Thơ Khaly Chàm – Cách nhìn dị biệt

Phùng Phương Quý





Lời đầu tiên có thể nói rất thật là tôi yêu thơ Khaly Chàm (KLC). Đọc xong tập thơ Tình khúc tặng bạn bè, bỗng nhận ra một Con người thật KLC trong vẻ bụi bặm, khinh mạn bất cần đời. Đó chính là Cách nhìn dị biệt vào cuộc đời bằng đôi mắt dữ dội như tựa đề một bài thơ trong tập. Thơ KLC hầu như không có những tình cảm lãng mạn, hay yêu thương say đắm, bi luỵ tình ái. Cái cách làm thơ tình thông thường của bất kì thi sĩ nào được anh gắn vào nhân sinh quan bản thể đầy ấn tượng.

Khàn hơi thét gọi thinh không
Cõng tình nhảy múa theo dòng biến thiên
(Ru đời thắp lửa)

Nếu kỉ niệm mối tình đầu bao giờ cũng đẹp, thì với KLC lại là vết xước đau nhói đến tận bây giờ, dù đối tượng tình yêu đó là một thiếu nữ hay một vật vô tri hữu tình. Những kỉ niệm loại này rất dễ bị thương tổn, chỉ cần xây xước nhẹ là nhói đau.

Xước lòng một vết tình đau
Gió lay lắt rụng trái sầu ngày xưa
(Một vết tình đau)

Tim cuồng nhịp đập thơ ngây
Dấu hôn một thủa làm trầy trật ta
(Dấu hôn một thủa)

Dù có tỏ ra hoặc mê muội không nhìn rõ hiện thực tình yêu, hoài nghi có thể chưa phải bản chất của KLC.

Bên nào địa ngục – trần gian
Lòng không tưởng vọng ngỡ ngàng chăng em?
(Hỏi giữa cõi người)

Thì cuối cùng kẻ giang hồ bất cần đời vẫn phải tìm điểm tựa của tình yêu cho đời mình.

Xin em nhã tụng lời vàng
Một đời lang bạt quy hàng từ đây.
(Một đời lang bạt)

Tôi đã từng tiếp xúc với nhà thơ, biết anh ăn chay trường mà nhậu “tới bến”, trong lúc “kỳ đa phong” (cờ nhiều gió) thấy anh ngồi đọc thơ tặng bạn nhậu, hoặc lặng im tròn mắt hiền lành nhìn mọi người. Ánh mắt hiền lành của KLC ẩn giấu một “cách nhìn dị biệt”, nó hoài nghi, khinh mạn cuộc thế nhưng lại bi luỵ tình người. Đúng là mâu thuẫn của các nhà thơ. Nó là vòng luẩn quẩn kiếp nhân sinh khi con người chưa thể tìm thấy niềm tin cho mình. Nhà thơ Tagor (Ấn Độ) viết:

“Ngọn cây tìm sự cô đơn ở trên trời
Đám cỏ tìm bạn bè dưới mặt đất”.
Hình như KLC cũng muốn tìm cho mình một không gian riêng, nhưng chưa được.

Đài cao gặp phật Di đà
Thưa ngài: Con đã tụng ca nhục hình
Thà làm hạt bụi nhân sinh
Nếu may rơi xuống bên tình yêu em.
(Thà làm hạt bụi)

Hình như KLC có rất nhiều tâm sự. Anh là người hoài cổ, điều đó dễ nhận ra trong những bài thơ ăm ắp tâm sự, trăn trở thế thái nhân tình. Những xót đau một thời khói lửa chiến chinh chưa thể phai nhoà trong hay hay bất kỳ người lính nào (trong đó có tôi). Chiến tranh để lại hệ quả vô cùng khắc nghiệt cho những tâm hồn nhạy cảm, nhất là những người làm thơ. Sau 40 năm hậu chiến, KLC đã về thăm lại vùng đất Quảng Trị với nhiều tâm trạng khác nhau. Những bài thơ “nói hộ nỗi lòng” anh đầy xúc động như Khúc vô thường; Trên cao Dốc Miếu; Bên dải Trường Sơn; Trên đường quê Cam lộ…đã tạo ấn tượng cho người đọc.

Với tay vịn níu linh hồn
Về như cát bụi theo nguồn nước trôi.


Từ con mắt nhìn đời của tâm hồn say, tạo nên những tứ lạ cho thơ.

Trần truồng sỏi đá lô nhô
Nhập nhằng ảo vọng điên rồ môi hôn
(Giọt buồn hoá sinh)

Cũng có lúc nhà thơ trở lại với bản chất th ật của mình, một KLC hiền lành đáng yêu.

Xoài chua trộn với khô đường
Rượu đế bình dị nỗi buồn cười khinh
Cầu Ngang hoa tím lục bình
Thơ ta đọng lại trên cành bằng lăng.
(Trưa ghé Bình Nhâm)

Với một tài thơ và con mắt xanh nhìn đời ở nhiều góc độ, KLC mang đến cho người đọc những khám phá thú vị về một NGƯỜI THƠ nhiều suy nghĩ, so sánh những được mất của chính mình. Nhưng giá như anh tuyển chọn kĩ lại tập thơ để đừng có những bài trùng lặp về ý tưởng, nội dung thì Tình khúc tặng bạn bè sẽ đẹp hơn nhiều. Tuy vậy cũng xin cám ơn KLC đã tặng thơ và cho tôi được thưởng thức bữa tiệc thơ có nhiều món lạ, hấp dẫn. Vài lời mạo muội chia sẻ, mong được thông cảm. Nhân đây xin giới thiệu bài thơ đầy ấn tượng mà tôi tâm đắc.

CÁCH NHÌN DỊ BIỆT

Đất mưng mủ dưới mặt trời
Cây khô mọc nhánh đá dời chân đi
Tân hôn với gái trụ trì
Ma cô khất thực mâu ni lên rừng
Cầm đàn gảy ngược sau lưng
Hát ru chó dữ nhai từng cọng rơm
Thầy tu tóc dựng bờm sờm
từng bước lộn ngược đụng vòm thinh không
xe chạy trên sóng biển đông
Ma quàng vai quỷ vẽ vòng từ tâm.
(KHLY CHÀM)