền.
Dạo đó, rừng còn bạt ngàn. Những bụi tre gai quả thật “khổng lồ”. Chúng tôi được những thợ rừng hướng dẫn các đốn tre và rong tre đưa ra. Để có thể chặt được tre phải trèo lên cao hơn 4m mới có thể chặt được. Cây tre nào cũng to như bắp chân, dài hơn cả chục mét. Làm được nữa tháng Phúc dính bịnh sốt rét. Vậy là chúng tôi trở về.
Tôi về, má cho hay đã lo xong giấy tờ cho tôi đi học. Ban tuyển sinh tỉnh đã đồng ý chấp nhận việc đi học của tôi và còn gửi Thanh đi. Má bảo ra nhà Thanh xem hồ sơ đi học của thanh xong chưa nếu xong rồi thì đi xuống trường nộp để đi học lại. rồi má còn đưa tôi lá thư tay của chú Tấn- gửi cho hiệu trưởng trường, dưới thư có cả mộc đỏ của Cục An ninh miền Nam.
Lình xình, hơn tuần sau, tôi và Thanh mới đi xuống trường. Tâm và Thanh Bắc( bởi lớp tôi có nhiều Thanh – nó người bắc nên gọi là Thanh bắc) mừng lắm nhưng nỗi vui mừng chưa được bao lâu thì nhà trường chính thức từ chối không nhận hai chúng tôi vào khóa này mà hẹn đến khóa sau. Lý do, trường đã bổ sung đủ số học sinh. Chờ đến khóa sau thì là 2 năm. Khi nộp hồ sơ cho trường, tôi đã không gặp hiệu trưởng và đưa lá thư của chú Tấn. Tôi cũng không nói cho Thanh biết. vậy là chúng tôi trở về. Khi về , chúng tôi ghé thăm cô Truyền. Cô biế nghe chuyện thở dài, rồi cô nhắc lại ý định của cô, xin cho tôi vào học Trường trung cấp lý luận chính trị ở Thủ Đức- chuyên ngành Báo chí. Tôi chỉ ậm ừ. Sau này, khi biết tôi đã đi làm báo, cô rất vui. Lúc ờ Sai gòn làm tờ Tây ninh cuối tuần, tôi thỉnh thoảng ghé thăm cô.
Chú Tấn về thăm ba tôi và bảo tôi theo chú về Sài gòn làm ở Cục với chú. Ba không cho tôi đi. Ông bảo : làm gì thì làm chứ đừng làm Công an. Ông không muốn tôi đi vào vết xe của ông.
Tôi không làm gì và lại bỏ nhà ,ra nhập bọn với An và Phúc, rồi chỉ để uống rượu và đánh nhau, cho đến một ngày tôi gây ra chuyện “ động trời” khiến ba tôi không còn cách nào khác vội vàng bảo anh Tư tôi xin cho tôi vào làm công nhân ở Nhà Máy đường Bình Dương.
Cũng bởi cái lý lịch đó, sau này đi học lại, tôi đã bỏ không làm bài thi đại học. Tôi cũng nạp đơn thi vào Trường tổng hợp – ngành Hóa- cũng chỉ để biết mức độ ra đề thi Đại học thế nào. Với lý lịch tôi lúc đó, phải đạt trên 18 điểm mới vào đại học được. Quả thật . Sức học của học sinh tỉnh lẽ chúng tôi lúc đó so với đề thi thời đó thì quả là cách biệt một trời một vực nhưng tôi biết tôi thừa khả năng vượt qua, nếu như tôi cố gắng học tập trung một năm. Đáng tiếc, má tôi không đồng ý nên tôi đã xin việc và đi làm.

Thật thật giả giả cái nghề làm báo ( tiếp theo)

* Sáu tháng tù treo vì một tin trong nhà ngoài phố

Dạo ấy, Tòa soạn chỉ có 8 phóng viên, vừa phải đảm bảo bài vở cho tờ báo chính trị ra ngày thứ 5 hàng tuần vừa phải lo 50% bài vở cho tờ Tây ninh chủ nhật hợp tác với Trần Thanh Tâm làm ở Sài Gòn, nên TBT chủ trương khuyến khích mọi nhân viên viết bài, thu thập tin tức. Cánh phóng viên chủ tôi tập trung lo các bài "đinh" và phụ trách chuyên mục, phần còn lại phải trông cậy vào lực lượng cộng tác viên vốn rất mỏng.
Hoài Thanh là nhân viên hợp đồng sử bản in và cũng là người trẻ nhất tòa soạn. Thanh mới tốt nghiệp PTTH, nhằm lúc Tòa soạn thiếu người trầm trọng, Thanh cũng tập tành viết chủ yếu là tin vắn, nhất là mục " trong nhà ngoài phố'. Cơ sự, một tin trong nhà ngoài phố lúc ấy nhuận bút chỉ 5-10 ngàn đồng. Thanh đưa một tin ' trong nhà ngoài phố' khoảng trăm chữ, phê phán một chị Gi. ở xã Trường Hòa đã có chồng con rồi vẫn lăng nhăng, lích nhích ngoại tình.
Có lẽ do quá thiếu bài, và nghĩ loại tin vô thưởng vô phạt này ( tin viết tắt tên người) nên phòng biên tập cho đăng. nào ngờ báo ra, gia đình chồng chị Gi. gửi đơn kiện tòa soạn vu khống và tìm đến tòa soạn yêu cầu đính chính. Phòng biên tập cũng không có lý do để xác định người nêu tên trong tin là chị Gi. nên cũng qua loa, không thể đính chính và do cũng quá bận việc nên buông xuôi. Gia đình chồng chị Gi. tiếp tục khởi kiện.
Thường là PV chúng tôi rất ít khi vào tòa soạn, trừ lúc nộp bài và phải họp giao ban tuần, bởi TBT của chúng tôi mà thấy cánh PV chúng tôi tụ tập ở Tòa soạn là ông quát ngay. Ông bảo Pv mà không ra ngoài thì lấy gì mà viết.
Một hôm, tôi vào nộp bài, anh Hà Thế Mạnh- lúc này là Phó tổng biên tập- bảo tôi : Thu đi với anh qua bên phòng cảnh sát điều tra". tôi hỏi anh chuyện gì? Anh nhăn mặt bảo : Bên điều tra bắt thằng Thanh nhốt hơn cả tuần rồi mà mình không hay biết gì cả. Tao cũng mới nghe gia đình Thanh báo". Tôi chưng hửng, hỏi ra mới biết Thanh bị kiện về cái tin " Trong nhà ngoài phố" mà tôi đã nói ở trên.
Khi chúng tôi qua bên cảnh sát điều tra thì mới biết họ có lý do để khởi tố. Bởi lẽ. cả cái xã Trường Hòa chỉ có mình Nguyễn thị Gi. sanh 1969 là có chồng thôi và họ kết luận bài cái tin Thanh đưa dù viết tắt Nguyễn thị Gi. nhưng ghi rõ sinh năm 1969 .Chúng tôi ngớ người ra và xin được gặp Thanh. Gặp Thanh, mới biết Thanh nghe mấy bà tám chuyện với nhau rồi ghi lại. Thanh sợ lắm, tôi cố gắng an ủi để tìm cách dàn xếp. Tôi hỏi Thanh, thế nghe ai kể. Thoạt đầu Thanh không chịu nói, đến khi tôi dọa " em không nói ra thì tụi anh chẳng có cách nào để cứu em". Thuyết phục mãi, Thanh mới chịu cho cái tên.
Vậy là tôi phải tốc hành xác minh, cũng may cái người phụ nữ nhiều chuyện này chịu thừa nhận là có kể cho Thanh nghe và chị khẳng định chuyện chị Gi. ngoại tình với anh P. là có thật, cả xóm này ai cũng biết.Thú thật, tôi thật tình không muốn kéo chị vào nhưng tôi không còn cách nào khác để cứu Thanh.
Lay quay mãi chúng tôi mới dàn xếp được với Viện kiểm sát để khởi tố Thanh và người cung cấp tin ở mức nhẹ nhất. Đến khi cảnh sát điều tra kết thúc hồ sơ, Thanh cũng đã bị tạm giam 3 tháng( Bên công an giải thích sỡ dĩ họ tạm giam 3 tháng là vì nhiều lần triệu tập Thanh đã không đến và cả phía tòa soạn cũng không cử người sang làm việc). Khi tòa đưa ra xét xử cũng đã hơn 4 tháng. cuối cùng, tòa kết án Thanh và người đưa tin tội danh " vu khống". Thanh bị xử phạt 6 tháng tù cho hưởng án treo.
Từ đó, Thanh chẳng bao giờ bước chân đến tòa soạn lần nào nữa.
Tôi nghĩ, nếu cái tin đó người viết là tôi thì sao? Hẳn bản án dành cho tôi sẽ cao hơn!
Với nghề làm báo, chỉ có mình tự cứu mình mà thôi.
Cũng may, trong bao nhiêu năm làm báo, tôi đã không vấp phải một sai lầm nào trong các bài viết của mình.

Nội Công Hình Ý Quyền

TƯ THẾ CĂN BẢN KHI LUYỆN TẬP.

Ngồi xếp bằng như ngồi thiền hai tay đặt lên đầu gối, lòng bàn tay ngửa, lưng thẳng, vai ngang

BƯỚC 1. Ngực  
Hít hơi thật sâu vào lồng ngực. Muốn đẩy khí vào ngực thì chỉ cần óp bụng, ưỡn ngực về phía trước, hai đầu vai hơi ngã về phía sau giúp khí vào đầy lồng ngực. Giữ hơi đếm thầm 1,2,3,4,5 rồi đưa khí xuống bụng

BƯỚC 2 : Bụng 

Đưa ngực trở lại ban đầu, đẩy khí xuống bụng, hai vai trở về ngang bằng, khí vào đầy bụng (Cơ bụng căng cứng). Giữ khí đếm 1,2,3,4,5 rồi đưa khí vào chính giữa lưng

BƯỚC 3 : Giữa lưng 

Muốn đưa khí vào giữa lưng chỉ cần óp bụng lại, hai vai đưa về phía trước, hơi cong cột sống, làm đúng sẽ có cảm giác cơ nơi giữa lưng căng cứng. Giữ khí đếm 1.2.3.4.5 rồi đưa khí vào thắt lưng

BƯỚC 4 : Thắt lưng 

Chỉ cần ưỡn cột sống thì khí sẽ dồn vào thắt lưng (Cơ thắt lưng căng cứng). Đếm 1,2,3,4,5 rồi đưa khí lên hai vai

BƯỚC 5 : Hai vai 

Thẳng cột sống, rút hai đầu vai lên trên sẽ thấy cơ vai căng cứng, đếm 1,2,3,4,5 rồi đưa khí trở về Ngực

BƯỚC 6 : Ngực 
Trả hai vai trở về bình thường, đẩy ngực ra phía trước. Đếm 1,2,3,4,5 thì thở ra tư từ.

Người mới tập có thể giữ khí ngắn hơn (đếm 1,2,3) người tập thục giữ khí càng lâu càng tốt. Ban đầu có thể tập từng bước ( thí dụ : Bước 1 đưa khí vào ngực rồi thở ra, khi thuần thục rồi thì nối bước 2 Ngực-Bụng, cứ vậy cho đến khi vận chuyển khí liên tục 6 bước)
Thời gian luyện ban đầu chỉ 5 phút sau đó tăng dần lên càng lâu càng tốt. Luyện đúng, chỉ sau 5 phút người sẽ đổ mồ hôi (thấy mồ hôi đổ càng nhiều càng tốt cho người mới luyện. Sau này khi luyện thành thục sẽ không còn đổ mồ hôi nữa)
Luyện cho đến khi nào thấy xuất hiện hiện tượng lòng hai lòng bàn tay đột nhiên tê rần như kim châm thì ngưng luyện vì nội lực đã đủ, nên ngưng một thời gian cho đến khi không còn xuất hiện hiện tượng này thì mới luyện trở lại.
Khi luyện thành chỉ cần suy nghĩ thì chân khí sẽ tự vận hành theo ý muốn.
Khi luyện cần tập trung tư tưởng. Luyện vào buổi sáng sớm, hoặc tối trước khi đi ngủ. Người luyện thành thục thì có thể vận chuyển khí với bât kỳ tư thế nào cũng được

Nhập xác - Phần 3 : Độ mạng

Anh kế tôi thứ năm, lớn hơn tôi đến 5 tuổi. Bốn anh em trai tôi, có lẽ anh là người yếu đuối và hiền lành nhất. Từ nhỏ, anh vẫn thường bệnh và có chứng mộng du. Má tôi kể, có lần trong một cơn sốt, tối hôm đó anh rồi khỏi giường rồi dọn luôn trang thờ của ông Tà chui vào ngồi luôn cho đến khi Má tôi phát hiện. Nói trang thờ ông Tà là theo thói quen nhà tôi kêu vậy, chứ đó là trang thờ một pho tượng mình người đầu voi- vị thần Shiva. Lúc ông nội tôi thi công tuyến đường lên Chùa bà trên núi Bà Đen đã đào được bức tượng. Ba bảo tượng bằng đồng đen rất quí nên tôi vẫn hay lén lấy chơi bằng cách đặt gần Radio cho lệch sóng rò rè hay lấy dao rạch rồi nhìn vết gạch từ từ biến mất. Có một lần Ba tôi ngã bệnh hay mê sảng, Dượng bảy đến thăm( Là chồng cô bảy em một cha khác mẹ với Ba) rồi bảo Ba xúc phạm thần linh nên bị quở. Dượng là một thầy Pháp rất nổi tiếng- sau này thành lập giáo phái và là giáo chủ giáo phái Vô Vi mà mấy năm trước Báo Công An có đề cập. Má tôi sơ nên mới lập trang thờ để dưới đất.
Anh tôi cơ thể gầy yếu,má cho đi học võ Judo ở Viện hóa đạo ( nhà tôi ở hẻm Văn Vĩ - một con hẻm khá có tiếng bởi là nơi đào tạo ra nhiều nghệ sĩ cải lương nổi tiếng thời bấy giờ như Hữu Phước, Út Bạch Lan, Lệ Thủy. Minh Phụng...), chỉ hơn tuần anh đã trào mật nên phải nghỉ. Bản tính anh hiền lành, luôn nhường nhịn tôi và anh học rất giỏi. Năm lớp 6 anh đậu Thủ Khoa trường Tân Định. Đặc biệt anh rất thích đọc sách, chơi nhạc và vẽ cũng rất đẹp. Anh chơi sáo trúc rất hay. Anh có người 2 người bạn rất thân là anh Danh và anh Long, tối nào cũng qua nhà tôi , kéo nhau lên gác thổi sáo. Anh tôi và anh Danh hòa sáo rất hay, mỗi tối những chị trong xóm tôi thường kéo ghế ra cửa để nghe. Tối nào không nghe, tôi đi chơi về là hỏi: " Thằng Quý có bệnh không mà không nghe mấy đứa nó thổi sáo". Chị bảy Chánh, đối diện nhà tôi ghiền luôn tiếng sáo của anh đến giờ,mỗi lần ở Mỹ về thăm gia đình tôi cũng còn nhắc.Anh Xuân Hồng vốn bà con với gia đình tôi đã đưa anh vào học ở trường quốcgia âm nhạc, nhưng không biết sao, chỉ hơn tháng anh bỏ.  Anh Danh đi lính và chết ở chiến trường Cam-Pu-chia ,anh bẻ sáo và cho đến bây giờ chưa bao giờ tôi thấy anh cầm lại sáo để thổi. Ngoài chuyện thổi sáo, chơi đàn mấy anh còn chơi cầu cơ. Tôi chỉ có hứng thú với trò này, vừa sợ vừa khoái. và cũng từ cái chuyện cầu cơ đó dẫn đến việc nhập xác độ mạng anh khi anh đúng 18 tuổi. Đó là năm 1976, Má tôi kể hôm đó, đột nhiên anh Long và Danh chạy xuống, hốt hoảng run kêu má tôi lên vì không biết anh bị gì. Má lên gác thấy anh cứ ngồi xếp bằng gầm gừ mặt xanh như chàm. Mãi một lúc sau, má hỏi nhiều lần anh mới lên tiếng với giọng ồm ồm của rền rả. Người nhập xác của anh tự xưng là ông Thanh Long - là trung tiên. Ông bảo anh tôi căn tu đã nhiều kiếp, đến kiếp này đã đủ nên ông xuống độ mạng anh tu hành " Cứu nhân độ thế'.
Kể sau ngày đó, nhiều lần ông Thanh long nhập về và bảo má tôi rằng anh chống không chịu qui phục. Rồi một hôm, Má kể đã rất khuya má đã ngủ, anh xuống kêu má dậy theo anh lên gác. Lúc đó, chị Chi con dì Ba tôi( Chị ruột má tôi) xuống học thi đại học cũng lên theo. Má và chị kể lại, lúc anh nhập định thì bỗng nhiên một mùi hương thật là lan tỏa ngào ngạt cả căn gác. Người nhập về tự xưng là Phật và cũng nói như ông Thanh Long muốn độ anh tu hành để đắc đạo thành phật. Ba và tôi lúc đó ở Tây ninh, má về kể Ba nghe cứ bảo má nói láo. Má còn nói ( điều mà tôi ghi nhớ mãi ) là chuyện chiến tranh giữa Việt Nam và Trung quốc, cùng chuyện dân Cam-pu-chia sau này chỉ còn lại đủ gốc bồ đề.  Sau này, chiến tranh phía Bắc xảy ra cùng  chiến tranh Tây Nam.
Lúc đó, anh tôi tham gia phường đội( Sau ngày giải phóng ban quân quản huy động thành phần học sinh tham gia giúp việc văn phòng). Tôi nhớ, lúc đó là chú Sáu- người miền Bắc. Hè năm 77 má tôi đưa em gái tôi về Tây ninh sống với Ba và tôi. Nhà ở Sài gòn để lại cho Anh và chị Chi. Rồi anh bị điên, khiến cả xóm hoang mang, nhất là chú Sáu. Chị chi kể, giữa trưa anh leo lên nóng nhà nhảy múa, gầm rú như một con rồng giận dữ vậy, cả xóm tôi đều chứng kiến và chị Bảy Chánh phải chạy nhờ đến dượng Bảy của tôi. Chị Chi kể, Dượng bảy đến đốt nhang khấn vái một lúc anh mới vào nhà và tỉnh lại. Hỏi anh, anh nói anh không nhớ gì. Má tôi đưa tôi xuống Sài Gòn thăm anh, chị Hai tôi ở Cao Lãnh cũng về.  Nhờ đó, tôi cũng được chứng kiến.
Tối hôm đó, anh đang nằm trên giường nói chuyện với chị tôi và chi Chi thì đột nhiên anh im bặt, Thấy anh tự nhiên không nói, chị Chi đến giường coi anh ngủ chưa( vì anh nằm trên giường của Chi) thì thấy anh mặt anh xanh như chàm. Do đã từng chứng kiến chị la lên. Má tôi đang nói chuyện với chị bảy ngoài sân, tôi thì cũng đang chơi gần đó, nghe la ó nên chạy về. Tôi về thấy chị Hai tôi và Chị Bảy lính quýnh cạo gió cho anh, Chị hai vừa lấy kim chít các đầu ngón tay của anh vừa gọi Má tôi : Má ơi má, Quý nó lạnh ngắt rồi, chít ngón tay cũng không ra máu.'' . Chị Chi thì luôn miệng bảo : Dì Tám nó bị nhập rồi đó, dì lại kêu dượng bảy đi".. Cả xóm bắt đầu xúm quanh nhà tôi,bàn tán. Cũng may là Dượng Bảy có nhà,( Nhà dượng nằm ở mặt tiền đường Trần Quốc Toản, bây giờ là đường 3-2, cách nhà tôi cũng hơn 500m) nên chỉ khoảng hơn 15 phút Dượng Bảy đến. Khi dượng đến gần bên giường anh rồi thì thầm, đột nhiên anh cũng nói nhưng toàn là những tiếng nghe rất lạ. Dượng và anh nói chuyện với nhau đâu cũng gần năm phút, mọi người vây quanh lo lắng. Rồi dượng thở thở phào,xong rồi. Dượng nói với má tôi ; nó gan lắm bỏ xác theo  ông Thanh long đi chơi. Nói rồi, dượng bảo má lấy cho dượng ly nước lạnh, dượng uống một ngụm rồi bắt ấn phun vào người anh tôi. Anh anh tỉnh lại, thấy mọi người vây quanh còn cười vui vẻ bảo : làm gì mà đông vậy.
Sau này, tôi chỉ nghe má rôi bảo anh đã chấp nhận để được độ mạng. Rồi có một lần, tôi và anh đến nhà Dượng ngồi ở sa-long nới phòng khách nói chuyện . Hai bên cãi vả nhau gì đó tôi không nghe rõ, lúc tôi và cô Bảy ở nhà sau ra thì thấy Dượng tay bắt ấn cách không đánh anh té bật ra ghế.anh đứng lên  giận dữ gọi tôi ra về. Tôi nghe cô Bảy hỏi chuyện gì thì dượng bảy trả lời: nó ngang lắm muốn thử  đánh anh.
Anh vào học Đại học tổng hợp- chuyên ngành anh ngữ được 2 năm anh tình nguyện nhập ngũ.
Anh đi bộ đội lúc đóng quân ở Dương Minh Châu- Tây ninh, anh về thăm nhà cùng với hai người bạn, cũng đếu là sinh viên tình nguyện. Sau này, tôi chỉ nghe anh kể qua loa việc bạn anh về trường uống thuốc tự vẫn và phát biểu tố cáo sư đoàn trưởng. Tôi chỉ biết, ngày đó đại đội của anh hầu hết là tập trung sinh viên tình nguyện làm nhiệm vụ hậu cần. Các anh phát hiện việc ăn chặn quân lương của sư đoàn và tố cáo nhưng bị đàn áp rất dã man. Bản thân anh, bị bắt đưa về đưa về Trảng Táo và gia đình tôi cũng không nhận được tin tức của anh. Một hôm, gia đình tôi nhận được thư anh. Lúc đó,tôi và Ba đang ăn cơm, còn Má thì vui mừng xé thư anh đọc. Má tôi chỉ đọc chưa hết bức thư đã khóc, bảo với ba tôi : chết rồi ông ơi, thằng Quý có chuyện. Má đưa bức thư cho ba. Ba cầm rồi đi lên nhà trên lấy kiếng để đọc. Má tôi bảo với tôi : anh con nó đòi tự sát.
Ba tôi chắc đọc xong bức thư, ông cầm bức thư xuống đưa cho má tôi rồi nói : Bà đi gấp, đem bức thư này xuống cho anh Tấn và thằng Nguyện nhờ giúp mình. Vậy là má tôi vội vàng lên thay đồ rồi bảo tôi đưa ra bến xe đi về sài Gòn ngay hôm đó. sau này, tôi mới được đọc bức thư. Anh kể anh bị đưa vào trại cưỡng bức của quân đội và bị hành hạ, đối xử như tội phạm. trong thư anh viế : nếu như không nghĩ đến ba má con đã cướp súng bắn tụi nó rồi tư sát. Một tuần sau má mới về, bảo nhanh thì tuần sau anh sẽ về nhà. Má bảo, anh Tấn rất tốt, vừa đọc bức thư xong anh đã điện thoại các nơi( lúc đó bác tấn là cục trưởng  cục An ninh miền nam). riêng anh Tư Nguyện ( anh là bí thư tỉnh ủy Sông Bé và là Ủy viên trung ương Đảng- anh là người bà con, gọi má là dì) đọc thư xong, anh bảo má tôi ở lại nhà anh. Sáng hôm sau anh qua chở bác Tấn cùng má tôi lên Trảng Táo.
Hơn tuần sau anh về  rồi được thuyên chuyển về quận đội Tân Bình  làm kiểm soát quân sự cho đến khi  xuất ngũ. Anh trầm lặng hẳn đi. sau khi xuất ngũ anh đi học trở lại. . Chuyện nhập xác độ mạng của anh như là chuyện hiển nhiên nhưng lại xa vời, nên dường như không tồn tại gì trong suy nghĩ của tôi cũng như của những người trong gia đình tôi.
Anh ra trường rồi đi dạy. Sau này, tôi về SG học thi đại học ở với anh thỉnh thoảng cũng thấy anh đốt nhang luyện ấn nhưng rất ít.
Anh dạy được hai năm thì bịnh phổi nặng, má tôi bảo anh về Tây ninh sống, lúc đó Ba tôi cũng đã mất. Anh nghĩ dạy về sống ở Tây ninh và làm việc ở ban kinh tế đối ngoại tỉnh. Má tôi thì giao nhà cửa cho tôi ( tôi đã lấy vợ và vào làm ở báo Tây ninh) rồi đi tu. Anh trầm mặc hẳn, nhất là sau khi chuyện tình cảm của anh đổ vỡ. Ngày đó, anh và chi P. yêu nhau nhưng gia đình chị P. không đồng ý vì họ rất giàu( Ba chị P.là chủ ngân hàng tư nhân lớn mới thành lập). Chị P. đồng ý theo anh về Tây ninh sống với anh không cần cưới hỏi nhưng anh lại không đồng ý. Tôi biết anh rất đau khổ. Anh sống thầm lặng và đơn độc. Công việc làm báo của tôi lúc đó rất bận rộn nên không mấy khi trò chuyện với anh dù chúng tôi ở chung một nhà. Tôi cũng không thấy anh luyện ấn nữa.
Rồi một hôm, anh bảo tôi cho anh mượn máy ghi âm. Tôi đưa anh mấy ngày sau,anh kêu tôi bảo nhà mình có ăn trộm rình nhà. Tôi nói em có nghe gì đâu. Anh mở máy bảo tôi nghe. Tôi ngạc nhiên khi chỉ nghe được những âm thanh rò rè trống rỗng và tôi đã bắt đầu nghi ngờ. Tôi không đi làm và ở nhà bảo để theo giỏi cùng anh và tôi phát hiện ra anh bị hoang tưởng, có triệu chứng của bịnh tâm thần. Tôi vội điện báo tin cho anh chị và má. Má và anh chị em tôi về đủ cả, triệu chứng của anh đã bắt đầu nặng. Anh bắt đầu nói chuyện một mình.
Tôi quyết định nhờ bác sĩ Hồ Sáu đến khám cho anh, ban đầu anh không chịu, đến lúc má tôi khóc anh mới chấp nhận. Bác sĩ Hồ sáu thân với tôi, ông là tiến sĩ y khoa tốt nghiệp ở Đông Đức.Khám cho anh xong ông khẳng định chắc chắn anh đã bị bệnh về thần kinh và khuyên gia đình tôi đưa anh về Bệnh viện thần kinh Sài gòn khám và chữa trị
Anh Dũng, bạn anh là bác sĩ được ở lại giãng dạy tại trường y khoa lúc đó. Tôi báo cho anh hay và nhờ anh giúp để tìm Bác sĩ giỏi chữa trị cho anh. Sau khi khám xong, biết chắc là mình đã bị thần kinh anh càng trầm lặng hơn. suốt ngày anh chỉ im lặng. Lúc đó, má đưa anh về nhà anh chị Tư ở Tân bình và hết sức lo lắng. bác sĩ khám cho anh, cho thuốc anh uống và báo với gia đình tôi. Nếu uống hết ba ngày thuốc này anh không tỉnh lại thì không còn cách nào chữa trị được nữa. Đêm đó tôi thức canh anh, không ngờ anh bảo đi nhà toa lét rồi vào đó cửa. Cũng may, tôi có linh tính nên khi tôi thấy mất con dao trên bàn tôi vội la lên ;: Anh quí định tự tử đó. Anh Tư tôi vội đạp cửa toa lét vào kịp giựt lấy dao trên tay anh.Đêm đó, bỗng nhiên má tôi lại nhắc đến chuyện anh bị nhập xác độ mạng. hỏi anh có còn theo tu hành không nhưng anh không trả lời. Má và chi Hai vội lập bàn thờ ngoài trời đốt nhang cúng vái.
Hết thuốc, trông anh tỉnh táo hơn và anh thực sự chấp nhận bịnh của mình, chấp nhận điều trị. Khi tái khám, vị bác sĩ đã thở phào. ông bảo anh đã vượt qua được ranh giới giữa điên và tỉnh rồi, giờ không còn gì phải lo ngại nữa,uống thuốc và bồi bổ sẽ bình thường trở lại.
Vài tháng sau anh trở lại bình thường.Khu công nghiệp Trảng Bàng thành lập, anh được điều về làm chánh văn phòng Ban quản lý dự án.Anh cưới vợ, sanh con và qua nhiều năm anh bình thường cho đến hôm xảy ra vụ tai nạn nổ lò hơi ở một nhà máy trong KCN, dẫn đến gần 60 mươi công nhân bị thương và hơn 10 người chết. Anh ở mấy ngày, khi giải quyết ổn anh mới về. Anh về nhà hai ngày thì vợ anh cho má tôi hay là anh có hiện tượng rất lạ. Ban ngày, anh bình thường nhưng khi mặt trời vừa tắt là anh lại như người mất hồn, vừa đi vừa nói một mình. Má tôi lo anh bị chấn động bịnh cũ tái phát. Lúc ấy, sau ngày em gái tôi nhập xác chị Hai tôi thì vợ chồng chị cũng về Tây ninh sống trên mảnh đất của gia đình.Thấy anh có hiện tượng lạ vậy, chị tôi gọi em tôi về cho má hỏi. Con bé nhập về chỉ ú ớ, má tôi hỏi thì không dám trả lời chỉ bảo con sợ lắm rồi xuất ra. Má tôi đã nghi ngờ anh lại bị ông Thanh Long hành xác nên bảo vợ anh lập bàn cúng, cầu xin. Quả nhiên, sau khi vợ anh tôi cúng, thì ông Thanh Long nhập về chị tôi. Lúc nói chuyện với vợ anh , tôi cũng có mặt. Ông phán bảo: bao năm qua anh tôi đã bỏ tu đạo và ông buộc anh phải lập trang thờ ông, theo ông tu đạo trở lại. Rồi ông bổng quay sang tôi bảo tôi cũng có căn tu  nhưng lại bướng bỉnh và không chịu tin.  Tôi vọt miệng nói : nếu thật sự ngài có thật thì 3 ngày sau, anh tôi bình thường thì tôi sẽ quy y. Không ngờ, vợ anh tôi lập trang thờ xong, đốt nhang thì tối hôm sau anh trở lại bình thường và bản thân anh bảo anh không nhớ chuyện gì.
Tôi đành thực hiện lời hứa và má tôi đã đưa tôi quy y cửa Phật. Ngày má đưa tôi đi quy y, nhiều phật tử cùng xóm đi theo bởi tôi vốn nổi tiếng ngang bướng, chẳng tin thánh thần ma quỷ.
Từ đó đến nay cũng đã hơn 10 năm trôi qua, tôi không biết anh có tu đạo hay không và tôi cũng chưa bao giờ hỏi anh nhưng trang thờ ông Thanh Long lúc nào cũng nhang đèn tươm tất.